بسیاری از نویسندگان و هنرمندان معاصر با به کارگیری اسطوره و آیین برآن بوده­اند تا ذهن مغشوش انسان امروز که در دنیای مدرن گرفتارست را به آرامش روزگار انسان نخستین بازگردانند و او را بار دیگر در فرهنگ فراموش­شده­اش غرقه کنند. سینمای بیضایی بهترین نمونة بازتاب فرهنگ و رسوم در عرصة ادبیات و هنر است چرا که با اسطوره و آیین پیوندی ناگسستنی دارد. اجرای آیینِ هزاره­های کهن در سینمای بیضایی به کمک ...

کهن‏نمونۀ «بیگانه‌ـ دشمن» در تاریخ فرهنگی ایران بارها به صورت‏های مختلف بروز یافته است و از نمونه‏های آن، دشمنی و بیگانگی تاتار و مغول‏ را می‏توان نام برد. وحشی‌گری و قساوت مغولان به مردمان ایران‌زمین، تا آنجا بود که پس از حملۀ سهمگین و قتل و غارت ایشان، تا قرن‏ها نمونه‏ای برای هر نوع حمله و غارت به‌شمار می‏رفتند و کم‏کم از شکل تاریخی خارج و به شکلی اسطوره‏ای در ادبیات و فرهنگ ما باقی ماندند. ا...

چکیده: هدف اصلی این پژوهش نگاه موشکافانه و روان شناسانه و عمیق بهرام بیضایی به زن از دیدگاههای تاریخی ، اساطیری ، اجتماعی و ادبی است . در واقع در آثار بیضایی زن موجودی حقیر و زبون و وابسته نیست و اگر هم در فرازهایی از نمایش نامه ها مانند: پرده نئی ، ندبه ، شب و هزار و یکم ، پرده خانه چنین چهره ای داشته باشد در این وضعیت باقی نمی ماند . زن در آثار بهرام بیضایی در حال استحاله از وضعیت ضعیف و ...

پژوهش پیش رو با استناد به آراء و نظرات پیتر بروکز، به تحلیل و بررسی ویژگی های فرمی ملودرام در آثار بهرام بیضایی پرداخته است. ازآنجاکه نظریه ای کامل و جامع به نام ملودرام وجود ندارد، در این پژوهش با تمرکز بر آراء و نظرات پیتر بروکز، روشی تحلیلی جهت تبیین ویژگی های ملودرام ارائه شده است. در این بین، علاوه بر پیتر بروکز که تمرکز اصلی بر آراء اوست، دربار? ویژگی های ملودرام، به نظرات و آراء دیگر نظر...

اسطوره یکی از مهمترین مباحثی است که بیش از یک قرن است توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده و از دیدگاه های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و تعریف های گوناگونی از آن به دست داده شده است. با همه ی اختلاف دیدگاه هایی که در تعریع اسطوره هست، در این که اساطیر از مهم ترین بن مایه های فکر و فرهنگ یک ملت است، اختلافی نیست؛ بن مایه ای که با همه ی دگرگونی هایی که می پذیرد، بازتاب های آن در طول زمان پایدار می...

بهرام بیضایی را می‏توان از دهۀ چهل تاکنون در زمرۀ معدود نویسندگان صاحب سبکی منحصر به خود دانست که نامش بیش از هر چیز با نمایشنامه و فیلمنامه پیوند خورده است. این پژوهش در چارچوب نظری «الگوی سفر قهرمان مؤنث» مورین مرداک به بررسی سه فیلمنامۀ سگ‏کشی، اشغالل، و حقایق یرباره لیلا یختر ایریس می پردازد. نظریۀ مرداک نگاهی نو به مدل جوزف کمبل برای سفر اسطوره‏ای قهرمان به شمار می‏آید که در آن سفر قهرمان ...

مولفه هایِ روایت زنانه چون سکوت به معنای مرگ، بیان نمادین و تلویحی،ایجاز و سرعت بیان و چند-صدایی با برخی مولفه های روایت شرقی پیوند دارد.شهرزاد راویی است که برای حفظ جانش در هزار و یک شب داستان می گوید و از طرف شهریار تهدید به مرگی می شود که در روایت زنانه به معنایِ امر به سکوت تلقی می شود. شهرزاد به خاطر همین تهدید داستانهایش را با ایجاز و سرعت، و از زبان شخصیت هایِ داستان و با بیانی تلویحی و نما...

فمینیست ها معتقدند که تمدن بشری، مردسالار و تحت کنترلِ مردان است و به گونه ای سازماندهی و اداره می شود که زنان را در همه جنبه های فرهنگی و اجتماعی به مردان وابسته می کند. هم چنین مدعی هستند که پیوسته تفکرِ مردسالار بر آثار ادبی حاکم بوده و این آثار غالباً به قهرمانانِ مذکر پرداخته اند و زنان در آن ها نقشی حاشیه ای داشته اند. از این رو، لزوم بازنگری در متون ادبی گذشته و به چالش کشیدن آن و نیز تولید ...

در پژوهش حاضر ، آثار بهرام بیضایی اعم از نمایشنامه ، فیلمنامه ، فیلم و پژوهش ها ، با رویکرد تاریخ گرایی نوین مورد بررسی قرار گرفته اند . چارچوب نظری بررسی تاریخ گرایی نوین بر اساس نظریات میشل فوکو بنا نهاده شده است . طبق این چارچوب نظری ، نو تاریخ گرایان متون ادبی را در انواع مختلف گفتمان هایی که استقرار یافته اند و به خاطر نقشی که در گردش قدرت دارند قرائت می کنند . تأکید این پژوهش در تحلیل مبا...