واژه تقوا در نهج البلاغه پس از قرآن، از جمله واژه‌های کلیدی است که می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در سازندگی انسان داشته باشد. از ویژگی های مهم واژه تقوا در طرح معنایی، طرح شبکه‌های معنایی آن است که در هر متن با تحلیل زبان‌شناسی آن شبکه‌ها می‌توان به افق‌های تازه‌ای در لایه‌های معنایی تقوا رسید. مقایسه میان مختصات معناشناختی قرآن و نهج‌البلاغه پنجره‌های جدیدتری را بر روی پژوهشگران باز می‌کند. در ا...

به وجود آمدنِ گرفتاری ها در زندگی ِ انسان می تواند باعثِ شکوفاییِ استعدادها و توانمندیهایِ درونی و برونی انسان شود و یا همانند چراغ خطری در مقابلِ انسان نسبت به آینده او هشدار دهنده باشد. علت گرفتاری ها می تواند جهتِ آزمودنِ انسان از سوی پرورگارش باشد و یا موجب بیداری او از خواب غفلت و غرور و هوشیاری از انواع مستی ها باشد. در بعضی مواقع نیز دلیل بوجود آمدنِ گرفتاری ها ممکن است برای کیفرِ گناهانِ انسان ...

انسان به جهت اجتماعی بودن، ناگزیر به برقراری ارتباط با سایر انسان هاست. از اولویت های ادیان آسمانی, بعد از اطاعت و پرستش خداوند, راه چگونه زیستن است که یکی از زیرشاخههای آن آموختن مهارت های ارتباطی ست. دین اسلام به عنوان کامل ترین دین الهی در جهت آموزش این اصول به مخاطبان خود اهتمام داشته است. این نوشتار در صدد بازیابی آموزه های ارتباط موثر در گفتار و رفتار هشتمین امام معصوم (ع) است. بایدها و...

در این پژوهش بیان¬شده که تقوا از «وقایه» گرفته شده¬¬است و در لغت، به معنای خویشتن داری و بازداشتن نفس از آن چیزی است که برای انسان زیان دارد. و در همه امور جانب خدا را نگه¬داشتن است. تقوا، دارای آثار نیک در دنیا و آخرت است که تقواپیشگی سبب پیدایش آنهاست با استفاده از قرآن و روایات معصومین (ع) مراحل تقوا و لزوم رعایت آن در جامعه بیان شده¬است که از مهمترین آثار آن در بعد فردی مصونیت، آرامش و امنی...

در فرهنگ اسلامی، مراجعه بیمار به پزشک برای معالجه واجب است و امتناع پزشک از درمان نیز، علاوه بر حرمت، ضمان دارد. در مسیر درمان، از معاینه تا معالجه، پزشک تعامل نزدیکی با بیمار دارد و این امر اقتضا می کند اصول اخلاقی، فقهی و حقوقی به نحو درست مراعات شود. با بررسی متون اصیل دینی، به سه اصل تقوامداری، امانتداری، و حقیقت‌گویی می‌رسیم که مبنای اخلاقی بسیاری از تعاملات پزشک و بیمار است.تقوا، برترین ف...

مطالعه و دقت در آداب جنگ در اسلام، این حقیقت را آشکار می کند که آنچه امروزه در نظام حقوق بین المللی مورد تأکید قرار گرفته، چهارده قرن بیشتر در متن تعالیم اسلام وجود داشته است. اهمیت این امر مخصوصاً از این جهت است که در آن روزگار، نه نامی از حقوق بشر دوستانه- قواعد مربوط به رعایت حقوق بشر در زمان جنگ- در میان بود و نه محتوای آن مورد نظر. با توجه به گستردگی این مقررات و مباحث مرتبط با آن، در این...

واژه تقوا و مشتقات آن به‌ویژه فعلِ «إتّقی» از واژگان بسیار پرکاربر در فرهنگ و متون دینی اسلام به‌ویژه آیات و روایات است. اهمیت معناشناسی این واژه پیش از هر چیز و پیچیدگی نسبی مفهومی آن از یکسو و برداشت‌های نادرست معنایی از آن از سوی دیگر سبب شد تا با پژوهشی کامل به معناشناسی این واژه و مشتقات آن به‌ویژه «اتقی» بپردازیم. در مقاله پیش رو مباحث معناشناسی این واژه و برخی مشتقاتش در 4 محور به بحث گذار...

واژة سیاست به معنای اقدام به کاری طبق مصلحت آن است. بر اساس مبانی اسلام می توان گفت سیاست، در معنای عام، تجلی ولایت و رهبری خلق برای حرکت به سوی خالق و زمینه سازی تحقق هدف خلقت انسان است. تعریف سیاست در معنای خاص آن نیز چنین است؛ تدبیر و ادارة امور جامعه در مسیر تحقق ولایت الهی. نگاه علی (ع) به سیاست نگاهی توحیدی و الهی است. سیاست به دلیل نقش اساسی اش در شکل گرفتن رفتار و اخلاق جامعه و تأثیر سا...

عملکرد ناموفّق آل سعود در مقام تولیت خانة خدا، به جهت مطابق نبودن با موازین اسلام و صریح آیات قرآن، چالش­های متعددی را در منطقه ایجاد نموده و اعتراض جهان اسلام را برانگیخته است. معیارهایی چون، رعایت تقوای الهی، توانمندی در ایجاد یا حفظ امنیت زائران، اهتمام به سنّت برائت از مشرکین و دیگر شعائر اسلامی، توانمندی در حفظ وحدت امّت اسلامی، توانمندی در هموار نمودن مسیر برای حضور حجاج در مراسم حج و توانمن...