نویسنده روش تفسیرى امام خمینى را داراى سه عنصر تدبّر عقلى، شهود عرفانى و نقلى - روایى مى‌داند. در بخش تدبّر عقلى حدیث "من فسّر القرآن برأیه" از دیدگاه امام تحلیل مى‌شود و به مناسبت آن مسأله وضع الفاظ براى معانى مورد بحث قرار مى‌گیرد. در بخش شهود عرفانى به شرح سه دلیل حجیت و اعتبار روش عرفانى در تفسیر مى‌پردازد و از امور زیر نام مى‌برد: 1. قرآن، از لحاظ اصل و حقیقت، تجلیگاه بودن براى خداوند - که پ...

علت بطلان ادله را باید در نقص یکی از قواعد دادرسی جستجو کرد و در واقع، بی اعتبار دلیل و صدور حکم بر بطلان آن، به طبیعت قاعده ای که رعایت نشده است، بستگی می یابد. هر چند بطلان ادله یا فرایند دادرسی در حقوق کیفری ما پیش بینی نشده است، ولی اصل 38 قانون اساسی، شهادت، اقرار و سوگندی که تحت اجبار کسب شده باشد را فاقد ارزش و اعتبار و در حقیقت باطل دانسته و بند 9 ماده واحده قانون احترام به آزادی های مش...

 تلاشهاى علمى و فکرى معتزله پیرامون علوم و معارف قرآن مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. معتزله از اوایل قرن دوّم به دست واصل بن عطاء شکل گرفت. معتزلیان، مسائل قرآنى را در ضمن اصل »عدل« یکى از اصول مذهب خود، قابل طرح مى‌دانند. زیرا بر این باورند که قرآن فعلى است از افعال خدا و بحث درباره افعال خدا در اصل »عدل« مطرح است. توجّه بیش از حد معتزلیان به عقل باعث شد تا دست آنان از بسیارى روایات و احادیث ک...

 مایه بنیادین ادراک - روان انسان - از زاویه‌اى خاص و با شیوه‌اى فلسفى قرآنى مورد بحث قرار گرفته است.  قرآن ابزار درونى ادراک را تنها قلب مى‌داند.  نویسنده با تقسیم علم به سه قسم حسّى، عقلى و قلبى و طرح این پرسش که آیا علوم عقلى و قلبى با دو ابزار متفاوت به دست مى‌آید یا با یک ابزار، در آغاز به تعریف عقل از نگاه فیلسوفان و قلب از نگاه عارفان مى‌پردازد و به این نتیجه مى‌رسدکه عقل و نفس از نگاه ف...

درباره ملاک پذیرش خبر واحد، دو دیدگاه وجود دارد: یکى نظر مشهور اصولیون است که به »وثوق خبرى« یا »صدورى« معروف است; و دیگرى نظر مقابل آن است که به »وثوق مخبرى« یا »سندى« شهرت دارد. آیت‏اللّه خویى احیاگر و مروّج دیدگاه دوم در عصر حاضر به شمار مى‏رود. در این مقاله سعى بر آن است که با دلیل عقلى و بناى عقلا و نیز دلیل نقلى، صحت وثوق صدورى اثبات شود و با نقل ادله آیت‏اللّه خویى بر وثوق سندى، آن ادله به ...

قاعده منع تحصیل دلیل از معدود قواعد آیین دادرسی است که موجب اختلاف دیدگاهها و ابهامات متعدد در بین حقوقدانان گشته است. آنچه تا کنون بیان شده همگی ناظر به این امربوده است که تحصیل دلیل در دادرسی مدنی چهر? قبیح و ناپسندی دارد و دادرس از هر گونه تحصیل دلیل برای طرفین دعوا ممنوع دانسته شده است. با این حال دراین پژوهش با توجه به روند قانونگذاری و تحولات انجام شده و در نهایت با استنباط از ماده 199 آی...

فهم گزاره ها و مسائل هر علمى بر مبانى و قواعد خاصى استوار است که در اصطلاح، «منطق فهم» نامیده مى شود. پژوهش حاضر که درصدد بررسى منطق فهم روایات تفسیرى در المیزان است، آن را از نظرگاه مفسّر بزرگ، علامه طباطبایى(ره)، در بعد مبانى عقلى به تحقیق کشیده و منطق مذکور را در حوزه عصمت اهل بیت(علیهم السلام) در فهم و تفسیر قرآن، عدم تعارض آن با مسلمات عقلى، زبان عرفى داشتن روایات تفسیرى، وحدت منشأ در آیات ...

اهمیت بنیادین دلیل در دادرسی­های کیفری ضرورت مطالعه عمیق آن و نیز اصول و قواعد حاکم بر آن­را نمایان می سازد. یکی از مهمترین اصول حاکم بر دلیل در دادرسی­های کیفری اصل آزادی دلیل است که متضمن دو مفهوم آزادی تحصیل و ارزیابی دلایل می باشد. بر اساس این اصل مترقی حاکم بر دلیل در ابراز، ارائه و پذیرش دلایل هیچ­گونه محدودیتی جز آنچه که قانونگذار تصریح نموده باشد وجود ندارد و جرایم با توسل به هر یک از ا...

بحث رویت خدا، یکی از مباحث پر جنجال کلامی است. اشاعره معتقدند خدا را در آخرت با چشم سر می توان دید و در اثبات ادعای خود هم دلیل عقلی آورده اند و هم دلیل نقلی. دلیل عقلی متکلمان اشعری، که نخستین بار از سوی ابوالحسن اشعری مطرح شد و به گونه های مختلف تقریر گردیده از جهات مختلف مخدوش است. از این رو اشاعره از جمله امام فخر رازی به این نتیجه رسیده اند که از راه عقل نمی توان اثبات رویت کرد و تنها راه ...