ژولین گرمس ، روایت شناس و معنی شناس فرانسوی لیتوانی تباراست. او که از بارزترین متفکران اروپایی «تحلیلی مؤلفه ای» در معناشناسی به شمار می رود، کوشیده است الگوی منسجم و نظام مندی در باب مطالعه روایت و داستان ارائه کند. این نوشته تحلیلی نشانه- معناشناختی از داستان ماهی سیاه کوچولو است و سعی دارد فرآیند نشانه- معناشناختی این گفتمان را بر اساس الگوی مطالعاتی گرمس مورد مطالعه قرار دهد. نگارندگان در ب...

یکی از محوری‌ترین عناصر داستان که طرح کلّی داستان بر اساس آن شکل می‌گیرد، پیرنگ است. در شناخت عناصر داستان، شناسایی عوامل مؤثّر بر انسجام پیرنگ و انطباق آن با عناصر داستانی اجتناب‌ناپذیر است. حیاتی‌ترین وجه پیرنگ، تحلیل شبکۀ علّی و معلولی در طول محور عمودی داستان است؛ به هر میزان که این شبکه در بافت داستان نفوذ داشته و پیشبرد داستان را بر عهده داشته باشد، طرح داستان از انسجام بیشتری برخوردار است. ...

نادر ابراهیمی یکی از نویسندگان معاصر است که کثرت و تنوع کارهایی که انجام داده است، شاخص اصلی کارهای اوست. او در زمینه های گوناگون هنری طبع آزمایی کرده است. بخشی از نوشته های او شامل داستان های کوتاه است. این داستان ها، شامل یازده مجموعه است. بررسی مجموعه داستان های کوتاه "خانه ای برای شب" , "افسانه باران" ، "هزارپای سیاه و قصه های صحرا" و"فردا شکل امروز نیست"، گویای این مطلب است که این نویسنده ...

عنصر گفتگو به‌عنوان یکی از عناصر کاربردی در داستان، اهرمی مؤثر و مفید است که می‌تواند نویسنده را در پرداخت دیگر عناصر داستان، شکل‌دادن به عمل داستانی و تبیین پیرنگ و درون‌مایة اثر یاری نماید و زمینه را برای روشن نمودن تم و موضوع داستان و ورود به دنیای درونی شخصیت‌های اثر فراهم سازد. به همین جهت بررسی عنصر گفتگو در داستان و تحلیل نحوة به کارگیری این عنصر از سوی نویسنده در داستان، مؤلفه‌ای است که...

اگرچه شهرت هدایت بیشتر مرهون داستان¬های «بوف کور»، «سه قطره¬خون» و «زنده به¬گور» است و این داستان¬ها از نظر ساختاری، بسیار منسجم و نظام¬مند هستند؛ بسامد این¬گونه تجربه¬های هدایت در قیاس با داستان¬های کوتاه رئالیستی ناچیز است. هدایت نزدیکِ بیست و پنج داستان کوتاه رئالیستی دارد که معماری، ساختمان و پردازش آنها نشان می¬دهد که وی در این ¬زمینه، تبحر و چیرگی خاصی دارد و به همین دلیل با اقتباس از روش¬...

داستان های قرآنی به عنوان یکی از بی شمار اعجازهای زبانی قرآن ، به فراخور حال مخاطب در مقاطع مختلف توسط الله جل شأنه روایت شده اند. این راوی توانا هر داستانی را برای منظوری خاص و در جهت هدفی مشخّص، ذکر می کند و از مخاطب خود می خواهد که در آن تدبّر کند. ضرورت این تدبر، عاملی شد تا در این پژوهش با دیدی نو یعنی از دید علم نشانه شناسی به یکی از این داستان ها ـ داستان حضرت موسی (ع) در سورة «طه « ـ نگری...

در این مقاله ابتدا به سطوح داستان و متن روایی و ویژگی های آن دو، سپس به همبستگی و تناظر میان این سطوح و فراکارکردهای هلیدی از دیدگاه زبان شناسیِ نقش گرا پرداخته می-شود. در این راستا، با اشاره به فراکارکردها و ویژگی های زبانی آنها، امتزاجِ عملکردهای سطوح روایی و فراکارکردها با ذکر پاره هایی از داستان حسنک، پی گرفته خواهد شد. به نظر می آید هریک از فراکارکردهای هلیدی در دو سطح داستان و متن کارایی...

مقاله حاضر به شناخت بهتر ادبیات داستانی ایران و آمریکا می پردازد. هدف آن تبیین ساختار روایتی داستان های کوتاه هدایت و فاکنر است. سه داستان کوتاه(سه قطره خون، داش آکل، سگ ولگرد) از مجموعه آثار صادق هدایت و سه داستان کوتاه(یک گل سرخ برای امیلی، سپتامبر خشک، انبار سوزی) از ویلیام فاکنر انتخاب شد؛ سپس با در نظر گرفتن ویژگی های داستان های کوتاه میزان توجه هدایت و فاکنر را به عناصر داستانی در داستان ...

سعدی، در نثر سهل و ممتنعش، معلّم اخلاق و در مثنوی، طرّاح سیاست های رفتار اجتماعی و «رستاخیز ادبی» است؛ وی در بهره گیری از داستان به تبعیّت از آموزش دینی اش که مبتنی بر یافته های قرآنی است، کوشاست. اغلب قصّه ها و حکایت های سعدی در گلستان و بوستان، داستانک تعلیمی محسوب می شوند و داستان مثال تأیید و تأکید مطلب پس یا پیش از خود هستند.       امّا در داستان های بت سومنات و جوان مشت­زن، خود داستان نیز اهمّیّ...