چکیده معماری شهر دزفول از دو جهت قابل بررسی است: 1- کاربرد خاص ومنحصر به فرد آجردر بناها 2- ویژگی های خاص معماری و چگونگی شکل گیری بافت شهری مورد اول خود شامل 2 بخش زیر است: 1- کاربرد کالبدی (استحکامی) آجر: با استفاده از تعداد وشکل ترکیبی و احیاناً خرد کردن آجرها 2- کاربرد تزئینی: شامل گره کاری، فریز و خوون چینی که در این پژوهش به صورت جامع به مقوله خوون چینی پرداخته خواهد شد. شهر دزفول...

مراحل اولیۀ فتوح، تأثیر فراوانی بر ادوار بعدی حکومت اسلامی داشت. این امر زمینۀ توجه مسلمانان به فتوحات را فراهم آورد که یکی از نتایج آن ذکر اخبار فتوح در متون تاریخی بود. به‌دلیل نزدیکی زمانی، طرح فتوح ایران در کتب برخی از مورخان قرن سوم همانند ا‌بن‌‌خیاط، بلاذری، دینوری و یعقوبی اهمیتی ویژه دارد. در این نگاشته‌ها، روایات مشابه و متفاوت فراوانی خاصه دربارۀ فتوحِ دورۀ خلیفۀ اول وجود دارد. براین‌ا...

پژوهش حاضر کوشیده است سیر نگارش امالی در حدیث شیعه را بررسی کند. سابقة امالی‌نویسی در حدیث شیعه، به عصر رسول خدا9 می‌رسد، به گونه‌ای که اولین امالی در زمان حیات ایشان و به املای آن حضرت و خط حضرت علی7 سامان یافت. در دوران حضور امامان معصوم: شاهد پدید آمدن این قبیل آثار هستیم که «امالی» هشام بن حکم، «امالی» نوبختی، و «امالی» ابوبکر بن عیّاش از آن جمله‌اند. پس از این دوران، یعنی عصر غیبت، نیز تعدا...

مقالهء«بسمله»، (Basmala) تألیف ویلیام.ا.گراهام یکی از مقالات‌ دائرة المعارف قرآن‌ (EQ) است.ما برای آشنایی با شیوهء تحلیل و بررسی مفاهیم قرآنی‌ در این دائرة المعارف به ترجمهء این مقاله پرداخته و در پانوشت برخی مطالب را مستند ساخته‌ایم.مطالبی را که در این جستار نقد و تصحیح کرده‌ایم عبارت‌اند از:1.الله،رحمن، رحیم ترکیبی از تأثیر عقاید یهود در مسیحی و کفار جزب عربستان است؛2.شیعیان در نماز بسمله را ...

چکیدهفقها و دانشمندان امامیه از جمله فاضل مقداد با استناد به کتاب، سنت و اجماع نکاح متعه را یکی از اقسام نکاح صحیح دانسته و برمشروعیت آن فتوا داده اند و احکام متعه را به مانند نکاح دائم دانسته اند، هرچند این نوع ازدواج ازنظر آثار حقوقی با ازدواج دائم تفاوت‌های دارد. ولی ازنظر احکام با ازدواج دائم مگر ازنظر «معلوم بودن مدت» هیچ تفاوتی ندارد. در این نوع ازدواج یک زن آزاد و کامل، با رضایت خو...

ساختار طبقاتی جامعه ایران عصر ساسانی، ضعف ایدئولوژیکی، ظهور بحران و تشنج در دین زرتشت ، رشد نظام فئودالی بویژه پس از اصلاحات کسری انوشیروان، کاهش تولیدات کشاورزی، بیمار شدن اقتصاد ایران بر اثر نارضایتی توده های مردم و جنگ های بلندمدت ایران و روم، تجمل گرایی و عشرت زدگی شاهنشاهان ساسانی و بزرگان تیسفون از مهمترین علتهایی هستند که دولت ساسانی را به تجزیه و تفرقه دچار ساختند. پیامدها و نمودهای این...

یکی از بناهای مهم مذهبی دوران اسلامی در ایران ، بنای مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در شهر اردبیل است ، که دارای کتیبه هایی زیبا و نفیس است . لزوم شناسایی و بررسی کتیبه های این دوره بخصوص در مجموعه فوق که در تاریخ دوره صفویه بسیار مهم و شاخص بوده ما را در شناخت کامل و عمیق هنر مذهبی این دوره یاری خواهد کرد. یکی از مهمترین و محوریترین تحولات هنر کتیبه نگاری دوره صفوی در این مجموعه تاریخی - اس...

احمد بن محمد بن سعید مشهور به ابن عقده کوفی(249-332ه.ق) از بزرگترین محدثان و حافظان حدیث در حوزه حدیثی شیعه میباشد . وی با سفر به شهرهای مختلف از جمله بغداد از اساتید بزرگی مانند طبرانی ، ابن ابی الدنیا و غیره استفاده کرد و پس از آنکه در فنون مختلف از تفسیر ، حدیث و رجال متبحر گشت ، به کوفه،زادگاه خود بازگشت و به تالیف و تصنیف کتب مشغول گشت. از وی بیش از چهل تصنیف به ثبت رسیده که غالب آنان در ط...

فرهنگ‌ خلاصة اللغات اثر ابن‌ابوالمحسن محمد مؤمن جنابذی متوفای قرن دهم، در دو فصل نگاشته شده است: فصل اول مشتمل بر کلمات عربی همراه با ترجمۀ فارسی آنها، و فصل دوم دربردارندۀ کلمات فارسی به همراه معانی فارسی آنهاست.  مقالۀ حاضر به بررسی دقیق این لغت‌نامه از حیث زبان‌ها و لهجه‌های به کار رفته در آن می‌پردازد. زبان‌های مهمی که در خلاصة اللغات به کار رفته‌ عبارتند از: عربی (با لهجه...

اعتبارسنجی منابع تفسیر روایی شیعه و اهل سنّت، از دو طریق سندی و محتوایی، ممکن و لازم است. منابع تفسیر روایی در هر دو حوزه شیعی و اهل سنّت، به منابع متقدم و متأخر تقسیم می‌شود. از این رو، منابع تفسیر روایی، در چهار گروه تصور می‌شود. در این مقاله، منابع متقدم و متأخر شیعی، بررسی و اعتبار سنجی دو گروه دیگر، یعنی منابع متقدم و متأخر اهل سنّت، به‌زودی انجام و در شماره آینده منتشر می‌شود. ابتدا از تفاسی...