این نوشتار، آسیب‌های ماهوی فرهنگ دینی را به بررسی نشسته است. وجه تمایز جوامع انسانی و حیوانی، شاخصه فرهنگی جوامع انسانی و نیز برشماری رویکردهای کلی در چیستی فرهنگ و تقسیم گونه‌های فرهنگ به مادی و معنوی و تأثیر و پیشین هریک از انواع دوگانه فرهنگ مادی و معنوی بر دیگری، موضوعات درآمدی بحث را صورت داده است. مفهوم آسیب و آسیب فرهنگی و تقسیم آن به دو شاخه آسیب‌های بیرونی و درونی، و تبیین شرایط و پیش ...

گزارش های سیاحان خارجی اطلاعات فراوانی در باب آداب و رسوم، اخلاقیات، رفتارهای اجتماعی و آداب فرهنگی در بردارد. این یادداشت های شخصی یا سیاسی، از یک سو مسائل شهری را به صورت جزئی و نسبتا دقیق ترسیم می‌کند. از سوی دیگر، به دلیل فقدان وابستگی به مراکز قدرت، نقاط ضعف و قوت جامعه و شهر را به نیکی گزارش می نماید. تهران یکی از شهرهایی است که سیاحان خارجی دوره قاجار به آن توجه ویژه ای داشتند. در واقع پ...

اهلیت یکی از مفاهیم کلیدی در شناخت دقیق عصر پیش از اسلام و بازشناسی خاستگاه آن در عصر خلفا در تاریخ سیاسی اسلام است. نوشتار حاضر بعد از معناشناسی، جاهلیت، در قرآن و نهج البلاغه بر آن است تا مؤلفه های جاهلیت، درقرآن کریم و نهج البلاغه را ارائه نماید. اگرچه انگاره اندیشمندان در معناشناسی جاهلیت بر آن است که بر فرهنگ خاصی اطلاق می شود اما مؤلفه های جاهلیت در قبل از اسلام با بعد از آن می توا...

خرافه عبارت است از باورهای باطل و بی اساس که فاقد مبنای علمی و عقلی می باشند. تجربه نشان داده در هر عصر خرافه وجود داشته اما هر بار با رنگ و نام دیگری ظهور یافته است از طرفی هر اندازه علم گرایی و استدلال در جامعه ای بیشتر حاکم شده دامنه خرافات در آن جامعه کمتر شده است، از آنجا که مرز بین خرافه و واقعیت کمرنگ شده و همچنین عقلانیت مقابل خرافه گری است لذا لازم است معیاری برای عقلانیت یافت شود تا ب...

کتاب فلسفه­ی خرافات با عنوانی از سنخ معرفت درجه دوم و ادّعای نگاه فلسفی، برای تبیین مفهومی و شناخت اقسام خرافه، علل گرایش انسان­ها بدان و روش­های مبارزه با این معضل تصنیف شده است. نحوه­ی ورود دکتر یثربی بدین بحث و سنخ گویش او، از دل­مشغولی فراوان وی نسبت به خرافه، به ویژه در بُعد اجتماعی آن حکایت دارد؛ امّا مؤلّف در فصول این اثر، به جای آن­که نگاه فلسفی به کلیات این بلیه را تقویت کند، با ع...

 بررسى خرافه باورى و خرافه گرایى با تأکید بر آیات قرآن است. نویسنده، پس از تعریف »خرافه« از نظر لغوى و اصطلاحى به پیشینه و گستره آن در میان کشورها و اقشار تحصیل کرده و بى‌سواد اشاره کرده و نظریات گوناگون دانشمندان غربى درباره خاستگاه خرافات را گزارش کرده است. سپس با استناد به آیات قرآن، دیدگاه قرآن درباره منشأ خرافات مطرح گردیده است. آن گاه نمونه‌هاى خرافات از قبیل: طیره، شانس، طالع بینى مورد ب...

بررسی خرافه باوری و خرافه گرایی با تأکید بر آیات قرآن است. نویسنده، پس از تعریف »خرافه« از نظر لغوی و اصطلاحی به پیشینه و گستره آن در میان کشورها و اقشار تحصیل کرده و بی سواد اشاره کرده و نظریات گوناگون دانشمندان غربی درباره خاستگاه خرافات را گزارش کرده است. سپس با استناد به آیات قرآن، دیدگاه قرآن درباره منشأ خرافات مطرح گردیده است. آن گاه نمونه های خرافات از قبیل: طیره، شانس، طالع بینی مورد بر...

در این پایان نامه سه بخش اصلی وجود دارد. اول ترسیم اوضاع آشفته فرهنگی که بعد از وفات نبی مکرم-اسلام(صلی‏الله‏علیه‏و‏آله) از ناحیه دستگاه حاکمه که با ترویج بدعتها، دخل و تصرف در سخنان پیامبراکرم(صلی‏الله‏علیه‏و‏آله) و ممانعت از نشر احادیث ایشان و از ناحیه اهل کتاب که هدفشان بر اندازی نظام نوپای اسلام بود ولی چون این هدف را دست نایافتنی دیدند با ترویج اسرائیلیات و بیان قصه های تحریف شده تورات و ا...

آسیب شناسی معرفت دینی ـ به معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می رساند ـ از بحث های نوپایی است که البته می توان برخی نمودهای آن را از لابه لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم...

رؤیا یکی از مهم­ترین عناصر رمان مدرن است. در درخت انجیر معابد- که تنها رمان مدرن احمد محمود است- این عنصر نقشی کلیدی دارد. در اوایل این رمان (صص32- 43) علمدار اول اسیر کابوس­هایی می شود که آن ها را بیان کرده، علمدار نسل بعد آن ها را نقل و علمدار نسل سوم نوشته است. این خواب­ها و رؤیاها دشوار و پیچیده اند و خواننده را به چالش می کشند. علاوه بر این، در صفحات 280-285 رمان رؤیایی از «مرد دیگر» بیان ...