نظر به تأثیر تاریخ باستان در ادبیات فارسی نگارنده در نظر دارد سیمای ادبی سه شخصیت برجستةایرانی یعنی زردشت، مانی و مزدک را در آثار منظوم فارسی مقایسه نماید. ناگزیر، پس از بررسیردپای آنها در متون نظم و شناخت دیدگاه شعرا نسبت به این سه نام آور در می یاابیم که زردشتبیش از دو دیگر کانون توجه ادبا، البته در جهت ذم و نکوهش وی بوده است. همچنین شعرا بهجنبة هنری و مضامین زیبا سازی مانی بدون در نظر گرفتن ...

اصفهان نامی آشنا در تاریخ و فرهنگ و ادبیات عربی است زیرا بزرگان و نام آوران بسیاری که از آنان، کتابها و آثار پر بها و ارزشمند باقی مانده منسوب به این شهر می باشند. زبان و ادبیات عربی در این خطه از قرن چهارم هجری شکل می گیرد و و در سده های پنجم و ششم به اوج خود می رسد به طوری که در سده چهارم هجری، اصفهان، بعداد ثانی لقب یافت. اصفهان سرزمین طبیعت زیبا و سر سبز و حاصلخیزی است که خداوند انواع مواهب...

مثلها به عنوان ستون فرهنگ مردم و یکی از اقسام ادبی همواره مورد توجه شاعران بوده است؛ چنان که حتی کاربرد مثل و تمثیل و استشهاد یکی از شاخصههای سبکی به شمار میآمده است. در این مقاله ضمن برشمردن کارکردهای مثل و اشاره به پیشینه تحقیق، ضربالمثلهای منظوم از جهات گوناگون بررسی میشوند و تفاوت ارسال مثل با تمثیل، اسلوب معادله، تضمین، تلمیح و کلام جامع تبیین میگردد که یکی از دو مسأله اساسی تحقیق در این م...

از مباحث مهم و مشروح تصوف، مقامات و احوال است که صوفی و عارف در طریق وصول به حق و کمال حقیقی باید مقامات را طی کند و حالات را که در درون او وارد می شود، دریابد. یکی از مهمترین احوال عرفانی، قرب است. قرب، استغراق وجود سالک و نزدیکی او به خداوند و جمع خود با غیبت از صفات خود و تقرب الی الله است تا جایی که از خود غایب باشد و به فنا برسد، حتی تقرب خود را نیز نبیند. تمام تعاریف قرب بر دو محور اساسی ...

تاریخ‌نگاری محلی به عنوان یکی از اشکال تاریخ‌نگاری در ایران، به‌ویژه در دورة تیموری، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌است. در این میان، یکی از انواع تاریخ‌نگاری محلی، تاریخ‌نگاری منظوم است و گونه‌ای از تاریخ‌های منظوم که در عهد تیموری گسترش یافت، شهرآشوب‌ها هستند. در واقع، شهرآشوب‌ها اطلاعات فراوانی در باب تاریخ اجتماعی و فرهنگی و نیز خصوصیات شهرها، اصناف و... در قالب تاریخ محلی منظوم ارائه می‌نماین...

چکیده ادبیات هر قوم آیین? تمام نمای فرهنگ آن قوم است. با دقت در ادبیات لکی نیز می توان بسیاری از باورها و نگرشهای مردم ساکن در بخش هایی از غرب کشور را در مورد زنان، شناسایی کرد. زن در ادبیات منظوم لکی در نقش مادر، همسر، خواهر، پیرزن، دختر و معشوق ترسیم شده است. همچنین گاه نگاه شاعران لک به زن، نگاهی کلی است. آنان نیز چون غالب شاعران پارسی گو، زنان را گروهی در مقابل مردان و دارای ویژگی های منفی...

در بین آثار ادبی، اشعاری- اگرچه اندک- وجود دارند که منحصراً در وصف دما، ساختمان، عناصر و اجزایگرمابه و آداب استحمام سروده شده اند. در تعدادی از این توصیفات منظوم، شاهد انعکاس تعلیمات عرفانی و آداب و اصطلاحات صوفیه هستیم؛ بدین طریق که ذهن شاعر پس از ایجاد شباهت بین خانقاه و گرمابه، کوشیده است تا بیناین مکان و آداب مرتبط با آن، با مراحل اولیه سیر و سلوک و برخی از رسوم خانقاهی پیوند برقرار کند و اص...

میرزا عبدالقادر بیدل(1054-1133) از شاعران نامدار هندوستان و در ردیف امیرخسرو دهلوی و غالب دهلوی است. شاید در گوشه و کنار کتابخانه ها، موزه ها و کتابخانه های شخصی هند، بیش از هزار نسخه ی خطی از آثار منظوم و منثور بیدل وجود داشته باشد. در این مقاله سعی خواهد شد گوشه ای از این نسخ که در کتابخانه و موزه ی علوم شرقی شهر حیدرآباد نگهداری می شود، به اختصار معرفی شود. لازم به ذکر است که در همین کتابخان...

حضور درخت در جهان هستی قدمتی بیش از انسان دارد ،اززمانهای گذشته مردم اعتقاد داشته اند که درخت یک موجود زنده است شاید به همین خاطر در نزد آنها مقدس به شمار می آمد ودست مایه مضمون آفرینی قرار می گرفت ، البته این قداست در نزد تمام اقوام به چشم می خورد ،با این تفاوت که هر قومی درختی را مقدس می دانستند ،مثلا درختی چون نخل برای مردمان مصر ،بین النهرین وشبه جزیره عربستان ویا درختی چون زیتون برای مردما...

یکی از راههای پیشرفت علمی و فرهنگی هر ملتی انتقال دانشها و معارف بشری از راه ترجمة علمی است. همواره مللی که به نحو شایسته این گونه عمل کرده اند شاهد فرهنگ و دانش تخصصی والا و ارزشمندی بوده اند. تاریخ تمدن ملتهای بزرگ جهان چون ایران، یونان، چین و هند گویای این واقعیت است. حتی دربارة بهره گیری کشورهای اروپایی از فرهنگ و تمدن مشرق زمین، نقش ترجمه بسیار چشمگیر است. قرآن یکی از معروف ترین کتابهای ...