این مقاله در صدد است با انجام مقایسه ای اجمالی میان نظریات ساختگرایی تعادلی (دورکیم)، ساختگرایی تضادی (دارِندورف) وگفت وگویی ـ توافقی (هابرماس)، به مسائلی چون مبنای نظم وهمبستگی اجتماعی، بحران های اجتماعی، عامل تحول، آهنگ دگرگونی اجتماعی، فرآیند تحول، راه خروج از بحران های اجتماعی ومبنای الزام واطاعت سیاسی بپردازد. در این خصوص، تحلیل نقش کنشگران خودی در ایجاد تغییر وتحول در ساخت های اجتماعیِ به ظ...

ساختگرایی (structuralism)، به عنوان شیوه ای در نقد ادبی و هنری در دهه های نخستین قرن بیستم پدید آمد و در نیمة دوم آن سده به نقطه اوج خود رسید. این شیوه نقد، همواره می کوشید به خود شکل و رنگ علمی ببخشد و تمرکز بر ساختار آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال ناپذیر و فرمول هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار هنری وضع کنند. ساختگرایی اگرچه در آغاز به زبا...

پژوهش حاضر تأثیر روش تدریس ساختگرایی را برپیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی منطقه 4 تهران در درس ریاضی مورد بررسی قرار می دهد. به منظور تعیین اثر روش ساختگرایی بر یشرفت تحصیلی ریاضی، روش تحقیق شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بهره گیری شده است. این تحقیق بر روی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی به انجام رسیده است. در تحقیق چهار خرده مهارتِ دانش و توانش تعریف مسأله، کشیدن ...

این مقاله در صدد است با انجام مقایسه ای اجمالی میان نظریات ساختگرایی تعادلی (دورکیم)، ساختگرایی تضادی (دارِندورف) وگفت وگویی ـ توافقی (هابرماس)، به مسائلی چون مبنای نظم وهمبستگی اجتماعی، بحران های اجتماعی، عامل تحول، آهنگ دگرگونی اجتماعی، فرآیند تحول، راه خروج از بحران های اجتماعی ومبنای الزام واطاعت سیاسی بپردازد. در این خصوص، تحلیل نقش کنشگران خودی در ایجاد تغییر وتحول در ساخت های اجتماعیِ به ظ...

این پژوهش با علم به اینکه مطالعات دستوری، حلقه ای از مجموعه و سلسله زبان به شمار می آید مورد توجه قرار گرفته است. بی تردید پاسخ دادن به برخی دشواریهای معنایی کتاب قابوس نامه و گشودن گره های آن به یاری دستور زبان و ارائه یک نمونه خوب از مطالعات توصیفی زبان از میان متون ادبی گذشته، از اهدافی است که این پژوهش دنبال می کند. ما در بررسی های خود تابع نظریه ساختاری می باشیم. جمله و ساختار آن، بندها، گ...

ساختگرایان ادبیات را دارای ساختاری یکسان با زبان می پندارند و در پی گردآوری قواعد نحوی ویژه ای برای آن هستند. ساختگرایی در داستان، بیشتر به بررسی عنصر روایت می پردازد. روایت شناس ساختگرا در پی گردآوری ساختار روایی منسجم و واحدی از حوزه های گوناگونِ داستان است. در این مقاله، یکی از برجسته ترین رمان های فارسی، شازده احتجاب، (1348) نوشتة هوشنگ گلشیری با توجه به برخی دیدگاه های منتقدان ساختگرا همچون...

ساختگرایی در زمینه داستان بیشتر به بررسی عنصر روایت می‌پردازد. روایت‌شناس ساختگرا درصدد تدوین ساختار منسجم و واحدی از حوزه‌های گوناگون داستان است. نوشته حاضر، مطابق برخی نظریات ساختگرایی ـ که در متن آمده است ـ به بررسی ساختار قصه امیرارسلان، آخرین بازمانده مهم نسل قصه‌های بلند عامیانه فارسی می‌پردازد. با توجه به دیدگاه ژرار ژنت، ساختار قصه امیرارسلان در دو سطح «روایتگری» و «روایت» جای بررسی دار...

در نوشتة حاضر، رمان تهران مخوف نوشتة مرتضی مشفق کاظمی نقد جامعه شناختی شده است. نگارنده ابتدا دیدگاه‌های منتقدان برجسته‌ای از قبیل هگل، لوکاچ و لوسین گلدمن را تبیین می‌کند؛ سپس بر مبنای نظریه‌های مذکور به نقد رمان تهران مخوف می‌پردازد. نتیجة به دست آمده از پژوهش حاضر، حاکی از آن است که نویسندة رمان، ساختارهای اثرش را از جریان روشنفکری غالب پس از انقلاب مشروطه و پیش از اقتدار رضاخان گرفته است. د...

فضای سیاسی حاکم بر روسیه در دهه ی 1920 و مخالفت آشکار حکومت شوروی با جنبش صورتگرایی عرصه را بر دست اندرکاران محافل مسکو و پطرزبورگ تنگ کرد. در نتیجه برخی از فعالان این انجمن ها از روسیه خارج شدند. از جمله رومن یاکوبسن (1982-1896) که در سال 1920 روسیه را به مقصد پراگ ترک کرد. حلقه ی زبان شناسی پراگ در سال 1926 به همت رومن یاکوبسن و تنی چند از زبان شناسی چک تشکیل شد. این محفل نقش بسزایی در روند ح...

منطقِ شهودی، نتیجه ای است از دیدگاه های فلسفیِ براوئر در مورد مبانی و فلسفه ی ریاضیات که به شهودگرایی معروف است. این رویکرد در حوزه ی منطق منجر به بازنگری در مبانی منطق کلاسیک، و شکل گیری منطقی جدید با نام منطقِ شهودی گردید. منظور از شهودگرایی در اینجا، فلسفه ای است که در اوایل قرن بیستم، توسط براوئر، و هنگامی که منطق کلاسیک چندان رشد نیافته بود، ارائه گردید. اولین مقاله ی براوئر که در آن به مبانی...