انقلاب مشروطیت یکی از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است که در به ثمر رسیدن این انقلاب، افراد، گروه ها و طیف های مختلفی نقش داشتند؛ اما بعد از پیروزی انقلاب و پیش آمدن استبداد صغیر و به دنبال آن فتح تهران و بازگشت مشروطیت در24 جمادی الاخر 1327 بعضی از این گروه ها و افراد دچار تندروی ها و تکروی هایی شدند، چرا که انقلاب را در رسیدن به اهدافش ناکام می دانستند. به همین دلیل به زعم خودشان دست...

چکیده در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم ایران در مسیر تغییرات بنیادی گام می گذاشت. انقلاب مشروطیت و حکایت پیروزی اوّلیه و سپس شکست جنبش مشروطه خواهی، اوضاع نابسامان اقتصادی، فقر و تنگدستی و ظلم و فساد و اوضاع بد سیاسی، استبداد حکام محلی به تبعیت از سلاطین مستبد و خودکامه، در مجموع منجر به ظهور و حضور جنبش های آزادی خواهانه و عدالت طلبانه ای در پاره ای از نقاط کشور، از جمله تبریز به رهبری شی...

 میرزا اسداله خان غالب(1869 -1797) آخرین شاعر و نویسنده ی بزرگ دوران مغول است. پدر بزرگ غالب، گوکان خان سمرقندی، در دوره ی حکومت عالم شاه دوم به هند آمد. بدون شک، میرزا غالب شاعر و نویسنده ای از دوره ی مغول است ولی در هند دوران بریتانیا نیز زندگی و نویسندگی کرده است. غالب، از یک طرف محصول جامعه ی مغولی است، و از طرف دیگر تحت تـأثیر بریتانیائی ها بوده است، و در آثارش نوشته های بسیاری در باره ی ب...

این اثر یکی از سفرنامه‌های مکه است که در دوره قاجاری نوشته شده. نویسنده آن دختر فرهاد میرزاست که خود صاحب سفرنامه‌ای است از حج و آن مکرر به چاپ رسیده است. عموی مؤلفِ این سفرنامه؛ حسام السلطنه هم سفرنامه‌ای نوشته که با نام «سفرنامه مکه» که به صورت کتابی مستقل آن را به چاپ رسانده‌ایم. گفتنی است، حسام السلطنه هم در همان سالی که مؤلف این اثر به حج رفته و سفرنامه نوشته، عازم شده و سفرنامه او هم مربوط...

خاندان قائم مقام فراهانی، از جمله خاندانهای معروف اداری و دیوانی ایران در دوره قاجاریه محسوب می شوند. میرزا عیسی قائم مقام (قائم مقام اول) و میرزا ابوالقاسم قائم مقام (قائم مقام دوم) در دوران حکومت و پادشاهی فتحعلیشاه و محمدشاه قاجار ، در عرصه ها و زمینه های گوناگون سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ، تحولات و اصلاحات مهمی را به ثمر رساندند. این رساله به بررسی این مسائل می پردازد که عوامل اصلی...

میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251هـ .ق) در ترجمۀ سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان نویسی جدید انتقال داده است. شیوۀ نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعلۀ نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد. از این رو، نگارن...

خواجه قوامالدین نظامالملک خوافی، فرزند مولانا شهابالدین اسماعیل، یکی ازوزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911 – 842ق( بود که نزدیک به سی سال ازعمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیتهای دیوانیوی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا فرمانروای هرات )( ، 861-853ق آغاز شد و پس از آندر سلک خدمت گذاران سلطان ابوسعید گورکانی )873-855ق( وارد شد. وی از سال855ق که سلطان حسین میر...

محسن ایزدی* ایرج قبادیان** ولایت تکوینی و تشریعیِ، از سرچشمه ربوبی به عالم انسانی افاضه می‎شوند. یکی از نتایج ولایت تکوینی، تصرف آدمی در ماسوی به اذن الهی می‎باشد که از آثار عبودیت و ریاضات شرعیه است. ولایت تشریعی به معنای خاص آن، ویژه خداوند است که با اراده او به پیامبران و پیامبر گرامی اسلام و فرزندان معصوم ایشان اعطا شده است، تا ایشان نیز نسبت به ابلاغ احکام شرعیه و حکومت بر روابط مردم اعمال ...

اکسیر از آرایه های ادبی نیز فراوان بهره گرفته، از جمله ایهام و گونه های آن و با این شیوه ادبی، هنرنمایی بسیار کرده است. لفّ و نشر و خلاف آمد و تمثیل (اسلوب المعادله) نیز از دیگر آرایه های چشمگیری هستند که به فراوانی مورد استفاده وی قرار گرفته است. از نظر معنایی غزل او عاشقانه است و رنگ عشق مذکّر در آن آشکار. مضامین عرفانی، اخلاقی، پند و اندرز و... نیز در جای جای شعر او دیده می شود. شرح این نکته ه...