مفهوم شورا، و نسبت شورا و دموکراسی، بیش از یک قرن است که در کانون مباحث نوگرایی دینی در جهان اسلام قرار دارد و،البته، تفسیر ها و نظریه های متفاوتی نیز تولید شده است. «نظریه عمومی شورا» از مهم ترین تئوری های شوراگرایی و مردم سالاری دینی است که توسط توفیق محمد الشاوی (1918م/1339ق)، اندیشمند معاصر مصری، طرح و بسط یافته است. به نظر شاوی، نظریه عمومی شورا سه ویژگی اساسی دارد؛1)تدارک بنیاد شرعی برای...

بررسی تاریخ ادیان نشان داده است که ایمان به خدا در درمان بیماری های روانی و تحقق احساس امنیت و آرامش و پیشگیری از اضطراب و بیماری های روانی ناشی از آن موفق است. هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی نوع هویت دینی (کلیشه ای، موفق، آشفته و دیررس) و ارتباط آن با سلامت روان جوانان بود. بر این اساس تعداد 500 دانشجوی دختر و پسر 20 تا 30 سال از کلیه ی دانشکده های دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب با توجه به ت...

پژوهش حاضر تلاشی است در جهت آگاهی از وضعیت موجود دینداری و عوامل مرتبط با آن در بین دانش آموزان دبیرستانهای دخترانه ناحیه دو شهر کرمان در سال تحصیلی 1387-1388، لذا میزان دینداری (دانش، نگرش و رفتار دینی) دانش آموزان تعیین و نیز برخی از عوامل مرتبط با آن شناسایی گردید. عوامل مورد بررسی در این پژوهش پنج متغیر (سن- پایه تحصیلی- معدل- نوع مدرسه و میزان درآمد ماهیانه خانواده) بوده که ارتباط آنها با ...

ویتگنشتاین در دورة دوم حیات فلسفی خود، با توجه به کاربرد کلمات برای شناخت معنای آنها و با تأکید بر تنوع کاربردهای زبان و کثرت بازیهای زبانی، معتقد است که بازیهای مختلف زبانی از نحوه های حیات گوناگون نشئت می گیرند و هر نحوه ای از حیات دارای زبان خاص خود است. گفتار دینی هم یک بازی زبانی مستقل با زبانی یکتاست که در نحوه ای از حیات حک شده است و قواعد و منطق خاص خود را دارد. بنابراین، مفاهیم و گزاره...

دراین مقاله تکثر گرایی دینی با استناد به برخی آیات قرانی و با استفاده از دیدگاه های علامه طباطبائی و شهید مرتضی مطهری مورد بررسی و مداقه قرار می گیرد طباطبائی و مطهری هر دو با الهام از تعالیم قرانی به تعدد وتکثر ادیان الهی اعتقاد دارند و وحی همه انبیا را الهی و متصل به ذات ربوبی می دانند و هر گونه تلقی از وحی به عنوان امری شخصی مکاشفه ای و یا تجربی را نفی می کنند در عین حال اگر چه هر دو به وحدت...

دیدگاه های مختلفی در موافقت و مخالفت با علم دینی در کشور وجود دارد، و تا به حال تلاش چندانی برای هم گرایی این دیدگاه ها صورت نگرفته است. هدف پژوهش حاضر این است که بر مبنای آرای دکتر سروش، که در ایران به مخالف علم دینی مشهور است، راهکارهایی برای تولید علم دینی ارائه کند. در این مقاله دو راهکار برای تولید علم دینی به تناسب دو تلقی دکتر سروش از علم دینی، یعنی تلقی ضعیف (علم برگرفته از متون دینی) و...

یکی از اقسام مهم تجربه دینی، تجربه تفسیری است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی، این قسم از تجارب دینی را با نگرش اسلامی بررسی، و محورهای اساسی بینش قرآنی درباره این قسم از تجارب را تحلیل و تبیین می کند. ابتدا تجربه تفسیری را تبیین مفهومی کرده، سپس ارتباط آن را با تبیین دینی بازگفته و آنگاه با تقسیم تبیین، به عقلانی و غیرعقلانی، عقلانیّت تفسیرهای دینی را نشان داده است. در این مقاله تأثیر و تأثر ...

تجربه‌ی دینی حافظ شیرازی بر اساس نظریه‌ی گلاک و استارک   علی‌اکبر باقری‌خلیلی*          سهراب قهّارپورگتابی**  دانشگاه مازندران چکیده چالش‌های دین در دنیای مدرن و دفاع به ویژه جامعه‌شناسان از کارکردها اجتماعی دین، موجب شد تا جامعه‌شناسی دین در حوزه‌ی پژوهش‌های دینی شکل گیرد و پژوهش‌گران این حوزه را بر آن دارد تا راه‌کارهایی برای عملیاتی و اجرایی کردن دین، ارائه نمایند و کارکردهای آن را در مناسب...

چیستی و ماهیت ایمان نه تنها از دغدغه های مومنین است بلکه ذهن متفکرین غیردینی را هم بخود مشغول داشته است. معرفت شناسی که از علوم نسبتاً جدید در حوزه فلسفه می باشد به ارزیابی باورها، توجیه باورها و برسی ماهیت معرفت می پردازد. زیرشاخه ای از این علم به نام معرفت شناسی دینی، دلائل و شواهد صدق و کذب اعتقادات دینی را بررسی می نماید و اصولاً این علم با جنبه های عمل شناختی و تأثیرات روان شناسانه و اجتماعی...