در مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی-تاریخی و بر اساس نظریه های «دولت غارتگر» و رویکرد «فرآیند انتخاب»، وضعیت بودجه ریزی کشور در 150 سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته و با استناد به نظریه های فوق، تأثیر رفتار مالی دولت بر روند توسعه کشور تحلیل شده است. بدین منظوردر بخش نخست این مقاله، تعریف ماهیت دولت در نظریه های اقتصادی آمده است. در بخش دوم با مروری بر انقلاب انگلستان در ربع پایانی قرن 1...

وجود منابع غنی نفتی در اقتصاد ایران و چالش های عمده اقتصادی در مسیر توسعه کشور همواره نقش استفاده بهینه از این منابع را در نیل به توسعه پایدار به موضوعی مهم و مورد توجه تبدیل کرده است. شواهد تجربی اقتصاد ایران نشان می دهد که مکانیزم های مورد استفاده در مدیریت درآمدهای نفتی منجر به وابستگی شدید بودجه دولت به درآمدهای برون زای نفت و تبعات منفی حاصل از آن می باشد. لذا در این رساله سعی شده است با ب...

در این مقاله میزان تاب‌آوری اقتصاد ایران برای سال‌های 1384−1394 بررسی شده است. بدین‌منظور از یک شاخص ترکیبی بومی متشکل از متغیرهای نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ ارز، نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی، سهم نفت در بودجه، نسبت صادرات غیرنفتی به واردات، نسبت واردات کالاهای واسطه‌ای و اولیه به کل واردات، نسبت بودجه کل کشور به تولید ناخالص داخلی، نسبت مصرف دولت به مصرف کل اقتصاد، نسبت صادرات و واردات...

امروزه رابطه بین کسری بودجه و کسری تراز تجاری در اکثر کشورها، بالاخص کشورهای صنعتی پیشرفته که دارای بازارهای مالی و سرمایه ای فعال می باشند، به رابطه پیچیده ای تبدیل شده است . دلیل این امر در آن است که رابطه بین این دو متغیر اقتصاد کلان، غالبا از طریق سایر متغیرها نظیر نرخ بهره، نرخ ارز، سطح عمومی قیمتها و ... برقرار می شود. به این مفهوم که تغییرات کسری بودجه ابتدا در بازار سرمایه (بازار ارز) س...

یکی از گامهای مهم و تأثیرگذار در فرایند اجرای بودجه، فرایند تخصیص اعتبار است که از این طریق بین دریافت ها و پرداختهای دولت تناسب لازم ایجاد و وصولیهای بودجه ای به مسیرهای مدنظر تصمیم گیرندگان جهت انجام پرداختها هدایت می شود. در سالیان اخیر در راستای بهبود فرایند تخصیص و مدیریت حجم بالای اطلاعات موجود، مکانیزمی تحت عنوان مکانیزم تخصیص اعتبار در معاونت نظارت مالی و خزانه داری کل کشور که مجری اصلی...

بودجه به منزله قلب فراگرد خط­مشی­گذاری و بودجه­بندی به منزله مهم­ترین فراگرد تصمیم­گیری در نهادهای عمومی، از چنان اهمیتی برخوردارند که اصلاح آنها، اصلاح امر حکومت و کشور تلقی می­شوند؛ اصلاحی که باید معطوف به یادگیری در جهت بودجه­بندی بهتر باشد؛ زیرا که بودجه، آینه تمام­نمای فعالیت­ها و خط­مشی­های حکومت است. این در حالی است که پژوهش­های صورت گرفته و معرفی سیستم­های متعدد بودجه­بندی طی سالیان گذش...

کارایی سیاستهای مالی در گرو تناسب و ترکیب ابزارهای مالی یعنی درآمدها و مخارج دولتی و نیز انعطاف پذیری و تأثیرگذاری آنها بر اهداف اقتصادی است. در اقتصاد ایران، عواملی مانند وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی و انعطاف ناپذیری مخارج دولت، باعث ناکارآمدی سیاست های مالی شده است که این موضوع به نوبه خود نقش درآمدهای مالیاتی را در کاهش کسری بودجه دولتی و نوسانات آن کم رنگ کرده است. در این مطالعه ...