شاهنشاهی اشکانی، سومین سلسلة ‏‏ایرانی، حدود پنج قرن نقشی به‌سزا در دنیای باستان ایفا کرد، اما به‌سبب کمبود منابع نوشتاری از این دوران سکه‏‏ها عمده‏‏ترین منبعِ باارزش برای بازشناسی اندیشه‏‏ها و دیدگاه‏‏های سیاسی، تاریخی، فرهنگی، هنری، و مذهبی شاهان اشکانی‌اند. اغلب و براساس شباهت‏‏هایی که میان نمادهای به‏کاررفته در سکه‏‏های اشکانیان با فرهنگ یونانی دیده می‏‏شود، اشکانیان را نورسیدگان فاقد فرهنگ م...

تپه باستانی مود در فاصله 35 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بیرجند و چهار کیلومتری شمال شهر مود در استان خراسان جنوبی واقع شده است. مساحت این تپه در حدود شصت و چهار هزار متر مربع می باشد و ارتفاع آن در بلندترین نقطه به ده متر می رسد. تپه تاریخی مود شامل دو تپه در مجاورت هم می شود که در محور شرقی- غربی قرار گرفته اند. تپه بزرگتر به نام مود a و تپه کوچکتر به نام مود b نامگذاری شده است. مطالعه داده های...

استان چهارمحال و بختیاری به علت قرارگیری در منطقه کوهستانی مرتفع، منابع آبی دائمی، دشت‌های کوچک میانکوهی، دره­های عمیق و وجود جاده­های ایل رو و عشایری از دیرباز موردتوجه جوامع انسانی قرارگرفته است. یکی از این مناطق کوهستانی، بخش لاران است که درواقع یک دره میانکوهی نسبتاً طویلی با دره­های فرعی کوچک‌تر است. این بخش شامل حوزه آبخیز جنوبی رودخانه زاینده‌رود و شاخابه‌های آن و بخش شرقی حوزه آبخیز رودخ...

قلعه دختر فیروزآباد با عملکردهای کاخ و قلعه به عنوان بنایی ارزشمند از اواخر دوره اشکانی و مظهر تجلی خلاقیت های معمارانه ای است که در طول سالیان گذشته الگوی بناهای عظیمی شده است. بنابراین باید به عنوان سند تکامل تاریخ معماری ایران به درستی شناخته شود که در این مقاله به نقد ساختارگرایانه آن پرداخته خواهد شد. پرسش های جهت دهنده تحقیق پیرامون تحلیل و یافتن نسبت رابطه و کشف راهکارهای معمارانه به کار...

منطقه الیمایی شامل جلگه های مرتفع و دره های کوه های بختیاری در شرق رود کارون و در حقیقت همان شمال شرقی خوزستان است. هرچند تعیین حدود دقیق این منطقه بسیار دشوار است ولی وسعت این منطقه در طول حیات آن بر حسب کشور گشایی های جدید اشکانیان، کاملاً تغییر می یافته و یا دولت های کوچک همسایه، بخش های کم بیش مهمی از الیمایی را تسخیر می کردند. در عصر سلوکیان و به ویژه در دوره اشکانی، بخش هایی که اکنون در ای...

مانی از پدر و مادری ایرانی در بابِل، که از استان‌‌های حکومت اشکانی بود، زاده شد. به گواهی تاریخ، ایرانیان مردمانی بلیغ بوده‌‌اند و بین‌‌النهرین محل تلاقی عقاید، افکار، و اساطیر گوناگون محسوب می‌‌شد. تبار ایرانی و پرورش در بابل زمینه‌‌های رشد و تعالی اندیشه و هنر را در مانی مهیا ساخت. بی‌‌شک جنبه‌‌ای از بلاغت ایرانیِ پیش از اسلام در اشعار او تجلی ‌‌یافته بود که نمونه‌‌های بازمانده به زبان فارسی می...

در این پژوهش تلاش شده است تا به روند اصلاحات در عصر ایران باستان از دوره مادها تا پایان عصر ساسانی پرداخته شود. آنچه در این بین مهم می نمایید اصلاحات در هر دوره با دوره بعد دارای تفاوت های بسیاری می باشد .علت آن شرایط حاکم بر نظام حکومتی و جامعه وقت می باشد .این اصلاحات در عصر ماد ها بر پایه شکل گیری یک نظام حکومتی واحد شکل گرفت و در عصر هخامنشی اصلاحات بر پایه ضرورت اداره محدوده وسیع قلمرو هخا...

کتیبه نرسه در پایکولی (پایقولی) در جنوب سلیمانیه عراق و در شمال قصر شیرین در یک کیلومتری غرب دهکده جدید برکلِ، کشف گردیده است. این کتیبه در اصل روی سنگهای تراشیده شده ی بزجی مکعب شکل نوشته شده بوده است. این برج به تدریج خراب گشته و سنگ های آن در اطراف پراکنده شده است. دانشمندان از گرد آوردن این سنگ های نوشته دار توانسته اند دو تحریر از نوشته بازسازی کنند. تحریر فارسی میانه (در 46 سطر) و تحریر په...

شهرستان طارم در شمال شرقی استان زنجان واقع و با استان های گیلان و اردبیل همجوار است. این موقعیت سبب تأثیرپذیری از فرهنگ های این مناطق در ادوار پیش از تاریخ و تاریخی شده است. علی رغم اهمیت این منطقه کاوش های باستان شناسی برای روشن شدن این تبادلات و همچنین شناخت فرهنگ های این منطقه صورت نگرفته است. یکی از این محوطه ها که نشان دهندۀ این تبادلات است، محوطۀ تشویر است که بر اثر فعالیت های راه سازی در...