طنزنویسان صاحب سبک برای ایجاد طنز و روحیۀ تفکر انتقادی در بین مخاطبان خوش­فکر و خوانندگان حرفه­ای متون ادبی، از شگردها و امکانات خاصی، خلاقانه بهره­می­برند. یکی از امکانات طنزساز که از شاخصه­های سبک کیومرث صابری نیز محسوب­می­شود، واژه­سازی و ترکیب­سازی است. در این مقاله ابعاد مختلف این کاربرد را در «دو کلمه حرف حساب»های صابری بررسی­کردیم. واژه­ها و ترکیبات ابداعی صابری را از دو نظر ساخت و معنا ...

سبک و مکتب ادبی چه تفاوتی باهم دارند؟ این دو مقوله ادبی در عین نزدیکی، گاهی از هم فاصله می گیرند. برای دریافت تفاوت سبک با مکتب قدیم ترین و جدیدترین تعاریف سبکشناسی از روی قابل اعتمادترین منابع انگلیسی استخراج شده...

چکیدهپژوهش حاضر با هدفِ یافتن ژرف ساخت های تمرکززدایانه به سراغ افسانه های عامیانه ی ایرانی رفته است تا با کنکاش در آن ها این ظرفیت های نهفته را آشکارسازد. بنابر یافته های پیاژه، تمرکززدایی- تمرکزگرایی اصلی ترین ژرف ساخت ذهنی کودک است که بنابر پیشنهاد خسرونژاد در قالب شگردهایی ویژه در ادبیات کودک نمودمی یابد. ضرورت این پژوهش، در ادامه ی نظریه ی معصومیت و تجربه، تسهیل روند استقلال بخشیدن به ماهیت...

بوطیقای سوررئال در غزلیات شمس، نمایان­گر دنیای درون و ناخودآگاه مولانا است که به واسطه­ی عناصری چون «فضا­سازی» و شگردهای خاص روایی مانند «جریان سیال ذهن» و انواع «تک­گویی» شکل گرفته­ است. در این میان، آنچه اهمیت پیدا می­کند، تشخیص و تحلیل وجوه اشتراک و افتراق این شیوه­های روایت است؛ زیرا تک­گویی­های درونی، تداعی آزاد و صناعت جریان سیال ذهن شگردهایی هستند که شباهت و هم­پوشانی معناییِ فراوان میان ...

رویگردانی از روشهای مستقیم در بیان عواطف از اصلیترین ویژگیهای شعر معاصر است. تکنیک نقاب را بایست یکی از بهترین و کارآمدترین ابزارهای بیانی غیرمستقیم در شعر معاصر قلمداد نمود. این تکنیک با تکیه بر اشتراک عینی در تبیین نهفته‌های درونی شاعر، نقش میانجی را بین غنایی گری شعر و حالت درامی نمایش ایفا می‌نماید. به این سبب، شاعر معاصر با بهره مندی از ابعاد فنی و سرشار از الهام شعری این شگرد نوظهور ادبی،...

زبان شعر، زبان تناقض است و این تناقض در هر دو ساحت صورت و معنی برای شعر اجتناب‌ناپذیر است.این جستار در پی آن است تا این گونه تنش‌های صوری- معنایی را در غزلیات حافظ مورد تحلیل قرار دهد.در بخش نخست مقاله، مختصری در باب پارادوکس و تعریف آن در شعر، آمده است.سپس در مورد ساخت تقابل‌های دوگانه در مکتب ساختار‌گرایی اندکی بحث شده است.در بخش سوم تضادها و تقابل‌های دوگانه در اشعار حافظ نشان داده شده و علا...

تأکید در بلاغت به معنای ثابت‌کردن یک مفهوم در ذهن مخاطب و تقویت و استوارکردن آن برای زدودن هرگونه ابهام نسبت به معنای منظور است. این شگرد ادبی با استفاده از گنجایش‌های ویژة زبانی صورت می‌گیرد. باتوجه‌به رویکرد مذهبی ناصرخسرو در اشعار و هدف ویژة این شاعر از سرودن شعر، شیوه‌های تأکید بلاغی در اشعار او کاربرد بسیاری دارد. بررسی انواع این شیوه‌ها بسیاری از جنبه‌ها و ظرایف شعری این شاعر را می‌تواند ...

بازگشت به میراث انسانی از مقوله‌های مهم ادبیات معاصر جهان به شمار می‌آید. در این زمینه، نظریة معادل عینیِ تی.اس.الیوت، میان شاعران معاصر جهان، به ویژه شاعران عرب، با استقبال بسیار زیادی روبرو شد. این نظریه با عنوان نقاب به حوزة نقد و شعر عربی راه یافت. نقاب یکی از روش‌های نوین نمادپردازی است که در آن علاوه بر انتقال اندیشه، احساس و تجربة شعریِ شاعر نیز به مخاطب منتقل می‌شود. در نقاب، به دلیل آمیخ...

با پایان‌یافتن عصر عدالت شاعرانه در آثار ادبی، شاهد مرگ شخصیت‌های سادۀ نیک‌سرشت یا بد‌ذات در این آثار هستیم. به‌دنبال چنین تحولی، شخصیت‌هایی دو‌وجهی با پیچیدگی‌های ذهنی و روانی پا به عرصۀ رمان‌های مدرن می‌گذارند؛ شخصیت‌هایی که جنبۀ علنی و خصوصی آنها متفاوت از و گاه درتضاد با یکدیگر است، تضادهایی که ممکن است منشئی بسیاری از وقایع متناقض رمان شود و نه تنها فهم رمان را دشوار سازد بلکه خواننده را د...