میرسیدعلی همدانی از زمرۀ عارفان و ادیبان پرکاری است که آثار فراوان علمی و ادبی تألیف کرده است و محققان تعداد آن ها را بیش از ۱۷۰ نسخه دانسته اند. یکی از آثار باقی ماندۀ او مثنوی هفت وادی است که ۶۴۲ بیت دارد. دربارۀ منسوب بودن این مثنوی به میرسیدعلی همدانی میان محققان اختلاف نظر وجود دارد. برخی چون هرمان اته، اشپرینگر و علی محمدی خراسانی این مثنوی را اثر عطار نیشابوری دانسته اند؛ اما سعید نفیسی،...

مقامات بدیع الزمان همدانی یکی از ارزشمندترین آثار قدیم عرب به شمار می رود که به سرعت توانست مورد توجه ادبا و حتی عامة مردم قرار بگیرد، چرا که بدیع الزمان توانست با خلاقیت و هوش کم نظیر خود برای اولین بار بسیاری از عناصر داستانی نظیر شخصیت پردازی، حادثه، پیرنگ، صحنه، گفتگو، حقیقت نمایی و... را در آنها به کار بگیرد. شخصیت و شخصیت پردازی، محوری ترین عنصر داستانی درمقامات وحلقةارتباطیبیندیگرعناصر د...

یکی از مسائل مورد توجه در جوامع بشری، موضوع تربیت فرزند است. این موضوع که تبیین‌کنندۀ مناسبات و مسئولیت‌های والدین دربرابر فرزندان است، توجه بسیاری از بزرگان علم و ادب ملت تاجیک، ازجمله میرسیدعلی همدانی را به خود معطوف داشته است. اگرچه مسئلۀ تربیت فرزند و ارتباط والدین و فرزندان در بسیاری از رساله‌های سیدعلی همدانی مطرح شده، در این مقاله مطالب مندرج در «ذخیره‌الملوک» درزمینۀ امور تربیتی مورد تو...

یکی از دلایل پیدایش و شکل گیری زبان عرفانی،رویکرد تأویلی است که در قرآن وجود دارد؛ زیرا در قرآن، بخش زیادی از مفاهیم در قالب داستان بیان شده است. تفاسیر عرفانی نیز که غالباً صورت تأویلی دارند، از داستان های قرآنی در تبیین مفاهیم عرفانی بهره برده اند.در این میان،داستان حضرت یوسف(ع)، از جمله داستانهایی است که وجوه عرفانی فراوانی دارد و از شخصیتها و حوادث داستان در راستای بیان مفاهیم عرفانی بهر...

آثار منظوم و منثور ادبیات عرفانی بخش عمده ای از گنجین? غنی ادبیات فارسی را شامل می شود و باوجود پژوهش های فراوانی که تاکنون در این حوزه انجام گرفته است هنوز ظرفیت های قابل توجهی برای تحقیق دارد. یکی از این حوزه ها مکاشفات و واقعه های روایت شده در متون منثور عرفانی است. هرچند عرفا، بیان و انتقال تجربیات شهودی خود را از طریق زبان به دیگران دشوار می دانستند امّا می توان نمونه های فراوانی از مکاشفات...

« مَثَل »چاشنی کلام و یکی از جلوه های فرهنگ عامّه و آینه ی افکار ، عادات و فرهنگ مردم یک جامعه ، در طول زمان است ، شهری یا روستایی ، تحصیل کرده یا بی سواد ، مرد ، زن ، پیر و جوان ، همه به تناسب نیاز از آن ، استفاده می کنند ، چون موجب می شود ، کلام ، بهتر به دل نشیند ، نه تنها مردم عامّی بلکه گویندگان و نویسندگان بزرگ نیز در بسیاری موارد ، برای تقویت نیروی استدلال و افزایش تأثیرانفعالی سخن خویش ، بد...