مقاله ی حاضر اشاره به روش اخلاقی حکمای اسلامی چون فارابی، ابن سینا، مسکویه، خواجه نصیر طوسی، نراقی ها و دیگران دارد که در کتاب های اخلاقی خویش روش تهذیب نفس را با روشی طبی بیان کرده اند که متأثر از طب سنتی است. همان طور که در علم طب برای بدن دو حالت صحت و مرض وجود دارد و ملاک صحت، اعتدال مزاج و ملاک مرض، خروج از اعتدال است، در علم اخلاق نیز برای روح دو حالت صحت و مرض در نظر گرفته می شود که ملاک...

این پژوهش در پی یافتن نظام اخلاقی قرآن است. تبیین های مختلف از اصول اخلاق یونانی و نظام اخلاقی قرآن از منظر برخی قرآن پژوهان مسلمان، بخش های درآمدی این نوشتار را سامان داده است. بخش اصلی این پژوهه، جست وجوی دلیل برای اثبات ادعای نگارنده است مبنی بر اینکه نظام معرفتی قرآن بر توحید، و نظام اخلاقی قرآن بر بنیاد تقوا بنا شده و فراخنای مفهومی تقوا و در نقطه مقابل آن فجور، تمامی فضایل و رذایل اخلاقی ...

ارتباط علم و اخـلاق از مسائل مهمی است که همواره در مبـاحث معرفت شناسی مطـرح است. در همین راستا تاثیر تهذیب نفس بر کیفیت حصول معرفت از موضوعات جالب و بنیادین این مسئله است. دغدغه بشر امروزی این است که به اصیل ترین و ناب ترین معارف دست یابد تا بتواند ریشه جهالت ها و اسارت های ناشی از آن را از بین ببرد. و این واقعیت، قابل انکار نیست که دستیابـی به معرفت با عوامل و مـوانع فراوانـی مـواجه است. نـفس ...

چکیده: دیوان ناصرخسرو یادگار دوران شکوفایی سبک خراسانی در قرن پنجم هجری است. علاوه بر اینکه از نظر هنر شاعری از بهترین نمونه های سبک خراسانی است، از نظر اخلاقی نیز با توجّه به اهتمام شاعر به مسائل اخلاقی ارزش فراوان دارد. رساله حاضر در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول مقدماتی در تبیین و تعریف علم اخلاق ، فلسفه اخلاق ، ارتباط اخلاق با علوم دیگر ، اخلاق اسلامی ، معرفی ناصر خسرو و اهمیّت بررسی اخلا...

در بررسی ملاک ها و معیار های موثر در سنجش اخلاق از منظر امام علی (ع) به مواردی دست یافتیم که توجه به آن ها جهت اصلاح امور اخلاقی کارساز و ضروری می نماید. از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد: نسبت قرابت با اعتدال، رابطه نیت و عمل، انطباق با شرع و عقل، حب و بغض ها، لازم و ملزو م ها، نسبت ارزش گذاری با موقعیت های ظاهری، تاثیر عامل زمان در حسن و قبح رفتارها، بهره مندی از حکمت، سیاست در گزینش،...

چکیده: این نوشتار از منظری قرآنی، عوامل دشمنی ها و مبارزه با پیامبران الهی و منشأ این مواجهه را بررسی می کند. نگارنده ضمن معرّفی گروه های مختلفی که در مقابل انبیای الهی صف بسته بودند، به ریشه یابی عوامل بیرونی و درونی دشمنی این افراد از منظر قرآن کریم می پردازد. پژوهش حاضردر یک مقدمّه و دو فصل سامان یافته است. نویسنده در مقدمّه به تبیین معنای مواجهه، قرآن، نبی، عوامل و سایر مفردات تحقیق پرداخته و ...

عنوان تحقیق حاضر «تکامل نفس انسان در دنیا از منظر نهج البلاغه» است که در آن سعی شده است روند رشد معنوی و تکاملی انسان از منظر مولای متقیان علی بن ابیطالب(ع) با تکیه بر شروح بررسی شود . تکامل به معنای رشد ، حرکت و شکوفایی در جهت رسیدن به غایت کمالی هر چیزی است. ساختار وجودی انسان جسمانی و روحانی است . جسم انسان بنابر تکامل تکوینی از ذرّه ای پست به انسانی بی بدیل تبدیل می شود ولی تکامل اکتسابی آ...

توجه به مسائل اخلاقی سابقه ای به درازای تاریخ بشری دارد . در علم اخلاق صفات اخلاقی به دو دسته فضائل و رذایل اخلاقی تقسیم می شود، در چند سال اخیر و با پیشرفت علم روانشناسی ، گرایشی جدید به نام روانشناسی مثبت بوجود آمده که این علم توجه خود را به فضائل اخلاقی و قابلیت های انسانی معطوف کرده است. توجه به فضائل اخلاقی بدون نگاه به رذائل اخلاقی کاری ناقص می باشد و به همین خاطر نگاهی جدید در روانشناس...

قرآن کریم کتاب زندگی است و با هدف تحول فکری ، معرفتی و اخلاقی نازل شده است. این کتاب کامل و جامع ، به همه ابعاد وجودی انسان از جمله پرورش اخلاق توجه نموده است و در این راستا با تبیین دقیق فضایل و رذایل اخلاقی در زیباترین نوع بیان، چگونه زیستن را به انسان آموخته است. بیان قرآنی بر محور تصویرگری و صحنه پردازی استوار است. قرآن کریم با شیوه تصویرگری ، رذایل اخلاقی از جمله شرک، نفاق ، کفر ، دنیاپرست...

راهی ناپیموده در حوزهٔ پژوهش های اخلاق اسلامی وجود دارد که آثار عمیقی در رفتار فرد می تواند داشته باشد. این راه را می توان «اخلاق معیاری» نامید که در میراث اخلاقی ما جز اشاراتی بر آن نمی توان یافت. اخلاق معیاری می کوشد «کارنامهٔ اخلاقی فعلی فرد» را در اختیار او قرار دهد و معیارهایی برای وی فراهم آورد که به کمک آن نه تنها بتواند نفس خود را محک بزند که مثلاً خلق نیکوی صداقت را به واقع داراست، یا از ...