مسئله علم دینی در دهه‌های اخیر در میان محققان و پژوهشگران داخلی موافقان و مخالفانی داشته است. در میان موافقان نیز نظر یکسانی وجود ندارد. در این بین می‌توان به دو رهیافت علم دینی در متن فرهنگ، سنت و تمدن اسلامی و علم دینی شمول‌گرای عقل و نقل‌محور اشاره کرد. اگرچه بین این دو دیدگاه اشتراکاتی وجود دارد؛ اما مبانی و مؤلفه‌ها و نتایج هریک متفاوت از دیگری است. دیدگاه اول علم دینی را بازگشت به سنت و ت...

مطالعه چگونگی نقش‌آفرینی و تأثیرگذاری رسانه‌ها در حرکت به سوی تحقق تمدن نوین اسلامی موضوع این مقاله است. هدف، دستیابی به مدل و چهارچوبی است که رسانه‌ها بتوانند براساس آن به شکلی سازنده در مسیر زمینه‌سازی ظهور تمدن نوین اسلامی حرکت کنند. به طور مشخص این مسئله که «رسانه‌ها در زمینه‌سازی، پیشبرد و ظهور «تمدن نوین اسلامی» چه کارکردهایی می‌توانند داشته باشند؟» پرسشی است که مقاله حاضر درصدد یافتن پاس...

چکیده در میان متفکران مباحث تمدنی ابن خلدون و دکتر سید جواد طباطبایی با دو بیان متفاوت بر زوال تمدنی و از جمله زوال تمدن اسلامی پای می فشرند. ابن خلدون حتمیت شهرنشینی و ضرورت از دست رفتن عصبیت ناشی از مدنیت را عامل زوال تمدنی می داند و دکتر طباطبایی تهی بودن فلسفه اسلامی از معارف فلسفه یونانی و توفق دین اساطیری بر عقل یونانی و رواج  عرفان و عرفان زدگی و ترویج عربیت را از عوامل زوال اندیشه سیاسی...

هدف پژوهش حاضر شناسایی جایگاه عقلانیت به‌عنوان یکی از ارکان شکل‌گیری تمدن نوین‌ اسلامی در تحقق مراحل پنج‌گانه تمدن نوین اسلامی در اندیشه امام و آیت‌الله خامنه‌ای است. بدین منظور مطالب مکتوب حضرت امام، خصوصاً در کتاب‌های «شرح حدیث جنود عقل و جهل»، «شرح چهل حدیث» و بیانات ایشان در «صحیفه نور» و همچنین بیانات مقام معظم رهبری در طول سال‌های رهبری و زعامت ایشان مورد واکاوی و مداقه قرار می‌گیرد. نتایج...

تحقق‌بخشیدن به تمدن اسلامی، از آن‌گونه که در دوران پیامبر(ص) بوده است، مستلزم توجه به برخی اصول بنیادین و راه‌کارهای عملی است. پرسش اصلی این است که الزامات و بایسته‌های تحقق تمدن نوین اسلامی بر مبنای سیره سیاسی پیامبر(ص) چیست؟ نتایج تحقیق نشان می‌دهند که در سیره‌ی سیاسی پیامبر(ص) مؤلفه‌هایی هم‌چون: "ایجاد تشکیلات و ساختارهای لازم برای اعمال حاکمیت"، "توجه به اصل وحدت و همیاری مسلمانان"، "اجرای ...

حکمرانی خوب ایده‌ای است که به‌دنبال ناکارآمدی سازوکارهای پیشین توسعه مطرح شد. درواقع، این ایده به‌دنبال آن است که دولت‌ها و به‌طورکلی ساختار اداری و سیاسی را به‌سمتی هدایت کند که کمترین فساد و آسیب‌های درونی ـ‌که معمولاً باعث تضعیف دستگاه‌های مدیریتی و سیاسی می‌شودـ بروز کند. این ایده با سازوکارهایی همچون پاسخگویی بیشتر در بدنه دولت، قانون‌محوری، عدالت‌جویی، مشارکت‌جویی و کارایی و اثربخشی و...، ...

طی 150 سال گذشته، برپایی تمدن اسلامی از دغدغه­‌های بسیار مهمی بوده است که در ذهن و اندیشه برخی از اندیشمندان و رهبران جهان اسلام تبلور یافته، با این که هر یک و از جمله امام خمینیŠ، مباحثی را در این باره طرح کرده و مؤلفه‌هایی را برای آن برشمرده‌­اند، اما هنوز بایسته‌های سیاسی آن مبهم باقی مانده است،(مسئله) موضوعی که تاکنون نشده و از این رو، مقاله پیش رو در پی پاسخ به این پرسش است: بایسته‌­های سی...

نوشتار حاضر در پاسخ به این پرسش که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی چه تأثیری بر شکل‌گیری بیداری اسلامی کنونی و بسترسازی برای تمدن جدید اسلامی دارد، تدوین شده‌ و در یک مطالعه اسنادی، با روش توصیفی و تحلیلی به نتایج ذیل دست یازیده است: نقطه آغازین هر تحول سازنده بیداری است و انقلاب اسلامی تداوم بیداری اسلامی و موج دوم آن است. از آنجا که انقلاب اسلامی حدوث و بقای تمدنی دارد، چشم‌انداز نظام سیاسی برآ...