مقاله حاضر درنقد مقاله «پارادکس تصوف نزد اساتید و شاگردان ملاصدرا»نوشته شده و دو مدعای اصلی آن را به نقد کشیده است:1.نگاه مذموم به تصوف حاصل جریان های صوفیانه عصر صفوی است و از این زمان به بعد چنین نگرشی به تصوف در فضای فکری تشیع گسترش می یابد. 2.تحت تاثیر همین فضا،عرفان به عنوان جریانی در مقابل تصوف رایج شکل می گیرد.حال آنکه پیش از این،عرفان به معنای نوعی شناخت،بخشی از تصوف بود و دردل آن مطرح ...

با ورود اعراب به ایران در دو قرن دوم و سوم هجری، مسلمانان ایرانی برای انتقال دانش و فن، زبان عربی را ابزار کار خود قرار دادند. از کتاب هایی که به زبان فارسی در قرن دوم و سوم نوشته شده اثری باقی نمانده است. در نیمه نخست قرن چهارم هجری، مانویان خط دینی خویش را برای نوشتن آثار فارسی به کار بردند.این متن ها بخشی از دست نوشته هایی است که در تورفان یافت شده اند، و هم اکنون در فرهنگستان علوم برلین- بر...

در میان نوشته های فارسی میانه، آثار اندرزی اهمیت خاصی دارند. اندرزها مسائل اخلاقی جامعه را بازتاب می دهند و معرف اندیشه ، گفتار، و کردار مردم در گذشته های دورند و گویای این واقعیت آشکار نیز هستند که ایرانیان، به ویژه در دورۀ ساسانی، به سخنان و نوشته هایی با مضمون اخلاقی و اجتماعی دل بستگی فراوان داشته اند. انعکاس مطالب اندرزی محدود به دورۀ ساسانی و فرهنگ ایران پیش از اسلام نیست، بلکه در آثار اد...

سفرنامه ها با هر قصد و نیتی که نوشته می شوند، امکانی بالقوّه برای ایجاد تفاهم فرهنگی بین ملّت ها به شمار می روند. در این متن ها، به صورت آشکار و پنهان دو فرهنگ رو در روی هم قرار می گیرند و در فرایند ارتباطی «منِ» فردی و جمعی یک فرهنگ، خود را در آیینۀ «دیگران» (others) باز می شناسند و به طور پیوسته به «هویّت» خود شکل می دهند. می دانیم هویّت ایرانی در دوران بسیار کهن خود مدام در معرض دگردیسی و پوست ان...

رؤیاشناسی جوانب هستی­شناختی، اخلاقی، روان‌شناختی، معرفت­شناختی و... دارد. در این نوشته تنها به یک پرسش­ معرفت­شناختی پاسخ داده شد: آیا رؤیا می­تواند منبعی برای معرفت به بعضی از وقایع فراتر از بدن و روان ما به شمار آید؟ پاسخ این پرسش از نظر آیات و روایات و ادلة عقلی مثبت است. سیرة همیشگی عالمان دینی و اهل شرع نیز بر اعتماد به بعضی رؤیاها دلالت دارد. دلایل قرآنی، هشت رؤیایی است که قرآن به صورت تأ...

چکیده ندارد.

قصه های عامیانه ادب فارسی از جمله انواع ادبی است که در پژوهش های علمی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. قصه مهر و ماه یکی از این قصه هاست که به دو صورت نظم و نثر باقی مانده است. جمالی دهلوی و حسینی شیرازی دو روایت منظوم در قالب مثنوی از آن ارائه کرده اند.روایت منثور آن در قرن نهم توسط مولفی نامعلوم نوشته شده است. هدف این پایان نامه بررسی نمادشناسانه و تحلیل اثر منثور این قصه بر اساس نقد جدید روانش...

کهن‌ترین دستنویس فارسی که تاکنون شناخته شده، نسخه‌ای از کتاب الابنیة عن حقایق الأدویة متعلق به سال 447 هجری است؛ اما در میان نسخه‌های قرآنی قدیم‌تر گاه یادداشت‌هایی می‌توان یافت که اطلاعات ما در خصوص فارسی نویسی ایرانیان را به زمانی بسیار قدیم‌تر می‌برد. یکی از این اسناد، مجموعه یادداشت‌های خیقانی (احتمالاً اهل همدان) است که در هنگام تصحیح قرآنی 30 پاره به زبان فارسی و در پایان هر یک از این اجزا...