ویتگنشتاین، در طول فعّالیّت فلسفی خود، دو نظریّه ی کاملاً متفاوت درباره ی زبان و ماهیّت و ساختار آن ابراز داشت. یکی از نقاط اصلی اختلاف در فلسفه ی او، همان اختلافی است که در دو نوشته ی مهمّ او رساله ی منطقی ـ فلسفی، مشهور به تراکتاتوس و پژوهش های فلسفی، در مورد تحلیل زبان، به چشم می خورد که می توان آن را تقابل میان «نظریّه ی تصویری زبان» و «نظریّه ی کاربردی زبان» دانست. ویتگنشتاین، در دوره ی اوّل فلسفی...

غرض از نگارش نوشتار حاضر، ارائه ی تحلیلی مستدلّ و مستند از دو طبقه بندی مهم منطقی است؛ یکی تقسیم قضیه ی مسوّره به حقیقیه و خارجیه و دیگری تقسیم قضیه ی حملیّه ی موجبه به حقیقیه، خارجیه و ذهنیه. تداخل این دو طبقه بندی به دلیل اشتراک در عنوان، در طول تاریخ موجب بروز اشکالات و ابهامات متعددی در فهم علم­شناسی قدما شده است. در پژوهش حاضر، با اشراف بر تطوّر تاریخی هر دو طبقه بندی و با اخذ روی­آوردی منطقی ...

از زمانی که بذرهای اولیه نهضت تحلیلی افشانده شد تا ظهور شاخه های مختلف این نهضت، بنیانگذاران و آغازگران این مکتب بیش از هر چیز به تحلیل منطقی نظر دارند. تحلیلی با تکیه بر ابزار خاص خود منطق. بنیانگذار تحلیل منطقی را می توان از یک نظر گوتلوب فرگه دانست، و از نگاهی دیگر راسل. این هر دو در پی انتقاد بر زبان به تحلیل منطقی به عنوان ابزاری در جهت وضوح بخشی و آسان سازی زبان می نگرند. رویکرد فرگه را م...

رودلف کارنپ منکر هرگونه علم تألیفی پیشین است. دلیل عمدة او بر نفی هرگونه شناخت (علم) تألیفی پیشین، تعریف معناداری بر طبق اصل تحقیق پذیری تجربی و یا تأیید پذیری تجربی است. بر طبق این تئوری، جمله ای که قابلیت آزمون و تأیید تجربی را نداشته باشد، شبه قضیّه، مهمل و فاقد معناست. این گونه از جمله ها، هر چند به نظر می آید که مسأله ای را مطرح می کند اما در واقع مسأله نماست که بر اثر سوء استعمال زبان و اب...

التزامات هستی‌شناختی منطق استاندارد، مشکلاتی در تحلیل گزاره‌های داستانی که حاوی هویّات خیالی و فاقد مدلول هستند، ایجاد می‌کند. با این حال وضعیت منطقی این گزاره‌ها به عنوان بخشی از زبان طبیعی، حائز اهمیت است و نمی‌توان از این مسئله چشم‌پوشی کرد که در زبان طبیعی، به هویات داستانی ارجاع داده می‌شود و گزاره‌های راجع به این هویّات، تصدیق یا تکذیب می‌شوند. در این مقاله سعی داریم با استفاده از چارچوب مف...

غرض از نگارش نوشتار حاضر، ارائه‌ی تحلیلی مستدلّ و مستند از دو طبقه‌بندی مهم منطقی است؛ یکی تقسیم قضیه‌ی مسوّره به حقیقیه و خارجیه و دیگری تقسیم قضیه‌ی حملیّه‌ی موجبه به حقیقیه، خارجیه و ذهنیه. تداخل این دو طبقه‌بندی به دلیل اشتراک در عنوان، در طول تاریخ موجب بروز اشکالات و ابهامات متعددی در فهم علم­شناسی قدما شده است. در پژوهش حاضر، با اشراف بر تطوّر تاریخی هر دو طبقه‌بندی و با اخذ روی­آوردی منطقی ...

فعل غیرشخصی فعلی است که به صورت سوّم شخص مفرد صرف می‌شود و فاعل منطقی آن حالت غیر فاعلی دارد. این گونه افعال غالباً در بر دارندة معانی تجارب فیزیکی، ذهنی و ادراکی هستند که بر فاعل منطقی حادث می‌شوند و خارج از کنترل و ارادة  او هستند. این فاعل منطقی که همیشه جاندار است تجربه‌گر نامیده می‌شود. عنصر دیگری که در جملات غیرشخصی ظاهر می‌شود منشأ بروز واقعه یا تجربه است و حضور آن در جمله بستگی به معنای ف...