ایران و هند تمدن‌هایی کهن با ریشه‌های عمیق و مشترک‌اند، که بی‌شک حضور و گستردگی آیین‌ها در این دو تمدن نقش مهمی ایفا می‌کند. دربارۀ پیدایش خاستگاه نمایش در ایران پیش از اسلام تا کنون بحث‌ها و نظریات مختلفی بیان شده است. در میان نظریات مختلف در این باب، دیدگاه خاستگاه آیینی اساس نظرگاه ما را در این بحث تشکیل خواهد داد. در این پژوهش، ابتدا به‌اختصار، نظر این گروه از پژوهندگان بیان می‌شود. آن‌گاه ...

در بار? ایران باستان به ویژه در سال های اخیر، پژوهش هایی قابل توجه انجام گرفته و این حاکی از یک رویداد میمون در خصوص توجه پژوهشگران به تمدن ریشه دار ایران باستان است. نوشتار حاضر به دلیل توجه و تمرکز روی یکی از وجوه سیاسی آن تمدن، در نوع خود کاری بدیع است. سئوال اصلی این است که حکومت ها و زمامداران برای تداوم زمامداری خویش چه ادله و توجیهاتی ارائه میکرده اند؟ پاسخی که بر اساس تحلیل متون سنگ نوش...

باغ ایرانی یکی از دستاوردهای مهم و منحصر به فرد فرهنگ ایرانیاست که نه تنها در محدودۀ جغرافیایی ایران بلکه در سراسر فلات ایران گسترده وشناخته شده است. آنچه هویت این دستاورد را ارزشی یگانه میبخشد، حضور آندر درازای تاریخ تمدن ایران زمین است. نکته مهم این است که تعریف پردیسنه تنها چراغی بر تمدن زاینده ایران زمین می افکند، بلکه بنابر ضرورت، عنصریحیاتی برای تداوم زندگی باغ ایرانی محسوب م یشود. تردیده...

در دنیای باستان، موقعیت جغرافیایی ایران و اهمیت بازرگانی آن، ارتباط پارسیان را با اقوام مختلف موجب شد. به همین علت، ایران را گذرگاه حوادث یا چهارراه حوادث گفته اند و در تمدن­های باستان، هرگونه رخدادی از سرزمین ایران  می گذشت. از ابعاد سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، سرزمین ایران هم از دیگر تمدن ها تاثیر پذیرفته و هم تاثیرات عمیقی بر تمدن های دیگر گذاشته است؛ به طوری که تا عصر حاضر نیز، نشانه های این ...

امروزه، رایحه درمانی به عنوان یکی از روش های طب مکمل بسیار پرکاربرد است. مطالعه ی تاریخ پزشکی نشان از سابقه ی تاریخی این روش درمانی در تمدن های باستانی از جمله تمدن باستانی ایران به عنوان یکی از قدیمی ترین روش های ضدعفونی و درمانی دارد. در این مقاله ی مروری سعی شد با مطالعه ی متون مذهبی و آثار مکتوب باقی مانده از ایران باستان که بیش تر به زبان پهلوی هستند و در تاریخ ایران شواهدی مبنی بر استفاده...

تمدن پژوهی در نظام علمی غرب، سابقه­ای دیرینه دارد و چیستی تمدن اسلامی از این قاعده مستثنا نیست. هدف اصلی نگارش این مقاله، شناخت چیستی تمدن اسلامی براساس تنوع رویکردها است. با توجه به مفهوم شناسی تمدن با رویکردهای ماهیت نگر، تمایزنگر، علت­نگر و تحلیل مفهومی و با توجه به برخی ویژگی­های تمدن مانند نظام اجتماعی، این جهانی بودن، هماهنگی و همسویی عناصری آن، هویت و پویایی تمدن و سنخ شناسی مطالعات تمدن...

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران خون تازه ای در پیکرة امت اسلامی به جریان انداخته و حیات جدیدی به جهان اسلام بخشیده است. امروزه‘ تجدید حیات اسلام به بحث انگیزترین و قابل توجه ترین موضوع در عرصة سیاست جهانی تبدیل شده و بخش قابل ملاحظه ای از ادبیات سیاسی جهان‘ به ویژه غرب‘ را به خود اختصاص داده است. متفکرین و پژوهشگران حوزة سیاست جهانی هر یک از منظری به این تحول نگریسته و نظریه های متعدد و متعارضی ر...

فرهنگ و تمدن ایرانی، با ظهور اسلام در خدمت پویایی و بالندگی فرهنگ و تمدن اسلامی قرار گرفت؛ و متعاقب ورود ترکان و مغولان به حوزۀ تمدنی و فرهنگی ایران، مدیریت مجموعۀ فرهنگی نوپدید را بر عهده گرفت. هدف این مقاله، با تکیه بر روش تاریخی، شناخت نحوۀ تعامل فرهنگ های سه گانه در تختگاه فارس- شیراز- طی سده های هشتم و نهم قمری است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که فرهیختگان ایرانی اعم از دیوانسالار و غیر...

آثار فرهنگ و تمدن ایران را در جای جای هند می توان یافت؛ ولی پنجاب در جذب عناصر و مؤلّفه های فرهنگی و تمدنی ایران همچون زبان، دین، معماری، موسیقی و... از قدمت و اهمیت بیشتری برخوردار است. این منطقه که در دوره ی غزنویان، مرکز سیاسی و اداری آنان گردید، امرا، دیوانسالاران، علما، دانشمندان، عرفا و صوفیان ایرانی را به سوی خود جذب و جلب نمود. بدین ترتیب سند، جایگاه خود را نزد ایرانیان از دست داده و پنج...

زندگی بشر ، پیوسته ، همراه با انبیاء و حجت های خدا بوده است .چنان که خدای متعال در قرآن میفرماید: و اِن مِن اُمَه اِلّاخَلا فیها نَذیر (فاطر/23) امتی نبوده مگر اینکه پیامبری در میانشان وجود داشته است. بنابراین می توان گفت جوامعی که انبیاء در آن می زیستند ، به هیچ وجه غیر متمدن و ابتدایی نبوده اند . این جوامع، چه از لحاظ معنویت و چه از لحاظ مادی ، دارای مبانی تمدن و فرهنگ بوده و فرهنگ انبیاء بر آنها حاک...