امروزه نزدیک به یک قرن است که هنر پژوهان جهان درباره رضا عباسی هنرمند نقاش در باره شاه عباس مطلب می نویسند و هنر پژوهان در نیمه اول قرن 20 رضا آقا رضا و رضا عباسی را سه تن مجزا فرض و درباره او و آثارش قلم فرسایی کرده اند در نیمه دوم این قرن آثار هنر پژوهانی چون سچوکین و انتونی ولش و شیلا کنبی منتشر میشود و این محققان به رفع اشتباهات محققان پیشین می پردازند و این نتیجه حاصل می شود که این سه تن ی...

آثار نگارگری ایران در دوره های گوناگون اغلب به صورت تک نگاره و غالباً مستقل از متن، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مقاله، سیزده نگارۀ متوالی از شاهنامۀ شاه طهماسبی مرتبط با داستان ضحاک از منظر تصویرسازی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله سنجیدن میزان وفاداری نگارگران در انتقال اندیشۀ بنیادین متن به تصویر، ترتیب و توالی آثار بوده است. این داستان توسط چندین نقاش به تصویر درآمده که چگونگی عم...

آثار سفالین نقاشان و مجسمه سازان ارتباطی بین مسئله کاربرد اثر سفالین و ماهیت اثر سفالین بر قرار می کند. از زمان گوگن تا نبی ها، از فوویست ها تا کبرا، از پیکاسو تا تپیس مواجه و رویارو با احساسات و نحوه بیان، که ریشه در افق های متفاوت و متنوع وابسته به تاریخ آفرینش های هنری در قرن بیستم دارد، هستیم. این مقاله بدون شک موقعیتی است برای مطالعه آفرینش های عالی نقاش، مجسمه ساز و هنرمند بزرگ قرن بیستم،...

کتابخانه همواره یکی از نهادهای مهم تشکیلات دربار سلسله های مختلف محسوب می شده و در ابتدا وظیفه آن گردآوری کتب از مناطق مختلف و تولید کتاب های جدید برای بهره مندی اعضای دربار و خاندان شاهی بوده است. با گذشت زمان و رواج تذهیب و تصویر و کتابت زیبا در امر کتابداری? بر اهمیت کتابخانه در چارچوب دربار افزوده شد و به تدریج وجه تزیینی بعضی از نسخه ها هم بر جنبه کاربردی آن پیشی گرفت و بدین ترتیب شماری از...

در نسخ مصور چاپ ‌‌سنگی- اگر نسخه افتادگی نداشته ‌باشد- نام و رقم کاتب در صفحة اول یا آخر آمده‌ است. این در حالی است که در بسیاری از این نسخ، نام هنرمند تصاویر ذکر نشده‌ است. نمونه‌ای از این مورد، نسخه‌‌‌‌ای از داستان عامیانة فارسی است به‌نام نوش‌آفرین گوهرتاج که با تاریخ کتابت 1308 ﻫ.ق. در کتابخانة آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و یازده تصویر ماهرانه اما بی‌رقم دارد. در این پژوهش با هدف بازشناسی...

از جمله ویژگی های مکتب تبریز صفوی، ایجاد فضای نمایشی برخاسته از احساس نگارگر، متأثّر از متن اصلی است. از نمونه های بارز این امر، تصاویر نقش شده در شاهنامه شاه طهماسبی و نسخ مصوّر ارزشمند دیگری از شاهنامه در این دوره است. پژوهش حاضر، به طرح پرسش: «ساختار روایت تصویری و به کارگیری عناصر تجسمی در فضاسازی خان اوّل رستم، در آثار دو هنرمند شاخص مکتب تبریز صفوی، میرمصوّر و سلطان محمد، دارای چه وجوه اشتراک...

چکیده مهم­ترین نکته­ای که در این جستار ذهن نگارنده را به خود واداشته بود، این بود که آقا نجفعلی نقاشباشی دربار قاجار، برخلاف تصور شماری از هنرپژوهان، برادر محمد اسماعیل اصفهانی و یا فرزند میرزا بابا اصفهانی نبود بلکه با توجه به بعضی از قراین و شواهد و بویژه سند ازدواج دخترش شهربانو ملقب به صفیه سلطان، بنظر می رسد که فرزند کهتر محمد باقر، نقاش دوره زندیه و اوایل قاجاریه، بوده که نزدِ یکی از دوستا...

در هنر ایران تصاویر و نشانه‌های بصری بسیاری، از طبیعت انعکاس یافته‌اند. نقاش ایرانی همواره به طبیعت و نمودهای آن همچون گیاهان، صخره‌ها و آسمان دلبستگی داشته و از آنجایی که طبیعت‌گرایی و آمیختگی انسان با طبیعت، ریشه در اعتقادات مذهبی و اسطوره‌ای مردم ایران دارد، در نگاره‌ها به عنوان یکی از اصول زیبایی‌شناسانه طبیعت­گرا مشاهده می‌شود. یکی از این نشانه‌های تصویری، صخره است که از جنبه‌ی نمادین و تم...

چکیده این جستار کوششی است تا از منظر واسازی مفاهیم «حضور» و «غیاب» را تحلیل کرده و با خوانش از چند اثر نقاشی بر آن تأکید نماید. بحث اصلی این مقاله شامل دو بخش است. ابتدا مفاهیم «حضور و غیاب» و «حقیقتِ نقاشی» در رویکرد واساز دریدایی بررسی می‌شود. سپس در بخش دوم چهار اثر از آثار نقاشی آیدین آغداشلو (1319)، نقاش معاصر ایرانی با خوانش واسازی تحلیل خواهد شد. این چهار اثر با عنوان‌های هویت، شرقی، معم...