نظریة استعارة شناختی معتقد است که زبان عادی و زبان ادبی، از جهاتی در مفهوم سازی مفاهیم شبیه هم و از جهاتی متفاوتند. مقاله حاضر، در صدد پرداختن به خلاقیت های حافظ در تصور مفهوم عشق در چارچوب این نظریه است. مفهوم عشق در شعر حافظ به کمک راهبردها یا ابزارهای شناختی رایجی چون استعاره، تصویر، مجاز و جاندارپنداری مفهوم سازی می شود، اما به نظر می رسد حافظ شیوه های خلاقانه تری را در استعاره های شعری عشق...

هدف مقاله‌ی حاضر به کار گرفتن روش جامعه‌شناسی ادبی در تحلیل جامعه‌شناختی غزل سنائی، شاعر بزرگ و تأثیرگذار بر روند کلی غزل فارسی در قرن ششم است. پس از توضیحات کوتاهی پیرامون «جامعه‌شناسی ادبیات» و «جامعه‌شناسی ادبی» و «جامعه‌شناسی غزل» کوشش شده است جهان‌نگری سنائی که متأثر از جهان‌نگری انسان عام در عصر اوست، با تکیه بر متن غزل‌هایش نشان داده شود، سپس به تحلیل روابط متقابل زندگی فرهنگی انسان ای...

عشق و محبت از مفاهیم اساسی دین مبین اسلام و سیره نبوی(ص) و ائمه ی اطهار (ع) است به همین دلیل عرفا و متصوفه نیز با پیروی از این سیره به مقوله ی عشق توجه ویژه ای کرده اند و این مسأله در عرفان اسلامی دارای جایگاه خاصی است . ابن فارض مصری از جمله ی کسانی است که در وادی محبت الهی گام نهاده است و جزء پیشگامان این عرصه است و با ویژگی های ممتازی که دارد اعجاب همگان را نسبت به خویش برانگیخته است و تنها ...

اقبال لاهوری و خلیل مطران یکی اهل پاکستان و دیگری از لبنان است. این دو شاعر در مورد وطن دوستی اشعاری سروده‌اند که مردم را به دور از وطن پرستی بی حد و مرز بلکه به وحدت و یکپارچگی در زیر یک پرچم برای رهایی از ظلم و آن‌ها را برای کمک به هم‌نوعان فرا خوانده‌اند. در این مطالعه تحلیلی- توصیفی با بررسی دیوان دو شاعر می‌خواهیم به هم عقیدتی این دو شاعر برسیم. اقبال می‌گوید که ...

ابن فارض از بزرگترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است و مولانا نیز خداوندگار عشق و عرفان در ادبیات فارسی است و زیباترین و مهمترین مضامین عرفانی در اشعار این دو یافت می شود. جهان بینی و نگرش این دو عارفِ بزرگ، با یکدیگر شباهت های قابل توجهی دارد و در بسیاری از موضوعات عرفانی مشابهت و مطابقت تام دارد. زیربنا و شالودۀ اعتقادشان بر وحدت حق و ادراک آن است و هر دو را باید قائل به وحدت شهود دانس...

چکیده کتاب های درسی ادبیات فارسی در نظام آموزشی ایران اسلامی جایگاهی والا و تأثیرگذار دارد؛ زیرا از آموزه های کتاب و سنّت بهره مند است و تمام قومیت های ایرانی آن را فرامی گیرند. آشنایی با کتاب و سنّت پیش نیاز فهم ادبیات فارسی است. زیرا آثار شاعران و نویسندگان ادب فارسی از قدیم تاکنون سرشار از نگرش ها، کنش ها و آموزه های اخلاق اسلامی است. در این تحقیق درس هایی که جنبه تعلیمی آن برجسته بوده است...

حماسه­های ملی ایران سرشار از عاشقانه­های کوتاه و بلند است و عشق بدنه­ی اصلی این حماسه­ها را تشکیل می­دهد. عشق­های حماسی با عاشقانه­های محض چون لیلی و مجنون و خسرو وشیرین و ... تفاوت­های اساسی دارند. یکی از موضوعات برجسته و متفاوت در عاشقانه­های حماسی مکر و نیرنگ است که به تناسب موضوع به وفور یافت می­شوند. مکرها به انواع مختلف در این عاشقانه­ها نمود پیدا می­کنند و در اغلب موارد نیز بار معنایی من...

بهره گیری از رویدادها و شخصیت های تاریخی توسط درام نویسان با تلفیقی از التزام به واقعیات روی داده و آزادی عمل در خلق درام هایی متناسب با روحیات و افکار نویسندگان آن، شکل دهندهء نوع ادبی خاصی به نام درام تاریخی است. اگر چه این نوع ادبی در تاریخ ادبیات آلمان، تا قبل از دورهء "توفان و طغیان " ، دارای هویت بود، ولی از جایگاه ویژه ای برخوردار نبود. در این دوره، درام تاریخی آلمان با الگو گرفتن ا...

سنایی شاعر دوران ساز تاریخ ادبیات فارسی، در نقطۀ عطف شعر عرفانی ایرانی قرار دارد. جان دان شاعر انگلیسی زبان آمریکایی قرن هفدهم از ویژگی های شخصیتی و فکری مشابه سنایی برخوردار است. احوال متغیّر و روح ناآرام، شخصیت دوگانه و تراژیک، نبوغ تحول آفرین در عرصة اندیشة عرفانی، نوآوری و برجستگی در غزلسرایی و شریعت مداری در عرفان، از صفات بارز و همسان این دو گویندة بزرگ است. بر این اساس، موضوعات مهم عرفانی...

  در ادبیات فارسی مولانا از برجسته‌ترین شاعرانی است که درسرودن مضامین عارفانه دستی توانا دارد و تمثیلاتش مشحون از معرفت و عشق است. از زمره این حکایات عرفانی داستان مرد و گنج از دفتر ششم مثنوی معنوی است که رد پای این شناخت را بوضوح در کتاب کیمیاگر پائولوکوئیلو می بینیم. این تأثیر انسان راوادار می سازدکه بر فراگیر بودن اندیشه عالی و جهانی مولانا آفرین گوید و او را بستاید. پژوهش حاضر در صدد است با...