در این مقاله پرسش اصلی این است که روش صحیح تفسییر قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبایی چیست؟ و پاسخ اصلی این است که روش صحیح تفسیر قرآن از دیدگاه ایشان، روشی است که متضمّن «خلوص» باشد و هرچه خلوص تفسیر بیشتر باشد، آن روش صحیح تر و مستحکم تر است. ذیل این پرسش و پاسخ و بعد از مستندسازی و توضیح پاسخ، پرسش های ذیل مطرح و پاسخ داده می شود. الف) خلوص به چه معناست؟ خلوص بدین معناست که در تفسیر آیات فقط ب...

مبنای کلامیِ تفسیر، آن دسته باورهای دینی است که بر اساس آنها منابع، قواعد و یا محتوای تفسیر آیات قرآن شکل می گیرد و بدین نحوه در تفسیر قرآن تاثیرگذارند. مبانی کلامی تفسیر، در چهار بخش جای دارند: اول، مبانی کلامی مربوط به پدیدآورنده قرآن: خداوند. به عنوان نمونه: خدا عادل و حکیم است. این صفت با توجه با اصل حسن و قبح عقلی بدین معنا می انجامد که خدا از هر قبیح عقلی به دور است. بر اساس این آموزه،...

چکیده: قرآن کریم در آیات متعددی انسان را به تفکر و تدبر در مسائل طبیعی و علمی فرا می خواند در واقع مهمترین هدفش از بیان این مسائل، خداشناسی می باشد. تا کنون بسیاری از جنبه های هنری و ادبی اعجاز قرآن، به وسیله متخصصین و محققین مورد بحث قرار گرفته اند، لیکن ضرورت توجه به جنبه های علمی آن بر کسی پوشیده نیست. از آنجا که تفسیر نمونه از تفسیرهایی است که به جنبه های اعجاز علمی قرآن نگریسته است. در ا...

صحابه رسول اکرم (ص) ، تابعین و دانشمندان اسلامی ، همه اتفاق نظر دارند که آیه تطهیر درباره پنج تن آل عبا ( اصحاب کساء ) فرود آمده است؛ حتی امّ سلمه و عایشه که خود شاهد بر نزول آیه بوده و امید داشته اند که مشمول این آیه باشند بر دلالت آن فقط بر پنج تن تصریح کرده اند، با این حال ، معدودی از افراد ، با نظرات شخصی خود ، کوشیده اند تا این آیه را یا فقط به زنان پیامبر ( ص ) اختصاص دهند و یا علاوه بر پن...

قُصّاص (جمعِ قاصّ)، یکی از گروه‌های کمتر شناخته اما قدرتمند و پرنفوذ در دوره اسلامی بودند که یادکرد آنها را می‌توان در کتب تاریخی و مباحث مرتبط با رجال و تراجم، در کنار دیگر گروه‌ها هم‌چون فقها، متکلمان و اهل حدیث مشاهده نمود. فعالیت‌های قصّاص که با نقد بسیاری از صحابه، تابعین و عالمان مسلمان مواجه شد پس از چند سده به محاق رفت. سؤالاتی که این نوشتار در پی یافتن پاسخ یا پاسخ‌هایی بدانهاست این است که ...

چکیده با آغاز کشورگشایی های مسلمانان و سقوط امپراطوری ساسانی در ایران و سست شدن نفوذ امپراطوری روم در مرزهای شمالی شبه جزیره عربستان و سقوط حکومت های محلی در شمال آفریقا، کسان بسیاری در بند افتادند و به سرزمین های مسلمان نشین کوچانده و سپس مسلمان شدند بدین ترتیب یک لایه اجتماعی بسیار مهم و تاثیر گذار در جهان اسلام -به ویژه در عراق و شهرهای کوفه و بصره- شکل گرفت که موالی نام گرفتند-موالی اندک ...

با رحلت اولین مفسر قرآن ـ رسول اکرم صلی الله علیه و سلم ـ نیاز و لزوم استنباط و استخراج آیات الاحکام از قرآن کریم، میان مسلمانان رو به فزونی نهاد مهم ترین دلیل این استنباط ها ، یکی کلی بودن احکام عملی در قرآن است ودیگر آنکه در بسیاری از ایات حکم با الفاظی بیان شده که دلالت آن قطعی و ظاهر نیست. این موضوع پس از پیامبر در فرآیند استنباط احکام، به نوعی اختلاف بر انگیز شد. به طوری که حتی برخی اصحاب ...

تفسیر روایی قرآن کریم همزاد وحی است و اولین مفسر قرآن کریم رسول گرامی اسلام |است که خداوند متعال به او دستور بیان و تفسیر قرآن را داده بود و پس از آن ائمه معصومین ^مسئولیت نشر و گسترش علوم و معارف اسلامی از جمله تفسیر قرآن را عهده دار شدند . در این پژوهش سعی شده به مدد روایات، تفسیری روایی از آیات سوره نباء ارائه گردد. روایات مورد استفاده در این تحقیق دارای گونه های مختلفی از جمله سوره شناخت،...

شیخ عبدالقاهر جرجانی (د. 471)، بلاغی و نحوی نامی و زبان شناس بزرگ ایرانی، از معدود دانشمندان تاریخ اسلام و ایران به شمار می رود که چند سده از جامعه ی علمی خویش جلوتر بوده است و اندیشه های پیشرو و شایان درنگ او بیشتر به کار ادب پژوهان و زبان شناسان امروز آمده است. تا ادیبان و نحویان سده ی پنجم قمری. بیشتر آثار بر جای مانده از عبدالقاهر در قلمرو دانش نحو و سپس بلاغت است، امّا در سال های اخیر تفسیر...