در عصر معاصر و از نیمه¬ی دوّم قرن بیستم، پس از دگرگونی¬های اجتماعی- سیاسی، شعر معاصر عرب دارای رسالتی خاص گردید و در جهت آگاهی¬ مردم و جامعه برای دستیابی به آزادی و عدالت اجتماعی به کار رفت. مصر به عنوان اوّلین سرزمینی که جریان نهضت در آن صورت گرفت، مهد شاعران و ادیبانی است که از این دگرگونی¬های تازه، متأثر گشته¬اند. از جمله شاعرانی که هنرمندانه در این وادی گام نهاده¬اند؛ حلمی سالم است. وی شاعری ...

یکی از شگفتی­­های تاریخ شعر زنان، چگونگی سرایش شعر توسط زنانِ شاعر در جامعه­ای با بافت سنتی و محدود­کننده است، جامعه­ای که زنان در آن حق دستیابی به سواد و دانش را نداشتند ولی همزمان با مردانِ شاعر شعر سروده­اند! در گذار تاریخ شعر برخی از آنها به شهرتی نه چندان در خور رسیده­اند و برخی ناشناس مانده­اند. یکی از ناشناخته­ترین زنان شاعر در تاریخ ادبیات فارسی شاعری است با تخلص حیران که همزمان با دورۀ پ...

جواهری، بزرگترین شاعر کلاسیک معاصر عراق، در سال 1900 در نجف اشرف، در خانواده‌ای فرهیخته و صاحب علم و ادب دیده به جهان گشود. محیط علمی و فرهنگی نجف، شرایط علمی و ادبی حاکم بر خانه و ذوق و نبوغ ادبی شاعر باعث شد تا او به اشعار پیشینیان به ویژه شاعران دورۀ عباسی روی آورد و به مطالعه و حفظ دیوان های شاعران نامدار این دوره بپردازد. این امر باعث شد که شاعر در سرودن اشعار خود از شعرای بزرگ این دوره چو...

در دورۀ مشروطه و پس از آن، شاعران زیادی در سرزمین بختیاری پای در عرصۀ شعر و ادب نهاده‌اند که بسیاری از آنان ضمن تسلّط بر زبان و ادبیّات فارسی معیار و سرودن اشعار خود به زبان فارسی، آثاری نیز با گویش بختیاری ارائه نموده‌اند و در این میان، تعدادی از شاعران بختیاری نیز به ‌صورت ویژه به سرودن اشعار خود به گویش بختیاری پرداخته‌اند. از پیشگامان برجسته و مشهور شعر بختیاری در این دوران، می‌توان از «مُلا زُ...

یکی از موضوعات و مباحثی که در شعر معاصر مورد توجه قرار می گیرد، بحث و بررسی در باب دیدگاه شاعران دوره ی پهلوی دوم به دین، باورهای دینی و اعتقادات آیینی و الهی است که این موضوع با توجه به ساختار فکری و ذهنی اهل هنر و نیز نوع نقش و جایگاه دین در این دوره‌ی تاریخی، موضوعی شایان توجه است.  سرودن شعر مذهبی ـ آیینی در ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است. سابقه ای به قدمت اشعار کسایی مروزی که بسیار...

ردیف از ویژگی‌های بارز اشعار فارسی، به‌خصوص غزل است؛ به گونه‌ای که اکثر شاعران غزل‌سرا از ردیف به طرزی ویژه بهره برده‌اند و کمتر شعر موفقی را می‌توان یافت که ردیف نداشته باشد. حال باید روشن شود که این ردیف چه زیبایی‌ها و کارکردهایی دارد که حتی شاعران معاصر ما بدان گرایش دارند و برای نمونه، حدود هشتاد درصد اشعار سیمین بهبهانی مردّف است. ردیف مانند قافیه، شعر را آهنگین می‌کند و سطح زیبایی آن را با...

خواجه شمس‌الدین محمد مشهور به حافظ شیرازی، یکی از شاعران بی‌بدیل ادب پارسی است، که اشعارش سال‌ها ورد زبان عارف و عامی بوده و می‌توان گفت شعر کمتر شاعر ایرانی به‌وسعت اشعار حافظ در میان مردم رواج یافته است. حافظ در عرصة انتخاب و کاربرد واژه‌ها و ترکیب‌های خاص نیز، شاعری مبدع بوده و نه تنها برخی واژه‌ها را در شعر خود در معنی خاصی به‌کار برده؛ بلکه ترکیب‌هایی نیز ساخته است که حاصل ذهن پویا و خلاق...

نوآوری نوعی کیفیت و تجربه تازه یا دوره جدید که بیانگر تازگی در زمان حال به عنوان گسست از گذشته و ورود به آینده ای است که در حال ظهور است و با ایده نوآوری همراه است. براین اساس در اشعار عمری با دو نوع اندیشه های نوخواهی روبرو می شویم: 1- نوآوری در محتوا؛ درونمایه های اجتماعی و سیاسی را در بر می گیرد. 2- نوآوری در شکل؛ ساختار شکنی در اوزان عروضی خلیلی و به کار گیری قالب های نو شعر است. درونمایه ه...

در مقالة حاضر اشعار سنتی و نوپردازی‌های دل‌آرام، شاعرة جوان تاجیک، تجزیه، تحلیل و بررسی ‌شده است. در تاجیکستان، دو شاعرة خوش‌قریحة نوقلمِ غناگو با اسم «دل­آرام» فعالیت دارند؛ یکی از خجند و دیگری از ختلان. بر شعر دل­آرام ثانی برای بار اول،‌ نظر انتقادی اجمالی صورت می‌گیرد؛ اما هدف اصلی، تحقیق و نقد اشعار دل‌آرامِ اول است. تا به امروز، بر اشعار این شاعره، برمبنای روش علمی، تحقیقی انجام نشده است. بر...