آیین شیر، آیینی عاشورایی است که در برخی نقاط ایران به‌ویژه ایران مرکزی مانند یزد، شاهرود به‌طور گسترده اجرا می‌شود. در آیین شیر که در ایام عزاداری امام حسین (ع) اجرا می‌شود، فردی با پوشیدن لباس و زدن ماسکی به صورت به‌شکل شیر درآمده، با انجام حرکات و آواهایی در میان عزاداران حسینی به‌طور نمادین به عزاداری و سوگواری سید و سالار شهیدان می‌پردازد. این پژوهش به بررسی انسان‌شناختی این آیین در منطق‌ها...

حرکت، هیجان و اجراهای آیینی به اندازه تاریخ بشری قدمت دارند. چنین آیین مقدسی در تصوف نیز پدید آمده و در خانقاه‌های اغلب طریقت‌ها آن را به اجرا درمی‌آورند. این آیین در طریقت مولویه اغلب مشتمل بر چرخش‌های پیوسته و بدون توقف حول محور بدن است. اما اجرای آیینی مشابهی، به نام کتک، در معابد هندوئیسم نیز وجود دارد که مانند سماع مولویه ریشه در نیایش آفریدگار دارد و در برخی از ابعاد فرم و محتوا به سماع ش...

در اسطوره­های رستاخیزی ویرانی و آبادانی جهان امری ناگزیر می‌نماید. همان‌گونه که جهان در آغاز از جفتی اوّلیّه تکثیر شد، در اساطیر پایان جهان نیز سخن از جفتی در میان است که جهانِ نو را از تخمه خود پر خواهند کرد. با توجّه به اینکه در بینش اسطوره‌ای، واقعیّت عبارت است از عمل تقلید از یک نمونه مینوی یا ازلی، این جفت‌های نرینه و مادینه عمل آفرینشِ زوج نخستین را تجدید و تکرار می‌کنند. از دیگر سو عمل آفرینشِ ...

دورۀ قاجار دوره‌ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه‌سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه‌سرایی روی آوردند. آموزه‌های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می‌توان به دو موضوع کلی تقسیم کرد: یکی شعر آیینی که بیشتر در ذکر مناقب پیامبر اسلام(ص) و ائمۀ شیعه(ع) است، ...

 ادبیات عامیانۀ هر قوم نشان ­دهندۀ باورها، اندیشه­ ها، بایدها و نبایدها، شیوه­ های خاص زندگی، علایق و مناسبات اجتماعی آن قوم است. واکاوی این بخش مهم از ادبیات ملت­ها، گاه حقایقی را روشن می­ کند و داده­هایی در اختیار جوینده می­ گذارد که در بررسی ادبیات رسمی، کمتر دیده می­ شود. از میان گونه­­های متفاوت ادب عامه، شعر  دارای جایگاهی ویژه­ است و در میان قالب ­های گونه­ گون شعری، دوبیتی پیشینه­ای به ...

سیطره مرگ بر وجود انسان به عنوان تنها عامل پایان زندگی دنیوی، اسباب رسوخ مرگ اندیشی در متون ادیان مختلف علی الخصوص اسلام را به دنبال داشته است.در این پژوهش، با بررسی ابعاد مختلف مرگ اندیشی در اسلام از چشم انداز آیات و روایات و سخنان متفکرین اسلامی، چنین به اثبات رسیده است که مرگ اندیشی جایگاهی ویژه در اسلام و در نزد پیامبر (ص)و ائمه اطهار( علیهم السلام)، (به عنوان شارحان و مبلغان اسلام )داشته ا...

چکیذ حیبت غیشهستمش ث سَیل یِ 6 ه?ظ هَ دًَ عیدت 7یل? تٌ ل? زڈ ? 4?یت ? ?تڈ ? چُ? ?ڈ عیچخ? ید خ? دٌ? ?ک ?غ 0دت ?خپ یٌ? م?? ?چ? زڈ لً ?ت - زل? ? زڈ ?یش ?رڈ زڈ م?? زدم? ،ِ ??چخ? ?خ ،ُ. خی? ? 4?ی، زد 3?د?ی? ?ل? ? 8ن? ??د ? ?ل? ?? 4 ت ?د?ت?دی ?خک? ?ڈ ? د? ? ?? ?سدی زد آ??د ی? تٌد? ???خ? ?ل??. ر?دیت ?ڈ خم چً? ی? خ? دٌ? ?خ? 2 چُ? ی?ت خم ?چرستدت عیتدت ?دپدیتخک ?ک ?تد?? 217 ?تد?چ? ?زتدمخت خ لًا? ?چک? خ دُک? ?د?چ??ق...

موضوع مطروحه تعلیمی فوق مأخوذ است از کلام انسان ساز پیغمبر اکرم(ص)، آنگاه که از جنگ کفّار بازگشت و فرمود که «ما از جهاد اصغر به جهاد اکبر می رویم». کلام آن حضرت را سنایی غزنوی در بیتی در دیوان بدین صورت به نظم کشیده است: بمیر ای دوست پیش از مرگ اگر می زندگی خواهی که ادریس از چنین مردن بهشـتی گشت پیـش از ما مراد از «مرگ پیش از مرگ» کشتن نفس اماره است که سنایی بعد از تغییر احوال در دوران آشفتگی...

چکیده تجلّی وتأثیراسطوره ازجهات گوناگون درزندگی انسان پس ازعصراساطیری ، امری است اجتناب- ناپذیر. این نکته زمانی آشکارترمی شودکه با آرای اندیشمندان این مقوله آشنا تر شویم . دراین پایان- نامه تلاش شده است تاعلاوه برشناخت اسطوره وآیین های اساطیری وارزش واهمّیّت آن درحیات انسان، به یافتن تجلّی وتأثیرو ردّ پاهای محسوس ونامحسوس این آیین ها درمناسک عملی مندرج دربرگزیده ی نثرعرفانی فارسی تا قرن هفتم هج...