استان لرستان واقع در زاگرس مرکزی دارای تپه های تاریخی بسیاری است که آثار مفرغی و آهنی زیادی از آن ها کشف شده است. از جمله تپه های تاریخی این منطقه که به تازگی کشف شده است، محوطه تاریخی سنگتراشان خرم آباد است. این محوطه در 52 کیلومتری جنوب شرقی خرم آباد در روستایی به نام سنگتراشان واقع شده است. محوطه تاریخی سنگتراشان در کاوش های باستان شناسی یک سایت تک لایه است که آثار فلزی زیادی در آن کشف شده ا...

شهرستان سنقر در شمال شرق استان کرمانشاه و در دامنه های ارتفاعات زاگرس مرکزی قرار گرفته که به تبع آن از منابع آبی سرشار و پوشش گیاهی مناسبی برخوردار است. وجود رودخانه های دائمی و فصلی، سراب ها و چشمه های جوشان و همچنین دشت های حاصلخیز و به طور کلی شرایط زیست محیطی مناسب باعث شده تا در این منطقه جایگاه مناسبی برای استقرار جوامع انسانی از آغاز تا روزگار حاضر فراهم باشد. یکی از شاخص ترین دوره هایی ...

بررسی ها و کاوشهای باستان شناختی متعددی در حوضه شمال کشور و سواحل جنوبی دریای مازندران انجام گرفته که مبنای توالی زمانی مازندران-گرگان از دوره نوسنگی تا اواخر عصر آهن بوده اند. علیرغم انجام این مطالعات، کاوش ها و بررسی های باستان شناسی در منطقه، باید اذعان داشت که اطلاعات موجود از باستان شناسی پیش از تاریخ نواحی جنوبی این دریا، بسیار ناچیز است. این منطقه در یک چشم انداز کلی از شرق به دشت دامغان...

یکی از راه های بررسی طول مدت استفاده از دست افزارهای سنگیِ قاعده مند، بهره گیری از انواع تحلیل های روتوش لبه، مانند بررسی الگوی این روتوش ها، پیوستگی نسبی و درجه ی درون آمدگیِ آن ها و نیز بررسی مقدار ماده ی برداشته شده از لبه ی دست افزار در نتیجه ی روتوش دهی است (همه در کنار هم و نه به تنهایی). امروزه بررسی روتوش در دست افزارهای سنگی می تواند پژوهنده را برای درکی نسبی در مورد راهبردهای معیشتی، شد...

با گذشت بیش از یک قرن از شرو ع فعالیتهای باستان شناسی به صورت علمی در ایران، استان های شمالی در آغاز مورد توجه قرار گرفتند، اما پس از کوتاه زمانی این مناطق تا حد زیادی به فراموشی سپرده شدند و اطلاعات پیرامون فرهنگ های پیش از تاریخ این مناطق اندک و ناشناخته مانده است. در دهه 80 شمسی فعالیت های باستان شناسی در غرب مازندران توسط باستان شناسان ایرانی بصورت علمی و هدفمند انجام شد، و مهمترین آن حفاری...

دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقة پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطة باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دورة نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دورة اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...

یافته های (دانسته های اطلاعات) ما از دوره نوسنگی دشت ارسنجان بسیار اندک است. بررسی هایی که تاکنون در این منطقه با حوزه توسط آقایان ایکیدا واندنبرگ و سامنر انجام شده ببنظرمی رسدروشمند نبوده و اهداف خاصی را به دنبال نداشته است، تنها در دوره پارینه سنگی ،انسان شناسی موردتوجه قرارگرفته که توسط پژوهشکده باستان شناسی ایران و دانشگاه تسوکوبای ژاپن پژوهش هایی در حال انجام است. با توجه به عدم بررسی روشم...

پیچیدگی، تنوع وحجم انبوه اطلاعات جغرافیایی ازیک سو و توانایی های رایانه درعرصه اطلاعات ازسوی دیگر، فلسفه وجودی سیستم های اطلاعات جغرافیایی(gis) را تبیین می کند. یکی از این ابزارهای پیشرفته و نو در باستان شناسی، سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فنون وابسته به آن است.gisمحدود به جمع آوری ساده نقشه و بانک اطلاعاتی نیست بلکه مجموعه ای از ابزارهای نیرومند تحلیلیاست که آن را به یک تکنیک کمی و کیفی در تص...

مهر به عنوان سندی معتبر و گویا، در علم باستان شناسی همواره موجب توجه اهل تحقیق بوده است و نظر پژوهشگران را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر به صورت موردی بر روی مهر های سامان دهی شده ی بخش مهر و سکه موزه ی ملی ایران مربوط به مهر های اواخر هزاره دوم و هزاره اول پیش از میلاد در شمال ایران در محدوده استان گیلان (مارلیک، کلورز، تالش و رشی)که طی کاوش های باستان شناسی که در چند دهه اخیر صورت پذیرفته ب...

فناوری تولید و استفاده از مفرغ جهت ساخت اشیاء متنوع آیینی و کاربردی از ویژگی های فلزگری عصر آهن در نقاط مختلف ایران است. یافته های مفرغی محوطه مارلیک را می توان یکی از مجموعه های مهم فلزگری مفرغ در عصر آهن ایران دانست. می توان گفت که مجموعه فلزات به دست آمده از کاوش های این محوطه باستانی از لحاظ دوره، منطقه و محتوای تاریخی یکی از یافته های مهم باستان شناسی در بیش از 80 سال مطالعات علمی باستان ش...