مغفول ماندن مفهوم سنت در دنیای جدید امری حادث است. سیطره روحیه ضد سنت در جوامع غربی و اخیرا در جوانع شرقی موجب عدم فهم صحیح مفهوم سنت و تعبیرهای نادرست از آن شده است. به کار بردن مفهوم نابجای سنت در هنر و معماری باعث شده است که مقولاتی از این دست را به اموری صرفا بشری نسبت دهند و امور فوق بشری محاق قرار گیرند. حال آنکه سنت به عنوان امری فوق بشری و نسبت آن با امر قدسی دین و هنر در خور بررسی است....

هدف مقاله بررسی امکان کاربرد مفهوم «سنت‌گرایی بازتابی» بامطالعه تجربی سفرنامه میرزا صالح شیرازی است. منظور از سنت‌گرایی بازتابی واکنش سنت در ایران در مقابل خود سنت ناشی از برخورد با مدرنیسم غربی است. روش تحقیق کتاب‌خانه‌ای و با استفاده از اسناد تاریخی انجام شد. پنج نفر ایرانی در سال 1230 ق برای تحصیل به انگلستان فرستاده شدند. این‌ها دومین گروه از دانشجویان ایرانی بودند که برای تحصیل به انگلستان...

برخی پژوهش گران غربی معتقدند سنت مهایانه به شدت از سنت هینه یانه فاصله گرفته است. در واقع اینان معتقدند مهایانه معرف آیین بودای جدیدی است. زیرا، از یک سو، مفاهیمی را به کار می برد که در سنت اولیه چندان برجستگی ندارند، و از سوی دیگر، در مقابل سنت تیره واده ادعای برتری اخلاقی دارد. این جستار ضمن معرفی اخلاق مهایانه می کوشد نشان دهد که سرشت اخلاق مهایانه پیچیده است، به طوری که در برخی موارد نشان د...

در مباحث نظری معماری و شهرسازی ایران به جهت اهمیت، مفاهیم «سنت» و «هویت» بسیار بحث و جدل شده است. در این مقاله روش و رویکرد میرمیران در بازبه کارگیری سنت با بنیان گذار عملی نهضت مدرن یعنی لوکوربوزیه مقایسه خواهد شد. نوع رویکرد آنان در بازتعریف و باز به کارگیری از سنت های معماری فرهنگ و بومی شان متفاوت است، همان گونه که در مقاله اشاره خواهد شد، لوکوربوزیه مانند جهان بینی مادی غربی به دنبال بازتع...

در سنت اسلامی، کمتر از هنر سخن به میان آمده است؛ به جز مواردی که در سنت فقهی از هنر  یاد شده است، در فلسفه، بحثی دربارۀ ماهیت و تعریف هنر وجود ندارد. بحث از فلسفۀ هنر به گونه ای که در فلسفۀ غرب به ویژه پس از قرن هجدهم مطرح شده است به هیچ روی در کتاب های فلسفی، عرفانی و حکمی دانشمندان مسلمان نیامده است. در کتاب های عرفانی فقط در موارد اندکی در پی بحث فتوت نامه ها یا بحث از نور، اشاراتی به هنر شد...

بر مبنای نظریۀ پویایی فرهنگی عصر آهن فلات ایران، پیدایش و گسترش سنت سفالگری خاکستری- سیاه رنگ در اواخر هزارۀ دوم ق. م نشانۀ مهاجرت مردمانی تازه وارد است که از فراسوی کوهستان قفقاز بزرگ آمده و با گذر از رود ارس در پیرامون دریاچۀ ارومیه و دیگر صفحات فلات ایران ساکن شده اند؛ بنابراین، در تأیید صحت و سقم نظریۀ پویایی فرهنگی در عصر آهن فلات ایران بسیار لازم می نماید که شواهد و قرائن باستان شناختی قر...

در سنت اسلامی، کمتر از هنر سخن به میان آمده است؛ به‌جز مواردی که در سنت فقهی از هنر  یاد شده است، در فلسفه، بحثی دربارۀ ماهیت و تعریف هنر وجود ندارد. بحث از فلسفۀ هنر به‌گونه‌ای‌که در فلسفۀ غرب به‌ویژه پس از قرن هجدهم مطرح شده است به‌هیچ‌روی در کتاب‌های فلسفی، عرفانی و حکمی دانشمندان مسلمان نیامده است. در کتاب‌های عرفانی فقط در موارد اندکی در پی بحث فتوت‌نامه‌ها یا بحث از نور، اشاراتی به هن...

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت‌بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه‌گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

نظریة نفس اسپینوزا اینهمانی نفس و بدن را در مقابل سنت دوگانه‌انگار دکارتی قرار می‌دهد. این دوگانه‌انگاری و اینهمان‌انگاری نفس و بدن موجب واکنش‌هایی در فلسفه‌های اخیر شده است. فیلسوفان فمنیست ضمن اعتراض و انتقاد از دوگانه‌انگاری‌هایی که سنت دکارتی پیش روی تاریخ تفکر غربی نهاده است، به فلسفۀ اسپینوزا به عنوان برونشدی از برخی از این دوگانه‌انگاری‌ها نگریسته‌اند. این مقاله نشان می‌دهد که چگونه فمنی...