پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

تحولات شمال افریقا، خاورمیانه و خیزش مردمی در کشور های عربی بخصوص مصرمی توانست توازن و ساختار قدرت در حوزه عربی - اسلامی منطقه را تحت تاثیر قرار دهد . با دمیده شدن روح بیداری اسلامی در میان مردم مصر در 25 ژانویه 2011 ما شاهد اوجگیری تدریجی قیامهای مردمی و سقوط دولت مستبد حسنی مبارک رئیس جمهور مصر بودیم. با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مصر محمد مرسی از اخوان المسلمین توانست پیروز میدان شود و ام...

مراکز علمی – فرهنگی از مهم ترین کانون های اندیشه ورزی و تولید علم هستند و در ارتقای علمی، و همچنین جهت بخشیدن به حرکت های فکری، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی هر جامعه ای نقش اساسی ایفا می کنند. جامع الازهر به مثابه ی یکی از دانشگاه های بسیار مهم مصر و بلکه جهان اسلام از زمان تاسیس تاکنون فراز و نشیب های مختلفی را از سر گذرانده و در این مدت تاثیر عمده ای بر روندها و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مصر ...

جامعه شناسی ادبیات از سویی با علم جامعه شناسی و از سوی دیگر با ادبیات در ارتباط است. تمرکز اصلی این شیوه بر ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با جامعه است، که تأثیرات متقابل ادبیات و جامعه و چگونگی انعکاس مسائل اجتماعی از طریق دیدگاه فکری، اعتقادی و اجتماعی نویسنده را در اثر ادبی مورد بررسی قرار می دهد. این گفتار رمان «اوراق عصام عبدالعاطی» برگرفته از مجموعه ی داستان «نیران صدیقة» نوشته ی عل...

نقد جامعه شناختی شاخۀ جوانی است که به تازگی بر تنۀ نقد ادبی روییده است و راه رشد و تکامل را می پیماید. این رویکرد چگونگی تعامل میان ادبیات و جامعه را بررسی می کند. این مقاله، با روش تحلیلی و توصیفی، رمان عمارت یعقوبیان، اثر نویسندۀ مشهور مصری، علاء اسوانی، را از منظر جامعه شناختی نقد می کند. این رمان مهم ترین اثر علاء اسوانی است که در آن به کودتای افسران آزاد در سال 1952 م. و پیامدهای آن در جام...

پژوهش حاضر مطالعه ای است در حوز? جامعه شناسی تاریخی و تاریخ اجتماعی مصر است. این پژوهش با اتکاء به داده ها و اطلاعات تاریخی موجود، به مطالعه فرایند اجتماعی شدن سیاسی در جامعه مصر در عهد ایوبیان(حک: 567-648ق) می پردازد. بخش مهمی از فرایند اجتماعی شدن سیاسی در جامعه مصر از طریق نهاد تعلیم و تربیت که مدارس وجه غالب آن بودند، صورت گرفت و از این رو، مطالعه تاریخی فرایند آموزش در مدارس بر اساس رویکرد...

رابطه دولت و جامعه در منطقه خاورمیانه مبتنی بر سکون و انفعال بود که به لحاظ فقدان تغییر و تحول دموکراتیک، منطقه استثنایی شناخته می شد. اما تغییرات سیل گونه، منطقه را در دهه 2010 فرا گرفت و دولت در برخی کشورها از جمله مصر سقوط کرد. در باب چرائی تغییر نظام سیاسی مصر پژوهش های زیادی انجام گرفته است و این مساله از زوایای مختلفی چون گفتمان اسلام گرایی، نارضایتی اقتصادی، فساد سیاسی و دهها عامل دیگر م...

در این مقاله، با استفاده از نظریه ‌های « دولت عمیق» و « کودتای جامعه مدنی» چگونگی قدرت‌یابی نظامیان و سرکوب سازمان‌یافته جنبش اخوان المسلمین در مصر تحلیل شده ‌است. سوال مقاله اینگونه صورت‌بندی شده که« چگونه نظامیان مصری طی سال‌های 2011 تا 2015 با حذف سایر نیروهای سیاسی رقیب، قدرت را در انحصار خود در آوردند ؟ یافته ‌های حاصل از پردازش فرضیه حاکیست که ویژگی -های تاریخی و فرهنگ سیاسی مصر، وجود دشم...

تحقق هر انقلاب سیاسی در دنیای معاصر به معنای عبور مردم از ارزش های مسلط بر نظام حاکم و تحقق مطالبات و خواسته های عمومی در عرصه های فردی و اجتماعی است. انقلاب 25 ژانویه مردم مصر با اهداف آزادیخواهانه و اسلام گرایانه طاغوت مصر را سرنگون نمود و در مسیر استقرار حکومتی بر پایه قسط و عدل الهی و مسلط نمودن ارزش های انسانی پیشرفت. آنچه برای ماندگار شدن این خواسته ها ضروری به نظر می رسید قرار گرفتن اندی...