آنچه تاکنون درحوزه ی فرهنگ های لغت فارسی به عربی به نگارش در آمده است حدود پانزده فرهنگ لغت دوزبانه است که شامل انواع واژگان هستند.اما تخصصی بودن کار مترجمان وهمچنین دانشجویان واستادان عربی دانشگاههای کشور اقتضا می کند تا دراین حوزه فرهنگ های لغت با محدوده ی دستوری ویژه به رشته ی تحریردرآید.یکی از آن فرهنگهای لغت فارسی به عربی می تواند فرهنگ مصادر فارسی ومعادل عربی آنها باشد .پژوهش حاضرشامل سه ...

عطار نیشابوری، شاعر و مؤلفی است که با قرارگرفتن در دوره­ای بین عصر سنایی و روزگار مولوی، حلقۀ اتصال آغاز و اوج مسیر عارفانۀ شعر فارسی شده است. در آثار عطار باتوجه­به آشنایی او به داستان­پردازی و استفاده از حکایات گوناگون، مشابهت­های مضمونی با یکدیگر دیده می­شود. در این پژوهش حکایات مشترک تذکرة‌الاولیا و مثنوی منطق­الطیر بررسی و برای دریافت نحوۀ ارتباط و مناسبات آنها با یکدیگر، از مباحث بینامتنی...

با توجه به نقشی که مهارت خواندن در درک متون و به ویژه متون دانشگاهی و تخصصی ایفا می کند، نویسندگان کتاب های آموزش زبان باید در پروراندن آن و تقویت مهارت درک مطلب اهتمام داشته باشند. نگاهی کلی به کتاب های آموزش فارسی نیز نشان دهند? این است که این کتاب ها پیروِ نتایج تحقیقات حوز? زبان آموزی نبوده اند. این پایان نامه مشتمل بر پنج فصل است. فصل اول پیش درآمدی بر موضوع و شامل سوال ها، فرضیه ها، اهمیت ...

خط فارسی از جهت تاریخ شکل‌گیری، تحول و دگرگونی، جنبه‌های فکری، هنری، زیباشناسی، هویتی، فرهنگی و کاربردی برای فارسی زبانان ایران و جهان از اهمیت فراوانی برخوردار است. این خط گاه‌گاهی از سوی ناآگاهان یا کم‌کوشان مورد بی‌مهری و ستم قرار گرفته و می‌گیرد. پیش از این مقالات و کتابهایی درباره آن نگاشته شده است، اما به عوامل و علل تاریخی پذیرش این خط به جای خط پهلوی و مستندات و دلایل عینی‌تر و بارزتر آ...

مقالۀ حاضر به بررسی تطبیقی استعار‌ه‌های مفهومی عشق در زبان شعر و زبان روزمره می‌پردازد. این مقاله درصدد یافتن پاسخ این پرسشها است که مفهوم‌سازی عشق در دو گونة شعری و عادی فارسی معاصر چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند. همچنین، به فرض وجود شباهت ساختاری، چه عواملی موجب تفاوت و تمایز استعاره های شعری از استعاره های قراردادی در زبان روزمره می شود. بدین منظور، عبارات استعاری از زبان روزمره و اشعا...

هدف از انجام این مقاله بررسی و تبیین مفاهیم وطنیات در شعر شاعران مهاجر، قبل و بعد از مشروطه است. روش کار در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‌ای است. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که مضمون وطن و متفرعات آن از قرن سوم هجری تا اوایل قرن چهاردهم در شعر فارسی، در مفهوم زادگاه شاعران بوده و اشعاری هم که با این مضمون سروده شده‌اند درباره توصیف زادگاه شاعران و یا غم و رنج دوری آنان از زادبومشان به کار رفته...

اقامتگاه صوفیان را در زبان فارسی خانقاه گویند. این واژه که نخستین بار در متون سدة چهارم هجری، در اشاره به فعالیت های مانویان و کرّامیان به کار رفته، در سدة پنجم، با گسترش جماعت های صوفیه، در سرتاسر قلمرو اسلامی رواج یافته است. خانقاه ها در این عصر مراکزی فرهنگی ـ اجتماعی بودند که صوفیان و مردم عادی در آنجا از خدماتی برخودار می شدند؛ از جملۀ این خدمات می توان به این موارد اشاره کرد: تربیت مریدان،...

بهره­گیری از متون کهن روایی فارسی در آموزش زبان، از یک سو زمینه­ی معرفی آثار برجسته­ی ادبی را به فارسی­آموزان فراهم می­کند و از سوی دیگر، به یادگیری و گسترش مهارت خوانداری در میان آنان کمک می­کند. با توجه به نیاز مدرسان آموزش مهارت مطلب خوانداری فارسی به متن­های متنوع مناسب، در این پژوهش کوشیده شد داستان­هایی از میان ادبیات کلاسیک انتخاب و سپس، ساده­سازی گردید و برای تسهیل و تسریع درک این متون،...

در تکوین زبان فارسی دری، زبان کلاسیک مردم تاجیک و فارسی‌زبانان در سرزمین بخارا یا شرق ایران‌زمین تاریخی، سهم علمای عرب‌‌نژاد مسلمان بسیار زیاد است؛ زیرا آن‌ها با همدستی دانشمندان ایرانی‌نژاد از بین زبان‌های فارسی میانه، لهجة پارسی دری را برگزیده و در غنی کردن ذخیرة لغوی و ارتقای مقام و منزلت این زبان کوشش‌های بسیاری به خرج دادند که از این زبان در علم زبان‌شناسی با اصطلاح «فارسی نو» یاد می‌شود. ...

پیدایش فنّاوری جدید چاپ دسترسی عامۀ ‌‌مردم به اطلاعات و گردش سریع‌‌تر آن را امکان‌پذیر کرد. معیار‌‌سازیِ زبان‌‌های بومی برخاسته از چاپ‌‌ امری پذیرفته شده است که آگاهی هویتیِ جدیدی را میان گروه‌‌های اجتماعی سبب می‌شود. تا پیش از سال 1837 م/ 1253 ق، فارسی زبان رسمیِ حقوقی ـ دیوانی، بازرگانی، و فرهنگی شبه‌قاره بود و نخبگان هندو و مسلمان از آن استفاده می‌کردند و نیز زبان نوشتاریِ مسلمانان هندی برای مقاص...