بسیاری از مورخین و سیستان شناسان ‘ شهر زرنگ را با ((شهرسیستان))یکی دانسته و معتقدند این شهر از بدو تأسیس دراواخر دوره ساسانی تا سال785ه.ق که با حمله امیر تیمورگورکانی تخریب و ویران گردید ‘کرسی سیستان را بر عهده داشته است . نگارندگان معتقدند ‘((شهرسیستان))شهری کاملأ متفاوت ‘مستقل و مجزا از شهر زرنگ بوده و از نیمه دوم قرن چهارمه.ق که زرنگ اعتبار سیاسی و مرکزیت خود را از دست داد‘جایگزین آن شده و ت...

باستان شناسی جنسیت شاخه ای از باستان شناسی اجتماعی است که به تحلیل و بررسی نظام جنسیت جوامع و هویت جنسیتی افراد و گروه های مختلف می پردازد. موضوع این پژوهش، بررسی نابرابری اجتماعی میان زنان و مردان در ایران دوره ساسانی است. اعمال گونه ای تبعیض جنسیتی و برتری مردان که بر ساختار اجتماعی و جنسیتی جامعه ساسانی استوار است، در مواد فرهنگی و منابع مکتوب این دوران نمود یافته است. هدف این مقاله، بررسی ش...

هدف : بحث اصلی در مقاله حاضر بررسی و تاکید این نکته است که همیشه نمی توان اسناد موجود را تنها راه شناخت حقایق تاریخی دانست. در بررسی علل اختلاف و درگیری میان سلطان یعقوب آق قویونلو با شیخ حیدر صفوی، سند تاریخی به تنهایی نمی تواند علت واقعی این تنش را روشن نماید. روش / رویکرد پژوهش: این مقاله، با روش توصیفی ـ تحلیلی تاریخی و بر پایۀ اسناد و منابع کتابخانه ای به تبیین این موضوع پرداخته است. یافته...

ورود بابریان به عرصه ی سیاسی هندوستان با حضور و نفوذ صوفیان نقشبندی در آن خطه مقارن بود.دیدگاه های خاص بزرگان فرقه ی نقشبندی در لزوم نزدیکی به امراء وسلاطین از یک طرف ، و ارادت اجدادی تیموریان و اخلاف آنان (بابریان) در هند از طرف دیگر ،زمینه ی حضور و نفوذ آنان را در مسایل این عصر بیش از پیش فراخ تر نمود. از این رو، رد پای فکری و سیاسی صوفیان این فرقه به طور آشکار و نهان در حوادث عصر تیموری هوید...

سیر تاریخی نگارش کتب »وجوه و نظائر« مورد بررسی قرار گرفته است. دانش وجوه و نظائر یا چند معنایی واژگان قرآنی، از جمله انواع علوم قرآنی است که از سده های نخستین هجری مورد توجه و عنایت ویژه مفسّران پژوهان بوده و در این میان آثار بسیار برجای مانده است. این نگاشته ها گاه به صورت بخشی از تفاسیر یا کتب علوم قرآنی و یا به صورت تألیفات جدا گانه تدوین یافته است. علاوه بر نقش شگرفی که در فهم و تفسیر قرآن د...

مقتل نگاری از شاخه های مهم تاریخ نگاری و مورد اعتنای همه فرق اسلامی است، که با تلاشی همگانی و رویکردهایی متفاوت بالنده شد. پژوهش حاضر مقتل نگاری را با رویکردی علمی ـ تحلیلی تا قرن سوم و با تکیه بر نقش اصحاب امامان شیعه^ بررسی می نماید. در این آمایش با استفاده از شیوه تاریخی، ذهن شناسی مؤلفان (به معنای نوعی راهیابی به آرا و تفکرات آنان، با مطالعه آثار و شرح حال ها برای گمانه زنی درباره شیوه نگار...

از نیازهای نخستین و اساسی جوامع بشری البسه و پوشاک بوده و تمدّن های کهن به واسطه همین پوشاک و نوع طرّاحی آن در دوره های تاریخی از یکدیگر متمایز و شناخته می شوند. در تمدّن های ایران باستان نیز با وجود نشانه های خاص خود، سیر تحوّل و تطوّر در نوع انتخاب و انتصاب پوشاک برای طبقات اجتماعی همواره امری جدی بوده و انتخاب و تغییرات در پوشاک بر اساس نیاز های هر دوره انجام می گرفت. لذا نوع پوشاک و مشخصه های ری...

با توجه به تغییرات اکولوژیکی موجود مانند وقایع حدی و تغییر اقلیم، مشخصه سازگاری ساختار حکمرانی منابع آب بسیار اهمیت دارد و لذا مهم‌ترین ویژگی سازگاری یعنی ظرفیت یادگیری اجتماعی در کانون توجه قرار می‌گیرد. باز این رو نیاز به ارزیابی ساختار حکمرانی از منظر یادگیری اجتماعی وجود دارد. مشکلات مرتبط با منابع آب ایران و تداوم آن‌ها نشان از ضعف ساختار نهادی موجود در بهبود شرایط دارد. در این مقاله از اب...

یکی از مباحث مهم در دوره رضاشاه، توسعه و رونق تجارت خارجی ایران با کشورهای جدیدی بود که تا پیش از جنگ جهانی اول، سهمی در تجارت خارجی ایران نداشتند. ژاپن تنها کشور آسیایی بود که با وجود نبود پیشینه قوی از روابط سیاسی و اقتصادی با ایران، توانست به سرعت حجم وسیعی از تجارت خارجی ایران را در دوره پهلوی اول به خود اختصاص دهد. با توجه به اهمیت چنین موضوعی، مقاله حاضر در صدد پاسخ به این پرسش اصلی است ک...