نوشتار حاضرتحلیلی است، از نمایشنامه نمادین «پرنده آبی» اثر موریس مترلینگ نویسنده بلژیکی قرن نوزدهم و بیان مفاهیم نمادین حوادث و رویدادهای ذکر شده در این نمایشنامه و مقایسه طرح کلّی و مفاهیم نهایی آن با «منطق الطیر» از آثار برگزیده عرفانی شیخ فریدالدّین عطّار نیشابوری شاعر بزرگ قرن ششم هجری. روح کلّی موجود در این آثار که همان جستجو برای درک حقیقت و یافتن مطلوب مورد نظر، از جنبه های مشترک این دو اثر ...

تبدیل ادبیات داستانی به ادبیات دراماتیک یکی از مهم ترین اشکال نگارش در رسانه های مختلف است. رادیو به عنوان یک رسانه قدرتمند در جهان امروز جایگاه ویژه ای در اذهان مخاطبان دارد و نمایش رادیویی یکی از انواع برنامه های رادیویی است که می تواند اهداف کوتاه مدت و طولانی مدت برنامه سازان را محقق سازد. آنچه ذهن مؤلف را به خود مشغول کرده چگونگی کاربرد داستان های کوتاه ایرانی و خارجی جهت اقتباس برای نمای...

با گسترش علم روانشناسی و مطرح شدن آن به عنوان یکی از شاخه های مهم علمی در قرن 19 و سپس ورود آن به عالم هنر و از جمله تئاتر که اوج آن با مطرح شدن سیستم استانیسلاوسکی در پرورش بازیگر بود دنیای بازیگری وارد دورانی تازه شد. وارد شدن روانشناسی به تئاتر نه تنها باعث دگرگونی در بازیگری شد بلکه در تحلیل متون نمایشی و ادبی نیز برگی تازه بود زیرا با تحلیل روان شناسانه، دریچه تازه ای بر روی آنالیز متون نم...

در برخی از آثار ساعدی اعم از نمایشنامه و داستان، بیش از همه ویژگی های رئالیسم جادویی، آفرینش موجودات وهمی و استحاله شخصیّت ها مدّنظر قرار گرفته است. برخی از وجوه این سبک، در آثار برجسته او مانند عزاداران بَیل، مولوس کورپوس، آشفته حالان بیدار بخت و ترس و لرز منعکس است. از جمله این وجوه، عناصر نامتجانس؛ بویژه موجودات عجیب و ترکیبی میان انسان و حیوان در آثار اوست. در این مقاله، برای نخستین بار در نقد...

چکیده: هدف از این پژوهش بررسی موقعیت و جایگاه جنسیت و توصیف نقش های جنسیتی در شماری از نمایشنامه های معاصر ایرانی است. این پژوهش براساس نظریه ی کنش متقابل نمادین صورت پذیرفته است. نظریه کنش متقابل نمادین، اجتماع را محیطی پویا و نقش های اجتماعی را عوامل متغیر در نظر می گیرد؛ که در گذر زمان استحکام و ثبات پیدا می کنند. نمایشنامه های افرا، یا روز زود می گذرد اثر بهرام بیضایی، بهجت اثر محمدچرم ش...

آرمان امید، نمایشنامه نویس کامروای دهه پنجاه، سال هاست که سکوت کرده است. اما این سکوت، هرچند به سایه اش برده است، اما هرگز موجب نشده که او و آثار ارزشمندش به فراموشی سپرده شود. تدوین این پایان نامه که به نقد تکوینی سه نمایشنامه اش"کبودان و اسفندیار"، "زیتون" و "تذکره کنستانتینوپل") اختصاص دارد، دلیلی بر این ادّعا است. در این پژوهش، پس از ارائه شناخت نامه ای مجمل از آرمان امید و نیز معرفی تاریخ...

بررسی انتقادی ادبیات نمایشی گذشته ایران و شناخت نویسندگان آنها ، به منظور بهره گیری از تجربه های نمایشی این نویسندگان و آشکارسازی بخشهای فراموش شده تاریخ تئاتر ایران و ثبت این بخشها ، ضرورت دارد، زیرا اطلاعات موجود و پژوهشهای انجام شده در این زمینه ، اندک هستند. این موضوع در باره رضا کمال شهرزاد و آثارش نیز صدق می کند. رضا کمال شهرزاد ، ازنمایشنامه نویسان دوره رضا شاه است که نمایشنامه های بسیار...

تئاتر و نمایش در عصر حاضر، به عنوان یک هنر و آمیزه?ای از هنرهای گوناگون (موسیقی، شعر و ...) و هم مسیر با آن ها به حیات خود ادامه می?دهد. به همین منظور آن مقدار از مصالح کار که لازمه حیات بالنده هنر تئاتر است از جمیع هنرها می توان به عاریت گرفت. در عرصه ادبیات نیز، داستان می?تواند با تهیه مصالح کار و یافتن موضوع در خدمت نمایش باشد؛ البته این امر نیاز به آگاهی، تخصص و مهارت خاصی دارد و به عنوان ف...

چکیده ادبیات مهجر یکی از بخشهای مهم ادبیات معاصر عربی است که با مهاجرت ادبای عرب از کشورهای لبنان و سوریه به آمریکا شکل گرفت. علت مهاجرت این ادبا، افزایش فشارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در کشورهای عربی بر اصحاب تفکر و ادب بود. در پایان قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم ادبای مذکور هجرت را آغاز کردند و در آنجا فعالیتهای ادبی و هنری خود را از سر گرفتند . مجلات و نشریاتی را چاپ کردند و در نهایت با...

در این مقاله پرسش بر سر شکل­‌های مواجهه -آگاهانه یا ناآگاهانه- کاراکتر ایرانی از «خود» و «دیگری» در نمایشنامه جعفرخان از فرنگ برگشته نوشته حسن مقدم است. «خود» و «دیگری» استعاره و اشاره­‌ای به مهم­ترین سوژۀ ادبیات مدرنِ ایرانی است. این نسبت، متضمن یک رابطه است. رابطه­‌ای که فضایی ایجاد می­‌کند تا فرم­‌های اجتماعی و ارتباطی هر بار در قالب شخصیت­‌های اجتماعی و انواع مواجهه‌­هایشان –«خود» و «دیگری»-...