مطابق تئوری ادراک بوم شناختی « گیبسون » جهان مادی متشکل از پهنه های گوناگونی است که یکی دیگری را پوشانده و مخفی می دارد وتنها هنگامی ادراک این پهنه ها میسر است که شخص ملزم به حرکت در محیط باشد. نگارنده این پهنه ها را « پهنه های فضایی » محیط مینامد. ا ز آنجا که هیچ حرکتی بدون گذشت زمان برای انسان امکان پذیر نمی باشد و با توجه به ارتباط نزدیک بین مفهوم های مکان و زمان در علوم جدید به گونه ای که ز...

با بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی می توان دریافت که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه می کند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه، است که تا لحظة مرگ خاموش او اد...

تصاویر کهن الگویی میراث ناخودآگاه فردی و جمعی انسان در طول تاریخ است که در ادبیات از طریق ذهن خلاق و حساس هنرمندان به فعلیت می رسد. این مقاله بر آن است که رمان جایی دیگر اثر گلی ترقی را برمبنای نظریات یونگ بررسی کند. در این پژوهش، کهن الگوهای خود، آنیما و آنیموس، سفر، پیر خردمند، نقاب، سایه و سرانجام فرایند فردیت و تولد دوباره در داستان تحلیل می شود و مشخص می گردد که پیرنگ و نقش شخصیت های داس...

این مقاله، پژوهشی درباره فرآیند نوستالژی در شعر شاعر معاصر فلسطینی، سمیح القاسم، است. نوستالژی در آغاز اصطلاحی روان شناختی بود و سپس وارد ادبیات شد. این واژه، دراصل، به معنای رنج بردن و غم ناشی از غیرممکن بودن بازگشت به گذشته است. این خصلت روانی، به منزله یک رفتار ناخودآگاه، زمینه خلق بسیاری از آثار ادبی جهان را فراهم کرده است. شعر عربی نیز، از نخستین نمونه ها تاکنون، سهم بسزایی از این احساس دا...

نقد اسطوره شناختی یا کهن الگویی یکی از رهیافت ها و رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر به شمار می رود و این عمدتاً بر پایه یافته ها و نظریه های روان پزشک سوئیسی، کارل گوستاو یونگ، بنا شده است. این نقد و نوع رویکرد دامنه ای گسترده دارد و در اساس، واقعیاتی عمیق را در رویاهای عمومی و خاطرات جمعی هر جامعه جستجو می کند. از این رو با مذهب، فرهنگ، روان شناسی، تاریخ و مردم شناسی ارتباطی وثیق پیدا می کند و از ...

به فراخور موضوع که «تصویرسازی خیال و رویا بر اساس اندیشه های یونگ» است، با اشاره به زندگی و بررسی دیدگاه های یونگ در زمینه ی خیال و رویا به تحلیل تصویرسازی های چندی از تصویرسازان برجسته ی ایران و جهان پرداخته می شود. این رساله با معرفی کارل گوستاو یونگ و دیدگاه هایش آغاز می شود. در ادامه به بررسی مباحثی در زمینه ی اسطوره شناسی، انواع باستانی، نمادهای ماندگار و... پرداخته می شود، سپس با نگاهی ...

آرای فروید در حوزۀ روانکاوی تأثیری شگرف بر هنر و ادبیات نهاد و موجب ظهور نقد روانشناسانه شد. نظریه های «ناخودآگاه فردی» و «ساختار ذهن و روان انسان» از برجسته‏ترین دستاوردهای فکری این متفکر بود. بر اساس این نظریه‏ها، ساختار ذهن انسان دارای سه بخش عمده است: نهاد، من و فرامن. هرکدام از این بخش‏ها نیز مظهر بخشی از دنیای پیچیده ذهن و وجود آدمی هستند. شخصیت‏های اصلی داستان سیاوش قابلیت انطباق با این ...

تنوع واژه های مشدد و فراوانی آن ها در گفتار حاکی ازآن است که به طورقطع و بدون تردید، «تشدید» درگفتارظاهرمی شودوسخنگویان زبان فارسی بروجودآن علم دارند. دلیل بارز این امر آن است که فارسی زبان ها چه کوچک و چه بزرگ، تشدیدرابه صورت سیستماتیک تولید می کنند و در تولید آن با هیچ مشکلی روبرونیستند. اما آیا علامت تشدیددرنوشتارعاملی برای روان خوانی وصحیح خوانی کلمات و واژه های مشدد به حساب می آید، جای تام...

در این مقاله پس از مقدمه، ابتدا اصطلاح کهن الگو تبیین شده و سپس نشانه های آن در رمان مدرنیستی «حین ترکنا الجسر» بررسی و تحلیل شده است. هدف نویسندگان این مقاله تحلیل این رمان مشهور بر اساس دیدگاه های روان شناختی کارل گوستاو یونگ است. یافتن این کهن الگوها ثابت می کند که انسان ها از برخی ویژگی های روحی- روانی و رفتاری مشترک برخوردارند. این امر در واقع، موضوع ناخودآگاه جمعی را که یونگ مطرح کرده به ...