هدف از این پژوهش، بررسی «ویژگی های استبداد سیاسی از دیدگاه آقایان علامه نائینی و کواکبی» می باشد. بنابراین تلاش گردیده، به این سوأل کلیدی پاسخ داده شود که، «مهمترین عامل ورود، استقرار و گسترش حکومت های استبداد سیاسی ر جامعه اسلامی از نظر آقایان نائینی و کواکبی چه می باشد» . بر اساس فرضیه این تحقیق، علل اصلی چنین وضعیتی : پیرایه ها و انحرافات از اسلام اصیل و ناب، استفاده از دین بصورت ابزار سیاس...

بازتولید کشمکش‌های گفتمانی نیروهای سنت‌گرا، تجددخواه و اصلاح‌گرایان دینی عصر مشروطه در جامعه‌ معاصر ایران، بازاندیشی میراث فکری این گفتمان‌ها را ضروری کرده است. تحلیل گفتمان اصلاح معرفت دینی در عصر مشروطه پاسخی بدین نیاز است. از این‌رو به‌منظور بازشناسی شاخصه‌های گفتمان اصلاح معرفت دینی روزنامه‌ الجمال مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی بر اساس تحلیل انتقادی گفتمان به تحلیل شاخصه‌های گفتمان اصل...

تعهد ادبی مفهومی وارداتی از نقد ادبی غرب است که در دهه­های گذشته در میان ادبا و ناقدان عرب جایگاهی درخور یافت، چرا که شرایط نابسامان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دنیای عرب و حاکمیت استبداد و استعمار، شاعران و نویسندگان را واداشت که با قیام ملت­های ستم­دیده همنوا گردند. فاروق جویده، شاعر مصری، از آن دسته شاعرانی است که با شگردهای شعری، از نبود آزادی، بی­عدالتی، فقر و محرومیت سخن گفته و مخاطبانِ شعرش ر...

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

شناخت عمیق طالقانی از استبداد باعث شد که ایشان در سیر تکاملی نظریه حکومتی خود، مدل شوراها را به منظور تأمین حقوق مردم و مشارکت سیاسی آنها ارائه دهد. مبانی دینی مدل ایشان در شوراها ـ اعم از شورای روستاها، استان‏ها و مجلس شورای اسلامی ـ آیات قرآن و سیره نبوی و علوی است که به مردم حق می ‏دهد با حضور در شوراها به اهداف متعالی انسانی و اجتماعی برسند. طالقانی در مقایسه میان مدل شوراها و مدل پارلمان،...

احمد وائلی یکی از شاعران معاصر شیعی عراق در عرصة شعر دینی است؛ وی در این گونة شعری، توانسته است میان فضیلت‌های اهل بیت (علیهم السّلام) و اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر روزگار خویش، پیوندی استوار برقرار کند. شعر دینی وی، بیانگر عاطفة نیرومند، اعتقاد قوی و عزم راسخ شاعر در کوشش برای رسیدن به هدفهای ارزشمند بوده و همراه با خرد ورزی و اعتدال است. وی، نه تنها به بیان دشواری‌ها و چالش‌های موجود...

فدائیان اسلام را می‌توان به عنوان یکی از اولین گروه‌هایی ذکر کرد که بر اساس آرمان‌های دینی و اسلامی علیه حکومت پهلوی، در ایران تشکیل شد. عواملی چند از جمله استبداد داخلی، نفوذ گسترده غرب و باورهای دینی بر مواضع این گروه نقش داشتند. از همین رو، نواب صفوی به عنوان مبلغ دینی و رهبر این گروه، تلاش کرد ضمن الهام از تعالیم اسلام، به وسیله گروه خود و حمایت عده‌ای از روحانیون، به ترور برخی شخصیت‌های دا...

هدف از پژوهش حاضر بررسی دگرگونی معنایی دال استبداد از دورۀ صفویه تا برآمدن گفتمانِ استبداد ایرانی در دوران قاجار است. بدین ترتیب با روش دیرینه‌شناسی تلاش خواهیم کرد این دگرگونی را در نسبت با بسترهای مادی کردوکارِ گفتمانی بررسی نماییم. با بررسی معنای استبداد در برخی از متونی پیشا مدرن ایران نشان خواهیم داد که «استبداد» در ایران پیشا مدرن نه به مثابۀ یک وضعیتی سیاسی-فرهنگی که مثابۀ یک خصیصۀ اخلاقی ...

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت‌بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه‌گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

چکیده در تاریخ شعر معاصر ایران، اندیشه آزادی و آزادی خواهی با مفهوم دموکراسی غربی آن دارای ارزش و ویژگی خاصی است. زیرا دگرگونی ها و تحولات بزرگی که از زمان مشروطیت (1285 ش ) تا پیروزی انقلاب اسلامی ،( 1357 ) در ایران به وجود آمد، سبب شد که تعدادی از شاعران و نویسندگان متعهد در دوران استبداد و خفقان، یعنی از کودتای 28 مرداد 1332 تا 22 بهمن 1357، در راه اعتلای آزادی و نکوهش استبداد پیشگام شوند ...