«نقد کهن‌الگویی» یکی از رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر است که به کشف ماهیت و ویژگی اسطوره‌ها و کهن‌الگوها و نقش آنها در ادبیات می‌پردازد. در این مقاله «قصه شهر سنگستان» از دیدگاه نقد کهن‌الگویی، بررسی و براساس کهن‌الگوهای قهرمان، مرگ و تولد دوباره، پیر دانا، سایه و خویشتن، و نمادهای کهن‌الگویی درخت، کوه، درّه، غار، چشمه، چاه و عدد هفت، تحلیل شده است. اساس کهن‌الگویی این شعر بر اسطوره «قهرمان ـ من...

بهرام بیضایی را می‏توان از دهۀ چهل تاکنون در زمرۀ معدود نویسندگان صاحب‌سبکی منحصر به خود دانست که نامش بیش از هر چیز با نمایشنامه و فیلمنامه پیوند خورده است. این پژوهش در چارچوب نظری «الگوی سفر قهرمان مؤنث» مورین مرداک به بررسی سه فیلمنامۀ سگ‏کشی، اشغالل، و حقایق ىرباره لیلا ىختر اىریس می‌پردازد. نظریۀ مرداک نگاهی نو به مدل جوزف کمبل برای سفر اسطوره‏ای قهرمان به شمار می‏آید که در آن سفر قهرمان ...

چکیده با بررسی منابع اساطیری و حماسی مربوط به رستم چنان برمی‌آید که میان این قهرمان اساطیری و رودخانة هیرمند پیوندی معنادار وجود دارد. پیدایش هم‌زمان و غیرطبیعی آن دو در یک دورة به‌خصوص اساطیری و شهادت باورهای رایج در منطقة سیستان، حاکی از تأیید این پیوند راز‌آلود و قابل تفسیر است. با کنار هم چیدن آن اسناد و مدارک می‌توان ادعا کرد که رستم قهرمان خاص هیرمند و گاهی تجسّم انسانی این رودخانه است.

تراژدی به عنوان یکی از دیرینه ترین ژانرهای ادبی، اکنون در آستانه سدۀ بیست و یکم، قرن اصالت تصاویر، از سوی برخی از منتقدان رد و انکار می گردد؛ اما در مقابل، عده ای نیز بر این باورند که گرچه جهان مدرن بسیاری از قابلیت های خلق و پرورش تراژدی اصیل و کلاسیک را از دست داده است، اکنون این نوع ادبی در لباسی تازه به حیات خویش ادامه می دهد. رمان سمفونی مردگان یکی از آثار برجسته داستانی فارسی از ابتدا تاک...

درمیان آثار ایبسن که در ایران شناخته شده اند‘ دشمن مردم بیشتری خواننده و بیشتری مخاطب تلویزیونی و تئاتری را داشته است. در میان شمار زیادی از این گروه‘ گونه ای برداشت تحسین آمیز از ‹‹قهرمان›› این نمایشنامه دیده می شود که بسیار بحث انگیز است که این خود نشانگر خوانش های یک سویه نگر منتقدان یا کارگردانان این اثر است. در این گفتار‘ نویسنده سرچشمه چنین برداشتی را آرمانخواهی و قهرمان پرستی نهفته در رم...

میرزا تورسون‌زاده، شاعر خلقی تاجیکستان، از زمرۀ ادیبان و سخنورانی است که احوال و آثار او را تعداد زیادی از محققان و سخنوران تاجیک بررسی کرده‌‌اند. در این مقاله، نگارنده پس از بیان شرح‌حالی مختصر از این ادیب توانمند، به ابعاد سیاسی و اجتماعی زندگی او پرداخته است. طبق اسناد و مدارک موجود، تورسون‌زاده همیشه در جوش واقعه‌های سیاسی و اجتماعی قرار داشت و همواره همدم و هم‌نفس خلق عزیزش بود؛ از‌همین‌رو...

ادبیات تطبیقی از جمله موضوعاتی است که در ادبیات جایگاه ویژه ای دارد و توجه بسیاری از محققین و مخاطبان ادبیات را به خود جلب نموده است. ادبیات گسترده با سایر کشورها و کنجکاوی روز افزون انسان متجدد است که باعث به وجود آمدن مبحثی تازه در قلمرو ادبیات گشته که از آن با عنوان ادبیات تطبیقی یاد می کنند. ادبیات تطبیقی در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه پدید آمد و «نخستین کسی که اصطلاح ادبیات تطبیقی literatur...

شهر باستانی و تاریخی کرمانشاه سخنوران و نویسندگانی چیره دست و هنرآفرین را د دامن پر مهر خویش پرورده است؛ نامدارانی چون: محمدباقر میرزا خسروی، حسینقلی خان سلطانی، میرزا احمد الهامی، میرزا محمد جواد جلیلی نام بردار بشاب، میرزا قهرمان تبرایی، سید عبدالکریم غیرت، اسدالله جاودانی نامی به محرم. از آن میان، میرزا قهرمان تبرایی به ویژه در سروده های دینی نامی برآورده است. میرزا قهرمان، از دوستاران و ستا...

این مقاله به نقد کهن­الگویی سفر قهرمان در داستان ماهی سیاه کوچولو، اثر صمد بهرنگی می­پردازد. کمپبل، برای کهن­الگوی سفر قهرمان سه مرحله در نظر گرفته ­است: عزیمت،‌ جدایی و بازگشت. او معتقد است که رشد کهن­الگوها در روان فرد، مستلزم گذر از این مراحل است. پیرسن، از شارحان نظریه‌ی کمپبل، اعتقاد دارد که در طی این سه مرحله، دوازده کهن­الگو در روان فرد فعال می­شوند. در مرحله‌ی عزیمت، مع...