تخلّص در غزل ، نام شعری شاعر است که اغلب غزلسرایان آن را در مقطع غزل، یا ابیات ماقبل آن ، ذکر می کنند .جلال الدّین محمّد بلخی ، مشهور به مولانا ،از عارفان و غزلسرایان بزرگ قرن هفتم است که 3229غزل سروده و به شمس الدّین تبریزی تقدیم داشته و ازین رو در ابیات پایانی بسیاری از غزل های خود ، نام "شمس تبریزی " و معادل های آن چون " شمس الدّین " و " شمس الحق " را به کار برده است . یکی از نکاتی که در بحث تخلّص...

جهان‏بینى نگر شکلّى انسان به هستى وخویش است که پاسخگوى سؤال‌های اساسى وی نیز هست؛این پرسش‌ها شامل جهان و چگونگی پدیدآمدن آن تا جایگاه موجودات و چگونگی هست شدن آنها و به‌ویژه نگاه به انسان و جایگاه او در هستی، تا تشریح جهان بعد از مرگ و در نهایت نگاه به پایان هستی است. فلوطین از اندیشمندان قرن دوم میلادی و از شاگردان افلاطون، با اندیشۀ خاص خود راه جدیدی در فلسفه گشود. مولانا جلال الدین بلخی، شاعر...

مجمع الغرائیب ازکتب منثور قرن دهم است که در دسته ی کتاب های جغرافیایی وجغرافیای تاریخی قرارمی گیرد . مولف آن«سلطان محمود بن درویش بن محمد بن مفتی بلخی» است.کتاب شامل نه فصل است که شامل موضوعات مختلفی از زمان خود چون شهرها؛ نوع جغرافیا ومردم شان؛ شگفتی ها ونادره های روزگار از دیرباز تازمان زندگی مولف می باشد. روش مفتی بلخی درکتاب جمع آوری ونقل اطلاعات از دیگرکتب است البته با ذکر منبع. درجند جای ...

یکی از مفاهیم تأمل برانگیز در عرفان و تصوف، مسأله تجلی حق در سلسله مراتب هستی از ملائکه تا عالممادی است . عرفان، تجلی حق را، همچون نگرشی ، به ج هان در ارتباط با حق و معرفتی هدای ت گر انسان ازبند عالم مادی به حقایق ورای عالم مادی بررسی م ی کند. مبدا هستی و مراتب تجلیات حق شامل نظری ه یوحدت وجود می شود که هر دیدگاه عرفانی را در بر می گیرد؛ به گونه ای که دو آموزه ی بنیادین وحدت وجودو انسان کامل بر...

مسئله ی وحدت وجود در اندیشه ی اسلامی خصوصاً در فلسفه و عرفان یکی از مسائل مهم در نحوه ی ارتباط کثرت با وحدت یا کثیر با واحد می باشد که نظریات مختلفی در این خصوص در حوزه های فلسفی و عرفانی ارائه گردیده است؛ این نوشتار به منظور بررسی اندیشه های مولانا جلال الدین بلخی در عرفان و حکیم الهی، صدرالمتألهین شیرازی در فلسفه پیرامون موضوع وحدت وجود فراهم آمده است. در آثار و تألیفات مولوی نمونه هایی از تل...

در این تحقیق، شصت و شش بیت از اشعار میرزا جهانشاه حقیقی از دیوان های فارسی و ترکی این شاعر که درباره مولانا، مقبره مولانا و نی، سروده شده، جمع آوری و بررسی گشته، ارائه می شود. در نخستین بخش، بررسی و تحقیقاتی که در عرصه ادبیات ترک دوره عثمانی درباره مولانا انجام شده، به طور خلاصه مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین درباره زندگی، سیاستمداری و شخصیت ادبی میرزا جهانشاه حقیقی و اوضاع جغرافیای طبیعی و ...

شرح و تفسیر مثنوی جلال‌الدّین محمد مولوی سابقه‌ای دیرین دارد، اما نکته حائز اهمیّت در شیوه‌ شرح این تفاسیر، گرایش عرفانی آنها در توضیح محتوایی ابیات است. در شیوه‌ تفسیری که برای تحلیل یکی از مشکلات مثنوی در این مقاله به کار گرفته شده است، کوشیده‌ایم تا حوزه معانی ابیات را از میان مباحث برون‌متنی نظیر مباحث و مسائل عرفانی، به الفاظ آن محدود و مدلّل سازیم. در این شیوه، مبنای معنایابی در شعر توجّه به ...

یکی از مهم­ترین موضوعاتی که همه‌ی عرفا و فیلسوفان اشراقی بدان نظر داشته‌اند و درباره‌اش سخن گفته‌اند، «عشق» است. آنان عشق را جان و اساس عالم می‌دانند که به واسطه‌ی آن، همه‌ی موجودات از ادنی‌ تا اعلی‌، در جنبش­اند و به سوی سرمنشاءِ عشق، یعنی ذاتِ حق تعالی، در حرکت. مولانا جلال الدین بلخی و ملّاصدرای شیرازی، دو تن از آن عرفا و فیلسوفان اشراقی هستند که در آثار و نوشته‌هایشان عشق، نقشی محوری و اصلی دا...

اندیشه کمال گرایی در پی میل فطری به تعالی و کمال، همواره در همه قرون و اعصار، همراه انسان بوده و ذهن جستجوگر بشر، به دنبال یافتن پاسخی نیکو، به کاوش در درون و بیرون خود پرداخته است. ظهور مکاتب مادی که زاییده فکر و اندیشه خود انسان هاست از ثمرات این جستجوست. و البته بعثت پیام آوران الهی و نزول کتب مقدس آسمانی نیز پاسخ و آبشخوری الهی از جانب خداوند برای انسان ها است. یکی از مسلّم ترین عرصه هایی که...