بنای با شکوه گنبد سلطانیه در زمان سلطان محمد اولجایتو (713-703ه ق) بنیان نهاده شد که با انواع تزیینات نفیس، مجموعه ای ارزشمند از هنرهای دوره ی ایلخانی است. از ویژگی های این بنا اجرای تزیینات در لایه های مختلف بر روی سطوح داخلی است که تزیینات گچ بریِ با واسطه ی پارچه موسوم به "پته" یکی از این تزیینات به شمار می رود. هدف کلی تعیین شده در این پژوهش، فن شناسی و آسیب شناسی این نوع تزیین می باشد که می...

گنبد سلطانیه در شهر سلطانیه از توابع شهرستان ابهر قرار دارد که در قرن هشتم هجری به دستور سلطان محمد خدابنده ساخته شده است. این بنا به عنوان یکی از بزرگترین گنبدهای آجری جهان شناخته شده و تکنیک های اجرایی و نوع تزئینات خارجی و داخلی آن بسیار نادر و بی نظیر است. به علت عدم توجه لازم در طی قرون متمادی و همچنین تاثیرات مخرب عوامل طبیعی آسیب های بسیاری به این اثر وارد گردیده است. وجود تکنیک های متفا...

نقد ادبی در فرهنگ ایران تاریخی کهن دارد و با دقّت در آثار کلاسیک از جمله تذکره­ها، رد پای بسیاری از نظریه­های نقدی نوین را می­توان دید. تذکره­ها سوای گزارش­های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، و...، سرشار از اشارات نقدی­اند. نگارنده می­کوشد به منظور نمایش سلیقۀ نقادی و ادبی سام میرزا در تذکرۀ تحفۀ سامی و تبیین گرایش­های ادبی شاعران عصر صفوی، با روش مطالعات کتابخانه­ای به دسته­بندی انواع رهیافت­های نقدی م...

«آرامگاه اولجایتودر سلطانیه الگوی برجسته ای است که از مقابر متأخر ایرانی و هندی اقتباس شده است. گنبد سلطانیه دارای ویژگی مهمی از نظر معماری‏ است که باعث برجسته‏تر شدن این بنای تاریخی‏ شده است؛ در این تحقیق پژوهشگر، با مطالعه و استفاده از مقالات، پژوهش ها، مراجعه به کتابخانه، استفاده از اینترنت، و استفاده از نظریه های پژوهشگران هنر اسلامی، به مطالعه ی نقوش پرداخته است. در این پژوهش نمونه ی تحلیل...

با وجود آن که ایلخانان (750-654 ﻫ.ق) مراغه و سپس تبریز را به پایتختی برگزیدند، اندیشۀ ایجاد شهری که نمادی از امپراتوری این صحرانوردان باشد آنها را به ساخت سلطانیه ترغیب نمود. طرح غازان­خان در ایجاد این پایتخت نوساز به روزگار فرمانروایی سلطان محمد خدابنده اجرا شد و توسعۀ سریع سلطانیه آن را در زمرۀ باشکوه­ترین شهرهای جهان درآورد؛ شکوهی که تا پایان فرمانروایی جلایریان (835 ﻫ­.­ق) استمرار یافت، لیک...

فرسایش خاک از نوع آبی و بادی از مهم ترین مسائل مدیریت مناطق در اقلیم خشک ایران مرکزی است. این پژوهش با هدف بررسی نقش سازند های زمین شناسی و مواد مادری در فرایند تکاملی خاک و فرسایش پذیری آن ها در یک ناحیه خشک تا نیمه خشک انجام شد. برای این منظور سازندهای سلطانیه و نایبند که در بخش مرکزی ایران از فراوانی نسبی بالایی برخوردارند، انتخاب گردید. پس از بازدید میدانی از خاک های تشکیل شده بر روی تیپ ها...

فرایند کارستی­شدن سنگ­های رسوبی از یک سو باعث بروز آسیب­ به پروژه­های راه و ساختمان، همچنین زمین­های کشاورزی می­شود، از سویی دیگر یک پتانسیل مهم برای منابع آب به حساب می­آید. منطقه الموت در زون ساختاری البرز میانی (مرکزی) قرارگرفته است و دربرگیرنده سازندهای دوران­های دیرینه­زیستی، میانه­زیستی، و نوزیستی است. مهمترین سازندهای کربناته الموت سازندهای سلطانیه، روته، الیکا، لار و تیزکوه می­باشند که ...

ارزش تزیینات گچی روی پارچه ی موسوم به پته در گنبد سلطانیه به قدمت، سبک و فن اجرای مبتکرانه-ی آن است. در حال حاضر از این تزیینات آثار اندکی به جای مانده است. با استناد به شواهد ارائه شده در این نوشتار، ساختار تزیینات مذکور لایه ای است. این تزیینات به صورت الحاقی در فضای زیر کاسه ی گنبد و همچنین مقرنس های ایوان شمال غربی و جنوب شرقی در طبقه ی اول اجرا شده اند. ترتیب قرارگیری لایه-ها ی تزیینات عبا...

با وجود آن که ایلخانان (750-654 ﻫ.ق) مراغه و سپس تبریز را به پایتختی برگزیدند، اندیشۀ ایجاد شهری که نمادی از امپراتوری این صحرانوردان باشد آنها را به ساخت سلطانیه ترغیب نمود. طرح غازان­خان در ایجاد این پایتخت نوساز به روزگار فرمانروایی سلطان محمد خدابنده اجرا شد و توسعۀ سریع سلطانیه آن را در زمرۀ باشکوه­ترین شهرهای جهان درآورد؛ شکوهی که تا پایان فرمانروایی جلایریان (835 ﻫ­.­ق) استمرار یافت، لیک...

سلطانیه امروزی، شهری با پیشینه 700 ساله در جنوب شرقی شهر زنجان واقع شده است. در این شهر بنای عظیم گنبد سلطانیه یکی از معدود بناهای باقی مانده از ارگ سلطنتی ایلخانی خودنمایی می کند. در محوطه خارجی گنبد سلطانیه و متصل به ضلع شرقی گنبد، بقایای کاوش های باستان شناسی نشان از وجود گورستان سلطنتی در این محدوده دارد. آثار موجود در این محوطه در سالهای اولیه کاوش تحت اقدامات حفاظت و مرمت قرار گرفتند ام...