با فروپاشی شوروی در دسامبر 1991‘ ژئوپلتیکی منطقه دچار تغییرات بنیادین گردید. تبدیل کشورهای ساحلی دریای خزر از دو به پنج‘ ظهور کشورهای مستقل محصور در خشکی‘ نامشخص بودن وضعیت حقوقی دریای خزر و نیاز کشورهای استقلال یافته به بهره برداری از منابع دریا‘ وجود ذخایر عظیم نفت و گاز دریای خزر و مهمتر از همه خلاء قدرت ایجاد شده باعث گردید تا تمایل جهت پر کردن خلاء قدرت در منطقه بسرعت توسط قدرتهای منطقه ای...

    وجود ذخایر و پتانسیل مناسب در دریای خزر و پرجمعیت بودن سواحل آن از دیرباز، صیادی را از گذشته­های دور به یکی از فعالیت­های عمده در سواحل این دریاچه بدل کرده است. هم اکنون در صید ماهیان استخوانی دریای خزر، الگوی بهره­برداری تعاونی حاکم است که به تعاونی­های پره مشهورند. با توجه به سابقه طولانی صید پره در سواحل دریای خزر، هدف اصلی این مطالعه برآورد و تحلیل کارایی فنی تعاونی­های صید ماهیان استخو...

در سال های اخیر اکوسیستم دریای خزر تحت تأثیر گروه های مختلف گونه های مهاجم به خصوص شانه دار قرار گرفته است. بنابراین، در این مطالعه ارزیابی آثار شانه دار مهاجم در زیستگاه با بررسی تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای فیزیکی- شیمیایی در دریای خزر انجام شد. دگرگونی و تغییرات زیستگاه ها دارای گسترۀ بدون اثر (h0) تا آثار شدید (h4) در محیط موجودات کفزی و پلاژیک است. تغییر زیستگاه از شواهد فرایند تهاجم ا...

هدف این پژوهش شناسایی ارتباط بین دو الگوی دریای شمال-خزر و شرق اروپا- شمال­شرق ایران با بسامد رخداد سرماهای فرین ایران زمین طی دورة سرد سال است. برای اجرای آن از داده­های میانگین دمای روزانه­ی 663 ایستگاه همدید و اقلیمی روی پهنة ایران طی بازة زمانی 1/1/1962 تا 31/12/2004 به مدت 15706 روز استفاده شد. داده­های دمای روزانه به کمک روش درون­یابی فضایی کریگینگ در یاخته­هایی با ابعاد 15 × 15 کیلومتر د...

آزاد ماهی دریای خزر ( Salmo trutta caspius) یکی از ماهیانی است که تغییرات فیزیولوژیک و شکلی متعددی طی مرحله اسمولت خود دارد. بدین منظور تغییرات هورمونی (T3، T4 و کورتیزول) و یونی (Na+، Cl و K+)T4 طی اسمولت شدن در فصول و وزنهای مختلف دچار تغییرات معنی‌دار می‌گردد. هورمونهای T3 و T4 در بهار بویژه در وزن 20 گرم افزایش یافتند. هورمون کورتیزول نیز با فصل و وزن تغییرات نشان داد و میزان آن در بهار و ت...

امنیت انرژی عموماً به در دسترس بودن مقدار کافی و قابل اطمینان از عرضه انرژی برای راضی نمودن تقاضا تعریف می گردد و از جمله مواردی است که مستقیماً با دولت ها در واحدهای سیاسی ارتباط دارد. ایران به علت دارا بودن ذخایر قابل توجه انرژی و موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز (هم جواری با دو منطقه نفت خیز خلیج فارس و دریای خزر) همواره مورد توجه قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای بوده و هست. موقعیت ایران در تولید نفت و ...

در این بررسی به کمک یک مدل خطی ساده و با استفاده از آمار و اطلاعات صید و صیادی آب های دریای خزر در یک دوره ده ساله از سال 1376 تا 1385، روند صید مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین به کمک معادله خطی، پتانسیل صید ماهیان استخوانی برای سال آتی محاسبه شد. آنالیز خطی روند صید ماهیان استخوانی نشان داد که در مورد برخی گونه ها مثل سگ ماهیان، کلمه، سیاه کولی، شاه کولی، ماش و سس روند صید کاهشی و...

گاو ماهی خزری، ماهی کفزی کوچکی می باشد که بومی دریای خزر است. این ماهی نقش مهمی در چرخه غذایی دریای خزر ایفا می کند و منبع غذایی ماهیان خاویاری می باشد. ساختار ژنتیک جمعیت گاو ماهی خزری با استفاده از روش ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 115 نمونه از گاو ماهی خزری از دو منطقه در طول ساحل حوضه جنوبی دریای خزر (بندرانزلی و بندر ترکمن) جمع آوری شد. dna استخراج شده با استفاده از 12 آغازگر...

در سواحل جنوبی دریای خزر (رودخانه حویق واقع در استان گیلان و رودخانه گرگانرود واقع در استان گلستان) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت ماهی سیاه کولی دریای خزر (vimba vimba persa) مطالعه شد. هدف از این تحقیق، مطالعه ساختار جمعیت های احتمالی مربوط به گونه سیاه کولی در دریای خزر و همچنین معرفی نشانگرهای ژنتیکی مربوط است. در این بررسی تعداد 50 نمونه ماهی سیاه کولی توسط ص...

تغییرات تراز آب دریای خزر در بازه های زمانی مختلف، بسیار زیاد بوده است؛ این تغییرات در دوره هایی کاهشی و در دوره هایی نیز افزایشی بوده است. از آن جایی که تغییرات تراز آب دریای خزر در کوتاه مدت عموما مقدار زیادی است، پیش روی و پس روی خطوط ساحلی نیز در اثر کاهش و افزایش تراز آب دریا به مراتب زیاد خواهد بود؛ بنابراین بررسی و پیش بینی تغییرات خطوط ساحلی در دریای خزر بسیار مهم است. جهت پیش بینی تغیی...