طی سال های بعد از جنگ دوم جهانی، دانشگـاه همواره یکی از مراکز اصلی تحــرک گروه‌های دانشجویی بوده است. از این مقطع زمانی به بعد و پیرو خروج رضاشاه از ایران شاهد شکل گیری جنبش های اجتماعی جدید در ایران بوده‏ایم. چنین جنبش هایی دارای ماهیت و رویکرد انتقادی نسبت به ساختار دولت و قدرت سیاسی بوده است. شواهد نشان می دهد که به هر میزان فعالیت گروه‏های دانشجویی افزایش یابد، به همان میزان زمینه‏های شکل...

در این مقاله، بر اساس رویکردهای نظری، برخی از بازدارنده ها و تسهیل کننده های اقتصادی-  اجتماعی مؤثر بر کاهش یا افزایش احتمال وقوع طلاق مطالعه شده اند. در این نوشتار، به نقش برخی عوامل زمینه ای همچون شهرنشینی، سن زوجین در هنگام ازدواج و زمینه ی قومی به عنوان عوامل اجتماعی اشاره شده است. از میان عوامل اقتصادی مؤثر بر طلاق نیز به نقش حمایت اقتصادی والدین، استقلال مالی زن و به تأثیر اشتغال از منظر ...

رویکرد همه گیر به سرمایه اجتماعی، افزون بر دستاوردهایی که برای علوم اجتماعی در برداشته، سردرگمی ها و گاه اشتباهاتی را هم در پی داشته است. برخی از این سردرگمی ها مربوط به مقایسه میزان سرمایه اجتماعی در سطح بین المللی است. بسیاری از پژوهشگران، شاخص های سرمایه اجتماعی در جوامع مختلف را متفاوت دانسته اند؛ همین امر، مقایسه بین جوامع را در این زمینه دشوار ساخته است. از سوی دیگر و در سطح عمیق تر، تفاو...

دارو و درمان یک کالاست. مصرف دارو و مراجعه به پزشک متخصص یکی از مهم ترین مسایل در ایران است که می تواند در حیطه جامعه شناسی پزشکی مورد کاوش قرار گیرد. در سال های اخیر مصرف دارو ها و مراجعه به پزشک متخصص در روستاها تنها جنبه پزشکی نداشته بلکه از جهتی یک مسئله اجتماعی و فرهنگی است که هزینه قابل توجهی بر بخش درمان تحمیل کرده است. این پژوهش به منظور مطالعه درک و تفسیر زنان و مردان از مراجعه به پزشک...

در این مقاله شکل گیری اولین دولت مدرن در ایران در چارچوب تحلیل ساختار و عاملیت مورد بررسی جامعه شناختی قرار گرفته است. هر ساختی از کنش های پیوستة نیروهای اجتماعی شکل می گیرد و زمینه ای می شود برای کنش های آتی؛ از سوی دیگر هر کنشی نیز درون یک ساخت صورت می پذیرد که می تواند آن ساخت را تداوم بخشد یا ساختارشکنانه به گسست از آن بینجامد. در این مقاله، تأثیر دیالکتیکی یادشده را به گونه ای واکاوی می کن...

زمینه گرایی – یکی از دیدگاه های رایج در شهرسازی – زمینه را به مثابه رویدادی تاریخی می پندارد، که عناصر شهر در درون آن، شناخته، پرداخته و ساخته می شوند. دیدگاه مزبور ابتدا به جنبه های صرفاً کالبدی توجه داشت، اما به تدریج به ابعاد انسانی گرایید و حوزه مطالعات خود را به وجوه اجتماعی – فرهنگی جامعه گسترش داد. در این دیدگاه، ایده ها و عناصر شهرهای گذشته در شکل دادن به کالبد شهرهای معاصر حضور دارند. ب...