پژوهش در اندیشه های شیخ الرئیس بو علی سینا، از مهمترین دغدغه های علمی و فلسفی محققان هم در مغرب زمین و هم در کشور ما می باشد. جستار حاضر بر آن است تا به نقد و بررسی یکی از مجموعه های پژوهشی منتشر شده در خصوص اندیشه های ابن سینا بپردازد که دربردارنده ی گزیده ای از مقالات همایشی بین المللی در سال 1383 در همدان می باشد. از آنجا که مقالات منتشر شده در این مجموعه، از موضوعات عینی و تجربی تا موضوعاتی...

یکی از مهمترین گرایش ها و مکاتب کلامی پدید آمده در کلام تشیع، مکتب کلام فلسفی است. این مکتب که در قرن هفتم توسط خواجه نصیرالدین طوسی (م 672 ق) تأسیس گردید، در ادامه توسط پیروان او مانند علاّمه حلّی (م 726 ق) وفیاض لاهیجی (م 1072 ق) بسط و گسترش یافت و در اندک زمانی، تبدیل به جریان غالب و حاکم در کلام شیعه گشت  در این مقاله، در صدد آنیم که پس از ارائه ی تعریفی دقیق و جامع از کلام فلسفی، با توجه به ...

بوئتیوس به عنوان آخرین فیلسوف رومی ـ مسیحی و نخستین اندیشمند دوره قرون وسطی، با ترجمه و تفسیر آثار، نقش چشمگیری در انتقال اندیشه های منطقی، فلسفی و علمیِ یونان باستان ایفا کرد. اندیشه های بوئتیوس در بحث زیبایی و هنر بن مایه هایی افلاطونی و فیثاغوری دارد. در تألیفات اصیلِ وی کتاب مستقلی درباره هنر و زیبایی شناسی به معنای امروزی آن نمی توان یافت، اما زیبایی شناسی و نظریه هنر وی در رساله ای به نام [...

این پایان نامه رابطه سنت و سیاست را به دو روایت ؛ در اندیشه فلسفی سید حسین نصر وداریوش شایگان تبیین میکند و میکوشد آشکار کند که همدلی این دو اندیمشند ایرانی در مفهوم سنت چه حدود اشتراک و نقاط افتراقی دارند و نصر و شایگان با عنایت به سنت چه راهی پیش روی جوامع شرقی نهاده اند در فصل نخست ، کلیات پژوهش تبیین ، و بیان شده است که رویارویی سنت و مدرنیته و گسست عمیق معرفتی حاصل از آن به عنوان یکی از ...

تاثیر گذاری فلسفه بر سبک های هنری و معماری از دیرباز مورد توجه بسیاری از هنرمندان ، معماران و منتقدین بوده است. یکی از مکتب های اخیر فلسفی که بر معماری تاثیر فراوان داشته است تفکر دی ان کستراکشن است که توسط دریدا ارائه شده است. این سبک فلسفی و معماری در زمان ظهورش در اروپا و امریکا جنجال بسیاری به راه انداخت و موافقان و مخالفان بسیاری داشت. رواج این مکتب را می توان در اواخر دهه هشتاد و نود ...

چکیده: اندیشه های اخلاقی سعدی بر اساس فلسفه رئالیستی (واقع گرایی) در کتاب گلستان بنیان نهاده شده است. و در مقابل، دنیای آرمانی وی در اثر دیگرش بوستان جلوه گر است. درگلستان، سعدی هم از فضایل عالی بشری سخن گفته و هم از اغراض و تمایلات پست و فرومایه سخن به میان آورده است. این پژوهش بر آن است تا ضمن اثبات مبانی فلسفی و مکتب اخلاقی سعدی بر پایه مکتب فلسفی واقع گرایی، به اصول تربیتی و اخلاقی سعدی ...

یکی از درون مایه هایِ مهمِ شعر فارسی، برخی مؤلّفه های معنایی مشترک است که به اندیشه های خیّامی، شهرت یافته است. نشانه های این اندیشه ها را در یونان باستان و ایرانِ پیشِ از اسلام و ایران بعد از اسلام می یابیم و حتی در اشعارِ فارسیِ شاعران پیش از خیّام همچون رودکی و فردوسی نیز بسامد این اندیشه ها، چشمگیر است ولی در رباعیات خیّام فراگیر گشته و سراسرِ اشعار خیّام را در بر می گیرد. عمق و ژرفای پرسش های فلسفی در...

ملاصدرا در زمانی پا به عرصه فلسفه نهاده که مسئله غالب فلسفی، مسئله اصالت وجود و ماهیت بوده است. او در چرخشی معرفتی از نظریه اصالت ماهیت در عرصه موجودات ممکن الوجود به نظریه اصالت وجود در این عرصه می گراید. این چرخش، انقلابی فراگیر در ساحت فلسفه ایجاد می کند و به تبع خود، اصولی همچون وحدت وجود، تشکیک وجود و اشتداد وجود را حاصل می کند. ملاصدرا عینیت مصداقی وجود، زیبایی، علم و دیگر صفات کمالی را ب...

وجه بارز اندیشه صوفیان، اعتقاد به تکامل است؛ هرچند زمینه این نظریه در دستگاه های مختلف فلسفی و عرفانی وجود دارد، لیکن نوع تبیین آن فرق می کند. در قلمرو اسلام با پیدایش اخوان الصفا که مشربشان آمیزه¬ای از اندیشه های ارسطویی و نوافلاطونی بود، گامی تازه در فرضیه تکامل برداشته شد. صوفیه که اساس تفکر خود را در خصوص آفرینش بر تعالیم اسلام استوار کرده است، چنین فرضیه هایی را با عقاید اسلامی به گونه ای ...

در مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی جدال بین طرفداران هایدگر آلمانی با طرفداران پوپر انگلیسی، انگیزه بخش روشنفکران دینی در ایران بالاخص دهه 70 در زمینه های نظری بود. هایدگر فیلسوف شهیر آلمانی که احمد فردید، امام خمینی را همسخن وی در نقد غرب معرفی می کرد، بحث خود را از هستن شروع و به اندیشه ختم می نماید. ایشان اندیشمندی پست مدرن است که در تقابل با اندیشه دکارت، به نقد تجدد و فلسفه غرب می پردازد. علا...