در این نوشتار، به بررسی معناشناختی غزل های حافظ از دیدگاه «واسازی» دریدایی پرداخته ایم. «واسازی» یکی از رویکردهای تفکر پست مدرن است که متون را عرصه درگیری نیروهای دلالتی موجود در آنها می داند. بر اساس این رویکرد، متون مدام در حال شکستن مراکز معنایی ظاهراً ثابت خود هستند و به همین خاطر است که هیچوقت در آنها یک مرکز معنایی ثابت شکل نمی گیرد. غزل های حافظ نیز عرصه درگیری نیروهای دلالتی موجود در مت...

در دور? معاصر، دانش معناشناسی از مباحث جدید و مفید در حوز? علوم قرآن است. معناشناسیِ واژگانِ قرآن که در حقیقت، نوعی فرهنگ واژگان قرآنی محسوب می شود، در پیِ کشفِ معنایِ واژگانِ قرآن کریم است که در دو قالب معناشناسی تاریخی و معناشناسی توصیفی، ارائه می شود. در معناشناسی تاریخی، بررسی می شود که معنای اولیّ? واژه چه بوده و در گذر زمان چه تطوّرات معنایی یافته است و معناشناسی توصیفی به مطالع? رابط? معنایی واژ...

معناشناسی بخشی از دانش زبان شناسی یا شاخه ای مستقل از آن است که از رهگذر آن می توان به تحلیل معنای واژه ها و جمله های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه ها و ترکیب های آن را با توجه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، بدست آورد. این نوشتار به تحلیل معناشناختی واژه و مفهوم «زهد» در نهج البلاغه می پردازد. برای این منظور به واژه هایی که در حوزة معنایی زهد به عنوان واژة کانونی قرار داشته و ارتباط معنا...

ابن سینا، در مواردی، از مباحث معناشناختی برای دست یابی به نتایجی در فلسفه طبیعی خود سود برده است. برای نمونه، وی به منظور بازشناسی ویژگی های طبیعی، از تحلیل معنا شناسانه الفاظی که از «طبیعت» مشتق می شوند، استفاده و مشتقات پنجگانه ای را برای این معنا ذکر کرده است. از تحلیل مضامین فلسفی ای که او ذیل هر یک از این مشتقات بیان می دارد، این نتیجه حاصل می شود که ویژگی‏ های طبیعی اشیاء، از ذات آن ها بر...

معناشناسی هر کلمه ای در متن، تنها با در نظر گرفتن روابط مفهومی میان واژگان آن متن به وجود می آید و هیچ کلمه و واژه ای به تنهایی و در خلأ به وجود نمی آید؛ پس یکی از روش های ناقص در فهم معنای کلمه، استفاده از فرهنگ های لغت به تنهایی و به صورت جدا و منفک از ساختار جمله است که نمی تواند معنای کاملی را به مخاطب ارائه دهد. قرآن کریم در بسیاری از آیات به پدیده های طبیعی اشاره کرده و خواستار تفکر و تعق...

تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که از دل جریان زبانشناسی انتقادی دهه 1970 میلادی برخاست و توانست در تحلیل گفتمان­های خبری و آشکارسازی روابط ایدئولوژیک حاکم بر آنها بسیار موفق عمل کند. تحلیل انتقادی اخبار و محصولات رسانه‌ای یکی از پربسامدترین و پربازده‌ترین شاخه های تحلیل گفتمان انتقادی بوده است. در پژوهش حاضر رویکرد جدیدی به تحلیل اخبار با عنوان الگوی معناشناختی ارزش‌گذاری ارائه می‌شود که بیش­...

انرژی، که در زبان یونانی[i] و لاتین از آن با عناوینی چون انرگیا[ii]، انرگوس[iii] یا ارگون[iv] نیز یاد می شود، واژه ای است که نخستین بار توسط ارسطو در راستای معنای فعالیت در بحث حرکت به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. واژه کنونی انرژی در تمامی شاخه های دانش، کمیت فیزیکی بنیادینی است و بر فعالیت دلالت دارد. هدف از نگارش این مقاله آن است تا با روش تحلیل معناشناختی و با کمک چهار حوزه فیزیک، مکانیک، فلس...

ابن­سینا، در مواردی، از مباحث معناشناختی برای دست یابی به نتایجی در فلسفه طبیعی خود سود برده است. برای نمونه، وی به­­منظور بازشناسی ویژگی­های طبیعی، از تحلیل معنا­شناسانه الفاظی که از «طبیعت» مشتق می­شوند، استفاده و مشتقات پنج­گانه­ای را برای این معنا ذکر کرده است. از تحلیل مضامین فلسفی­ای که او ذیل هر یک از این مشتقات بیان می­دارد، این نتیجه حاصل می­شود که ویژگی‏های طبیعی اشیاء، از ذات آن­ها ب...

زبانشناسی کارکردگرا، با تحلیل عناصر بافتی و تکیه بر رویکردی کاربردبنیاد (usage-based)، به تحلیل زبان می پردازد. تبیین معناشناختی-کاربردشناختی دو نقش ترکیبیِ فاعل؛ به عنوان مقصود اصلی نمای نقشی جمله، و مفعول؛ به عنوان مقصود ثانویه جمله، بر اساس این رویکرد، موضوع پژوهش حاضر است. نگارنده تلاش دارد، تا با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس مفاهیم کاربردشناختی و معناشناختیِ نحو کاربردیِ (FG) سیمون دیک، به تح...