هنر سنتی به تناسب اهداف و اصول خود، از ابزارهای خاصی برای بیان پیام خویش استفاده می-کند و آن ابزار بیانی بر سایر ابزارهایی که تا آن زمان مورد استفاده قرار گرفته است، تأثیر می گذارد. در دین اسلام چون یکی از تجلیات اصلی حقیقت الهی قرآن مجید است، بنابراین هنر خوشنویسی که جهت انتقال پیام الهی مورد استفاده قرار گرفته، از قداست و مرکزیتی خاص برخوردار است و از سوی دیگر نقش محوری در شکل دادن به مقول? ه...

این نوشتار، در صدد بیان هستی، چیستی و چگونگی تجلّی جایگاه امام علی ع در هنر خوشنویسی، از منظر تاریخی و عرفانی است. از این رو ابتدا جایگاه تاریخی امام علی ع را با بررسی دوره پیدایش خوشنویسی اسلامی و اقلام رسم‌الخط عربی آغاز کرده و در ادامه به شواهدی از تجلی ارادت خوشنویسان به مقام ولایت علوی، در محتوای نوشتاری اعم از «حلیه نویسی»، «نقش مایه‌های کتیبه‌ها»، «جاندار نگاری‌ها» پرداخته و در آخر نشان م...

خوشنویسی در طول تاریخ برای مسلمانان هنری مقدس بوده و برای ایرانیان با توجه به ظرایف جایگاه و تنوع کاربردی از گذشته تا به حال همواره اعتباری خاص داشته است. در این تحقیق شیوه های گوناگون خوشنویسی وسیر تحول و تکامل خط عربی از کوفی نخستین تا خوشنویسی نوین امروزی بررسی و از نمونه های خوشنویسی و خطوط حکاکی شده در سنگ قبور تخت فولاد مطالبی عنوان شده است .در بخش اول سیر تحول , تکامل خشنویسی اسلامی در ط...

خوشنویسی در بین هنرهای اسلامی از ارزش ویژه ای برخوردار است. از این رو جایگاه خاصی در آثار گوناگون، به ویژه در تزیین بناهای مذهبی دارد. خط بنایی (معقلی) به واسطۀ انطباق با آجر به سبب راست گوشه بودن در تزیین بناها استفاده شد. این خط یک هنر ترسیمی اسلامی برگرفته از خط کوفی و نقوش معقلی است که بر زیر نقش های مختلف هندسی، به ویژه مربع، با رعایت تناسب فضای سیاه و سفید و در یک چارچوب معین طراحی و ترس...

پژوهش حاضر، بررسی نقطه در هنر خوشنویسی و مطالعه¬ی کارکرد آن در طراحی حروف فارسی می¬باشد. این مطالعه با این هدف انجام می¬شود که نقطه را از جنبه¬های مختلف و ابعادی فراتر از عنصر تجسمی صِرف، مورد مطالعه قرار داده و ارتباط میان آن و هنرهای نوشتاری را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. این پژوهش با روش کتابخانه¬ای و با استفاده از آثار خوشنویسی و طراحی حروف انجام گرفته است. نقطه در کتب و رسالات خوشنویسی ...

یکی از برجسته ترین نمودهای فرهنگ ایران و اسلام را باید در هنر خوشنویسی و به عنوان شریف ترین هنر بصری جهان اسلام جستجو کرد. هنر خوشنویسی به مثابه بازتاب تحریر کلام پروردگار بر لوح محفوظ ، سرچشمه هنرهای تجسمی به حساب می آید و از این جهت ، جایگاه والائی در بین هنرهای اسلامی دارد و ایرانیان نیز به عنوان پاسداران ارزش های فرهنگ اسلامی، نقش مهمی در شکل گیری و شکوفائی این هنر ارزنده داشته اند. طی سده ...

کتیبه نگاری در ایران سابقه ای طولانی دارد. کتیبه ها را بر اساس معیارهای مختلف از جمله نوع خط می توان دسته بندی کرد. خطوط کوفی، به ویژه مَعقلی که خاص بنا طراحی و استفاده می شود از نمونه های شاخص تزیینات کتیبه ای معماری اسلامی است. خط کوفی تاریخچه ی تکامل پرفراز و نشیبی را پیموده است. به طور کلی می توان گونه های مختلف کوفی را به سه دسته ساده ی تحریری، انواع تزیینی و کوفی بنایی ( مَعقِلی) دسته بندی ک...

کتاب خوشنویسی و کتا بآرایی اثر آقای غلامرضا راهپیما اوایل سال 1394 توسط انتشارات کتابخانۀ مجلس شورای اسامی منتشر شده است. کتاب در 16 فصل تنظیم شده و مه مترین کاستی کتاب، آشفتگی در شالوده و بنیاد پژوهشی یا همان فصل بندی است و همین اشکال سبب بروز اشکالاتی دیگر مانند تکرار مطالب در فصول و بخش های گونا گون و عدم ارتباط برخی از فصول با عنوان کتاب شده است. این نقد پس از معرفی کتاب و نویسنده، در دو بخ...

هنر خوشنویسی، به عنوان هنر ملی و نماد فرهنگ ایرانی و مظهر هنر اسلامی، در مسیر تکامل از پستی ها و بلندی های بسیاری عبور کرده و از تحولات اجتماعی تأثیر پذیرفته است. هنرمندان ایرانی در به ثمر رسیدن هنر خوشنویسی بیشترین نقش را داشتند. خوشنویسان پیشتاز هر دوره، با ابتکارات و خلاقیت های نوینی که در ارتقاء زیبایی و تکامل خطوط، به خصوص سبک نستعلیق به کار بردند، خوشنویسی این دوره¬ها را از ویژگی های خاصی...

یکی از رویکردهایی که در یک قرن گذشته در زمینه ی مطالعات تطبیقی هنر ادیان در جهان غرب و بعد از آن در مشرق زمین شکل گرفت، مکتب سنت گرایان(1) است. در این رویکرد به هنر ادیان از جهت حقیقت معنوی و جنبه ی متافیزیکی آن ها توجه شده است. این مسئله در مقایسه ی هنر قدسی در اسلام و مسیحیت نیز قابل توجه است. یکی از محوری ترین اعتقادات مسیحیان، اعتقاد به تجسد است که ماهیت هنر مسیحی را تشکیل می دهد. در مسیح...