صنعت التفات یکی از مهم ترین صنایع ادبی به شمار می رود و کاربرد وسیعی در متون ادبی زبان های مختلف دارد. کاربرد این صنعت در قرآن مجید که یکی از برجسته ترین متون ادبی زبان عربی به شمار می رود، چنان گسترده و متنوع است که بلاغیون عرب در تعریف و ارائة نمونه هایش، بیشتر به آیات این کتاب الهی استناد می کنند. مطالعة آثار بلاغی زبان عربی نشان می دهد نخست اینکه معنای صنعت التفات در بلاغت عربی بسیار فرا تر...

«مولود» اصطلاح و نام مراسم دینی در میان مردم تاجیک است که در بزرگداشت زادروز پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) برپا می شود. در تاجیکستان امروز مراسم مولود را نه تنها در ماه ربیع الاول که ماه ولادت پیامبر اسلام (ص) است، بلکه در هر ماه و فصل سال ضمن جشن ها و مراسم سوگواری برگزار می کنند. برپاکنندگان مراسم مولود چند روز قبل آمادگی می گیرند و حافظان قرآن، روحانیون مشهور، میهمانان و همسایگان را دعوت می کنن...

پژوهش «دوستی در قرآن»، با هدف واشکافی و شناخت مفاهیم دوستی در قرآن است. در قرآن کریم عنوان دوستی را در چهار واژه پر کاربرد حُب، وُد، ولی و أخ مشاهده می کنیم، که با مرکزیت قرار دادن این واژگان به بررسی این لغات و همچنین مفاهیم پیرامونی آن پرداخته شده است. روش در این پژوهش توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای است. ساختار این پژوهش بدین گونه است که ابتدا از مقدمات آغاز می گردد سپس مطالب اصلی در سه بخش ادامه ...

چکیده قرآن کریم از زمان نزول تا کنون، تأثیر عظیمی بر ذهن و زبان شاعران و نویسندگان ادب فارسی گذاشته است. ادبا و شعرای زبان فارسی، در بسیاری از مضامین و مفاهیم، از قرآن و معارف قرآنی استشهاد جسته‌اند و با تلمیح، تضمین، اقتباس، حل و درج، سعی کرده‌اند آیات و پاره‌هایی از سوره‌های قرآن را در کلام خود بگنجانند. علاوه بر آن، برخی از سرایندگان به ترجمه و یا تفسیر آیه، سوره و یا پاره‌هایی از قرآن به ...

در این پژوهش که عمدتاً متن‌محور و کیفی است، آیات مربوط به قیامت جزءهای اول تا سوم قرآن مجید از منظر تحلیل گفتمان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. هدف از پژوهش حاضر تشخیص ساختارهای گفتمان‌مدار است که هنگام سخن‌گفتن از روز قیامت به کار می‌روند و دیگر اینکه این ساختارها چه مفاهیم و حقایقی را درباره روز قیامت به مخاطب منتقل می‌کنند. در همین راستا تمام آیات مربوط به روز قیامت جزء اول تا سوم قرآن به...

طبقه بندی علوم همواره مورد توجه فلاسفه و دانشمندان بوده و هست . بسیاری از بزرگان دینی و غیر دینی هم در این باب داد سخن داده اند . در قرون اخیر ‘فرهنگ نویسی نیزناگزیر به مسئله تقسیم بندی و طبقه بندی علوم پرداخته است . در این طرح با استفاده از تجارب قبلی ‘طرحی جدی و با اتکا و استناد به آیات قرآن مجید داده شده است . این طرح عمدتأ ‘ به تقسیم بندی دوگانه توجه کرده و تا چند رده همین روش را حفظ کرده ا...

چکیده جارالله زمخشری معتزلی از مفسران و متکلمان تأثیر گذار در قرن ششم هجری بوده‌است. و با نگارش تفسیر کشاف بسیاری از آیات الهی را تبیین و روشن نموده‌است. معرفی اندیشه‌های کلامی و تفسیری این اندیشمند بزرگ می‌تواند قدمی در راه آشنایی با فرهنگ و معارف اسلامی تلقی گردد. با بررسی دیدگاه‌های این مفسر،معلوم گردید با رویکرد عقلی مباحث خداشناسی را مورد تحقیق قرار داده‌ است. زمخشری عقل را در دستیابی به ا...

ناصیف¬ یازجی سرآمد شاعران بزرگ مسیحی عرب و بهترین فرزند زمانه ی خود بود، که در تاریخ لبنان و جهان عرب، نامی نامدار و یادی جاویدان از خود باقی گذاشت.وی از جمله شخصیت¬هایی است، که از مفاهیم والای قرآنی شناخت جامع و کاملی دارد ، حکیم و شاعرگرانقدری است که در طول زندگی خود مورد عنایت و توجه عام و خاص قرار گرفت. این مقاله به بررسی تأثیر قرآن و حکمت¬های قرآنی و روایی بر روی اشعار ناصیف اختصاص دارد، ...

پیشینۀ مفردات‌پژوهی قرآن کریم به سال‌ها و دهه‌های آغازین صدر اسلام بازمی‌گردد. در میان صحابۀ رسول خدا(ص) پس از امام علی(ع)، عبدالله‌بن‌‌عباس را باید مشهورترین و برجسته‌ترین مفسّر قرآن برشمرد. با وجود شواهد و قرائن روشن و استوار در تبیین جایگاه و نقش ارزندۀ ابن‌عباس در تفسیر مفردات قرآن و اتکای او به منابع اصیل عربی از جمله اشعار و ضرب‌المثل‌ها، برخی همچون ایگناس گولدزیهر با طرح برخی توهّمات، اصال...

واژه ” مقامه “ از واژه ” مقام “ که در قرآن مجید و نهج البلاغه ذکر شده است، مقامه، مقالـهیا داستانی کوتاه درباره پند و نصیحت یا برای بیان شرحی درباره ی یکی از شهرهای نامـدارضمناً مقاله شامل اشعاری زیبا و ظریف می باشد . در مقامات حریری که در قرن چـهـارم ومقامات حمیدی که در قرن ششم نوشته شده اشعار بسیار زیبایی و شـرحـی دربـاره یشهرهای معروف در آن دوران از جمله : سمرقند و بلخ ذکر شده، و مقامات حمیـد...