علم پیشین الهی از جمله مسائل مهم کلام، فلسفه و عرفان است. مقالة حاضر ضمن بررسی دیدگاه ابن سینا و محقق قونوی دربارة علم پیشین الهی به مقایسة آرای این دو شخصیت پرداخته است. ابن سینا ویژگی های فعلی ، ازلی، ذاتی بودن و مؤخر از ذات بودن را برای علم پیشین الهی اثبات کرد، ولی نتوانست به نحو روشن جایگاهی برای صور مرتسمه در خارج از ذات ترسیم کند. اما قونوی ضمن پذیرش آن اوصاف و همچنین ارتسام این صور در ح...

علم پیشین الهی از جمله مسائل مهم کلام، فلسفه و عرفان است. مقاله حاضر ضمن بررسی دیدگاه ابن سینا و محقق قونوی درباره علم پیشین الهی به مقایسه آرای این دو شخصیت پرداخته است. ابن سینا ویژگی های فعلی ، ازلی، ذاتی بودن و مؤخر از ذات بودن را برای علم پیشین الهی اثبات کرد، ولی نتوانست به نحو روشن جایگاهی برای صور مرتسمه در خارج از ذات ترسیم کند. اما قونوی ضمن پذیرش آن اوصاف و همچنین ارتسام این صور در ح...

واژة «بداهت» در عرف و در دانش منطق به صورت مشترک لفظی به دو معنای متفاوت به کار می رود؛ در عرف به معنای نسبی روشن و مأنوس استعمال می شود و لی در اصطلاح منطق مفهومی نفسی دارد و به معنای ادراک غیر مسبوق به ادراکات پیشین و غیر مأخوذ از آنها به کار می رود. در بحث از بداهت تصورات حسی، مفهوم دوم به کار می رود. بداهت تصورات حسی توسط فخر رازی به صورت مسألة منطقی تدوین شد و نزد دانشمندان متأخر مورد بحث ...

وطن دوستی از جمله عواطفی است که در نهاد آدمی وجود دارد. رویدادهای بزرگ و مهم سیاسی - اجتماعی عامل برانگیخته شدن آن هستند. هنرمندان در این موقعیّتها برای انگیزش حسّ وطن دوستی و هم چنین تقویت آن، رسالت خود را بر عهده دارند. در دوره دفاع مقدّس، یکی از بزرگترین رویدادهای وطنمان، شاعران متعّهد فراوانی به مسأله جنگ، دفاع و پایداری پرداختند که در آن میان به مسأله وطن نظر داشتند، حمید سبزواری، محمّدعلی مرد...

چکیده بیان صریح بعضی از معانی خوشایند نیست، ولی به وسیلة کنایه، همان معانی را می توان با اسلوبی مؤثّر و بلیغ بیان نمود. کنایه از تصریح بلیغ تر است، چراکه کنایه مانند ادّعای مفهومی است با ارائة دلیل. کنایه ذکر ملازم معنایی است تا ذهن مخاطب را از آنچه در کلام آمده، به آنچه نیامده منتقل کند. استفاده از کنایه در کلام علل گوناگونی دارد که از جملة آنها می توان به رعایت ادب، تصویرگری، استدلال، تزیین سخ...

از مهم ترین مبانی اخلاق اسلامی و عرفان عملی، انسان شناسی است. درسنت دینی و از حیث سلوکی می توان برای انسان شناسی ساختار خاصی ترسیم نمود. حقیقت قلبی که هویت ملکوتی انسان است، از وجه الهی تا وجه جسمانی امتداد یافته و دو منطقۀ نفسانی و روحانی دارد. هریک از این دو منطقه نیز دو صنف جنود به معنای جنود خصالی و دو گونه اطوار به معنای مراتب نفس دارند. منطقۀ نفسانی، منطقۀ سفلای حقیقت قلبی است که امیال حس...

از ویژگی های سلسل?الذّهب جامی این است که می توان آن را از جنبه های مختلف بررسی کرد. و از جمله این ویژگی ها « عرفان و کلام » است با نظر به این موارد هدف رسال? حاضر تحقیق در شیوه های عرفان و کلام در سلسل?الذّهب است. پنداشت این بود که هر جا لفظی از عرفان و کلام وجود دارد، ابیات عرفان و کلام آنجاست. امّا عرفان و کلام جامی از همه اینها فراتر می رود و برای تقرّب به سوی آن زیبای مطلق ، با روش های گوناگون ...

پیمان ازلی الست که در عالم ذرّ به همه فرزندان آدم ارائه شده، از گذشته های دور حتّی قبل از اسلام مورد توجه متفکران بوده است. بعد از اسلام، مفسران، محدّثان، فلاسفه و عرفا و... به آن پرداخته اند. عرفا عالم الست را مبتنی بر مشرب عرفانی خود بررسی کرده و بر اساس دریافت خود از این واقعه سخن ها گفته اند. در این نوشته عالم الست و مباحث مربوط به آن در متون منثور کهن عرفانی بررسی شده است و بر اساس کتب مذکور ...