این مقاله به بررسی آراء عزیز نسفی (تولد احتمالی در 596‌ هـ .ق) یکی از عرفا و فلاسفة قرن هفتم هجری می پردازد که در تلفیق عرفان و فلسفه در ایران بسیار موثر بود. وی علاوه بر طرح ایدة مراتبی بودن معرفت، مفهوم حرکت جوهری را نیز مطرح کرد که بعدها در مکتب اصفهان تداوم یافت. این مقاله نشان می دهد که چگونه تفکر عزیز نسفی به تأسیس اندیشة سیاسی بر مبنای اندیشة عرفانی در ایران منجر شد. چنین می نماید که این...

هستی و مراتب آن از دیدگاه عزیز نسفی [1]     احسان رئیسی [2]   سید علی اصغر میرباقری فرد [3]   محسن محمدی فشارکی [4]   حسین آقاحسینی [5]     تاریخ دریافت:23/2/92 تاریخ تصویب:20/8/92 چکیده   بعد از تحول عمیقی که در سدۀ هفتم هجری در عرفان اسلامی پدید آمد، هستی‌شناسی نیز به دو رکن دیگر معرفت عرفانی، خداشناسی و انسان‌شناسی، افزوده شد. بر این اساس در سنت دوم عرفانی، شناخت هستی صرفاً یک شناخت نظری نیست...

چکیده پایان نامه: شیخ حسین زاهدی عالم دربار شاه عباس ثانی صفوی در قرن یازدهم هجری مولف بیان الاسرار است که به نگرش کلامی و عرفانی شرحی بر چهل باب از مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقهنگاشته است. وی در سال 1058 هجری قمری تألیف آن را به انجام رساند. شیخ حسین زاهدی توسط شیخ محمد مومن مشهدی به سلسله ذهبیه پیوند داشته و از شیخ محمد کارندهی (پیر پالاندوز) با عنوان قطب المتأخرین در این رساله یاد کرده است....

عزیزبن محمد نسفی از عارفان بزرگ سد? هفتم هجری است که یکی از شخصیتهای تأثیرگذار و نوآور در سنت دوم عرفانی به شمار می رود. در آثار وی با نگاهی انتقادی و مبتکرانه موضوعات و مباحث گوناگون عرفانی تحلیل و تببین شده است. «مجموعه رسائل» نسفی از جمل? مهمترین آثار وی محسوب می شود که مشتمل بر بیست و دو رساله در موضوعات مختلف عرفانی است. بدان جهت که مجموعه رسائل نسفی در بین آثار وی از حیث سادگی، روانی و ت...

 انسان کامل آن انسانی است که همۀ ارزش‌های انسانی در او به طور هماهنگ با یگدیگر رشد کند . اولین کسی که اصطلاح انسان کامل را در عرفان وضع کرد ابن عربی، از عرفای قرن ششم بود. پس از او عزیزالدین نسفی، در قرن هفتم، نخستین نویسنده‌ای است که کتابی با نام «الانسان کامل» را نگاشت. موضوع این مقاله ، بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل با توجه به خطبۀ متقین و آثار عزیز نسفی می‌باشد. از آن‌جا که انسان کامل یکی ا...

عزیزالدین محمدنسفی را به جرأت می توان از بزرگ ترین حکمای الهی ایران در قرن هفتم دانست که متأسفانه چندان شناخته شده نیست. ویژگی مهم این عارف- فیلسوفِ مکتب کبراویه تعادل فکری وی در زمانه ای (سخت ترین دوران هجوم مغولان) بود که خشونت و افراط از مشخصات بارز آن بود. نسفی مفاهیم فلسفی بسیاری را در کتب خود تشریح کرده است که یکی از مهم ترین آن ها مفهوم سیر استکمالی انسان و اساساً حرکت جوهری است که بعدها ت...

در این پایان نامه مضامین مشترک مرصاد العباد ، الانسان الکامل و کاشف الاسرار و تاثیر و تاثر میان این آثار مقایسه و بررسی شده است . این سه اثر عرفانی به ترتیب توسط نجم الدین رازی ، عزیز الدین نسفی و عبد الرحمن اسفراینی در اوایل ، اواسط و اواخر قرن هفتم هجری به رشته ی تحریر درآمده اند و از متون مهم نثر عرفانی به زبان فارسی محسوب می شوند. آثار مذکور در قرنی تالیف شده اند که یکی از مقاطع زمانی مهم د...

هستی­شناسی از مهم­ترین مباحث عرفان اسلامی است که با نظری شدن عرفان توسط ابن­عربی، بیش از پیش مورد توجه متصوفه و عرفا قرار گرفته است. نجم­الدین رازی و عزیز نسفی از عرفای بزرگ قرن هفتم و منسوب به فرقة کبرویه بوده­اند؛ با این تفاوت که نسفی تحت تأثیر آرای ابن­عربی نیز بوده است. رازی به پیروی از مکتب کبرویه، هستی را براساس عالم امر و خلق یا ملک و ملکوت تقسیم می­کند. در مبانی فکری او دربارة هستی توجه...

مباحث عرفان اسلامی عمدتا بر ارکان اساسی و بنیادین استوار است؛ خدا ، انسان و طبیعت. بدین معنا که همه ی موجودات و از جمله انسان ، محل تجلی و ظهور آن حقیقت واحد، یعنی ذات باری تعالی هستند و در نتیجه به لحاظ واقیعت ، در هستی چیزی جز ذات واحد ایزد منان نیست. باید توجه داشت که این ذات واحد خود دارای مظاهر بی شماری است، به نحوی که همه ی عالم ، محل ظهور صفات و تجلی گاه او محسوب می شود. آفرینش عالم و ظه...

«مجموعه رسائل» عزیز نسفی از جملۀ مهمترین آثار وی محسوب می‌شود که مشتمل بر بیست و دو رساله در موضوعات مختلف عرفانی است. بدان جهت که مجموعه رسائل نسفی در بین آثار وی از حیث سادگی، روانی و توانایی انتقال موضوعات عرفانی جایگاهی ویژه دارد، وجود متنی خالی از اشکال و منقح از این اثر بسیار مهم و ضروری است. این اثر پیش از این یک بار با عنوان «الانسان الکامل» به چاپ رسیده است اما با توجه بدان که در...