برخلات تالستوی و داستایفسکی، که شخصیت های خارق العاده و حوادث بزرگ و مهم روسیه و جهان را در آثارشان وصف می نمودند چخوف در آثارش به توصیف موضوعات و اتفاقات عادی و روزمرهء شخصیت هایی از طبقهء متوسط جامعه می پرداخت. چخوف موضوعات سنتی و قدیمی را، که قبلأ در آثار نویسندگان دیگری مانند گوگول مطرح شده بود، به صورت طنز در داستان های کوتاه خود مطرح و بررسی می کرد. او نه تنها برخورد انتقادی با موضوعات سن...

نظریه پردازان ادبی معاصر، از چشم انداز های مختلفی ژانرهای ادبی را نقد و بررسی کرده اند. در این میان میخاییل باختین2، نظریه پرداز بزرگ روس، جایگاه ویژه ای دارد. وی با تأکید بر اصطلاح کلیدی «منطق مکالمه»3 در میان انواع ادبی، به ویژه رمان و آن هم رمان های داستایفسکی، آن ها را واجد ماهیت گفت وگویی و چندآوایی می داند. در چنین رمان هایی، صدای راوی بر فراز صداهای دیگر قرار نمی گیرد، بلکه صدایی در کنار...

در زبان روسی متمم عضو فرعی جمله است که به نشانه و چگونگی موضوع "شیء" اشاره می کند و به چنین سؤالاتی مثل چگونه؟ مال چه کسی؟ و کدام یک؟ پاسخ می گوید. این تعریف بیان کننده این موضوع است که در زبان روسی صورت متمم از اهمیت برخوردار نیست و کافی است تنها به بیان چگونگی موضوع اشاره شود. بنابراین شکل ظاهری و صورت متمم می تواند به هر شکل باشد و با هر عنصری ترکیب شود. به همین خاطر در زبان روسی متمم های هم...

مفهوم «دیگری» به وسیلۀ میخائیل باختین به حوزۀ ادبیات و نظریه‌های ادبی وارد شد. باختین در میان انواع ادبی، تنها نوع ادبی رمان آن هم رمان‌های داستایفسکی را واجد شرایط گفت‌وگویی و حضور «دیگری» می‌پنداشت. بر همین اساس، باختین ژانر حماسی و تراژیک را همچون رمان‌های تولستوی فاقد خصلت مکالمه‌ای می‌داند. او معتقد است بنیاد آثار حماسی بر پایۀ حذف و طرد دیگری استوارست. در مقالۀ حاضر کوشیدیم با رویکردی سلب...

برخلات تالستوی و داستایفسکی، که شخصیت های خارق العاده و حوادث بزرگ و مهم روسیه و جهان را در آثارشان وصف می نمودند چخوف در آثارش به توصیف موضوعات و اتفاقات عادی و روزمرهء شخصیت هایی از طبقهء متوسط جامعه می پرداخت. چخوف موضوعات سنتی و قدیمی را، که قبلأ در آثار نویسندگان دیگری مانند گوگول مطرح شده بود، به صورت طنز در داستان های کوتاه خود مطرح و بررسی می کرد. او نه تنها برخورد انتقادی با موضوعات سن...

تحلیل فلسفی-تجربی از معنای زندگی در موقعیت مرگ ناظر به حضور در جنگ، با تکیه بر گفته‌ها و کنش‌های عملی ویتگنشتاین موضوع این پژوهش است. روش استخراج و تحلیل داده‌های مرتبط با مسئله تحقیق، نظریه‌پردازی داده‌بنیاد بوده است. بدین منظور نوشته‌های ویتگنشتاین با تکیه بر خاطرات و نامه‌ها و نیز مطالبی که در باب زندگی و احوالات درونی ویتگنشتاین نگاشته شده ، مورد بررسی قرار گرفته است. با تحلیل داده‌های مستخ...

رمان ابله اثر فیودور داستایفکسی نویسندة صاحب نام قرن نوزده روسیه است و رمان ژِه اثری است از کریستین بوبن، نویسندة معاصر فرانسوی که در آخرین ترجمه، عنوان فارسی آن به ابله محله تغییر یافته است. در این جستار کوشیده شده است تا با مطالعه‌ای تطبیقی، همراه با بررسی روانکاوانة شخصیت پرنس میشکین، قهرمان رمان ابله داستایفسکی، و اَلبَن، شخصیت اصلی رمان ژِه، از زاویه دیدی یکسان، برای این پرسش پاسخی بیابیم که ب...

نظریه پردازان ادبی معاصر، از چشم انداز های مختلفی ژانرهای ادبی را نقد و بررسی کرده اند. در این میان میخاییل باختین2، نظریه پرداز بزرگ روس، جایگاه ویژه ای دارد. وی با تأکید بر اصطلاح کلیدی «منطق مکالمه»3 در میان انواع ادبی، به ویژه رمان و آن هم رمان های داستایفسکی، آن ها را واجد ماهیت گفت وگویی و چندآوایی می داند. در چنین رمان هایی، صدای راوی بر فراز صداهای دیگر قرار نمی گیرد، بلکه صدایی در کنار...

منظور از پوچ گرایی، نوعی فکر و اندیشه است که هر نوع شناخت و یا ارزش را انکار می نماید. طرفداران این نوع نگرش، به دو گروه عمده تقسیم می شوند. گروهی که با عنوان پوچ گرایان فلسفی شناخته می شوند، کسب شناخت و معرفت از جهان را ناممکن می دانند و بر این باورند که هر نوع عقیده و ایمان نسبت به مسائل مربوط به هستی، پوچ می باشد. گروه دیگر که پوچ گرایان اخلاقی نامیده می شوند، زندگی را ناچیز و بی مقدار می دا...

ادبیات تطبیقی یکی از مقوله های مهم تحلیل آثار ادبی ملل مختلف است که اخیراً ذهن برخی از منتقدان معاصر را به خود مشغول داشته است. منتقدان برای بررسی تطبیقی آثار از روش های مختلف نقد ادبی بهره برده اند. یکی از این روش ها نقد در حوزه ی لایه ی ایئولوژیک است. نقد ایدئولوژیک، فرصت مناسبی برای تحلیل پدیده هایی است که از طریق شناخت و تأثیر پذیری ذهنیتی نویسندگان از یکدیگر در یک اثر ادبی به دست. می آید. ب...