اقدام مهم شاه اسماعیل یکم در رسمیت¬بخشی مذهب تشیع و برقراری پیوند بین مذهب و سیاست در حکومت صفویه، تحول مهمی بود درایران صورت گرفت و در ایجاد وحدت سیاسی و شکل گیری هویت ملی و ارضی نقش عمده¬ای ایفا کرد. اگرچه در آغاز، قدرت شمشیر شاه اسماعیل در تصرف شهرها و ترویج مذهب جدید بی تأثیر نبود، اما صفویان دریافتند که برای تثبیت این مذهب در تاروپود جامعه و نهادینه¬سازی آن نیاز به اقدامات گسترده¬ی فرهنگی ...

از آنجا که شعائر و مناسک دینی نخستین امری است که ناظر بیرونی با آن در تماس قرار می­گیرد، پژوهشگران مطالعات دینی آن را به منزله مهم­ترین تجلی دین بررسی می­کنند. در مسیحیت نیز شعائر و به طور خاص عشای ربانی و تعمید، جایگاه ویژه­ای را داراست. در الاهیات ارتدوکس با تفکیک عناصر و مولفه­های «کلامی» از عناصر «غیر کلامیِ» شعائر، بر اهمیت شمایل­ها نیز تأکید خاصی می شود. هم چنین شمایل­ها به منزله مجلایی بر...

  در شکل‌گیری معماری هر دوره از ادوار تاریخی ایران، علاوه بر عواملی همچون وضعیت جغرافیایی، اقلیم، فرهنگ، آموزه‌ها و احکام دینی نیز به نوبۀ خود در سبک‌ها و ویژگی‌های آن تأثیری مستقیم دارد. این تأثیرات در بناهای مذهبی، خصوصاً در معماری بناهای آرامگاهی خود را بیشتر نشان می‌دهد و باید گفت که دو مقولۀ مذهب و معماری با یکدیگر ارتباط کامل دارند و آن‌ها را می‌توان امری جدایی‌ناپذیر از یکدیگر به‌شما...

دلیل تعظیم شعائر اسلامی‌‌، به‌رغم پشتوانهٔ قرآنی و روایی معتبر و ظرفیت بهره‌دهی در فروعات متعدد فقهی‌‌ و ابعاد مختلف آن در آثار موجود‌‌، شفاف و منقّح نیست. کاربرد «دلیل تعظیم شعائر» در استنباط احکام موضوعات حج‌‌، نماز‌‌، مساجد و آستان‌های مقدّس، نمونه‌هایی از کارایی این دلیل فقهی است که ضرورت بحث و بررسی دربارۀ آن را به‌خوبی نشان می‌دهد. بررسی جامع ابعاد این دلیل در سه بخش حکم‌‌، موضوع و متعلق، از...

استفاده از هنر­ معماری، هنر­های دستی، خوشنویسی، شعر، نقاشی و غیره از قدیم، در برپایی، ترویج و توسعه اماکن اسلامی، مانند مساجد، آستان­های مقدس معصومان (ع) و امام­زادگان، مرسوم بوده است. توجیه عمده فقهی، توسط فقیهانی که به این موضوع پرداخته­اند، برای تجویز، ترجیح و بلکه در شرایطی، ایجاب کاربرد هنر­های مذکور، قاعده فقهی تعظیم شعائر بوده است؛ اما در جایی ادله این قاعده، در مقابل موضوع شناسی هنر و ت...

آغاز حکومت آل بویه سال 321 هجری می باشد. دوران حکومت ایشان حدوداً 120 سال ادامه داشت.آل بویه از لحاظ سیاسی قدرتمند بودند.و توانستند به سرعت متصرفات خویش را گسترش داده و تسلط خود را بر ایران و عراق تحکیم بخشند.آنها دارای مذهب شیعه بودند و منشأ تحولات عظیمی در راستای اهداف شیعه شدند.و در زنده کردن شعائر شیعی نقشی بسزا داشتند.آل بویه به فرهنگ و تمدن اسلامی خدمات شایانی نمودند.و به فرهنگ و ادب علاقه...

تأمل و تحلیل جامعه­شناسی تاریخیِ شعائر دینی شیعه در سفرنامه­ حج دوره قاجار، از اهداف این پژوهش است. پژوهش پیش­رو، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی و برپایه منابع کتابخانه‌ای، این پرسش­ را طرح کند که شعائر و نمادهای شیعیان در زیارت قبرستان بقیع در دوره قاجار کدام است؟ برای پاسخ­گویی به این پرسش، که هدف اصلی این پژوهش است،...

از آنجا که شعائر و مناسک دینی نخستین امری است که ناظر بیرونی با آن در تماس قرار می­گیرد، پژوهشگران مطالعات دینی آن را به منزلة مهم­ترین تجلی دین بررسی می­کنند. در مسیحیت نیز شعائر و به طور خاص عشای ربانی و تعمید، جایگاه ویژه­ای را داراست. در الاهیات ارتدوکس با تفکیک عناصر و مولفه­های «کلامی» از عناصر «غیر کلامیِ» شعائر، بر اهمیت شمایل­ها نیز تأکید خاصی می‌شود. هم‌چنین شمایل­ها به منزلة مجلایی بر...

حکومت شیعه مذهب آل بویه که در سالهای 321-448 (ه - ق) در ایران و عراق توسط فرزندان بویه به نامهای علی، حسن و احمد بنیانگذاری شد یکی از مهمترین سلسله هایی است که ایران بعد از اسلام شاهد ظهور آن بوده است . تشکیل این دولت مقتدر شیعی در آغازین سالهای عصر غیبت و به هنگامی که بحران شدیدی بر جامعه شیعه حکمفرما بود برای شیعیان بسیار مفید و موثر واقع شد زیرا تسلط برخی دولتمردان این خاندان بر خلاف عباسی ا...

روند گسترش تشّیع در ری در دو مرحله صورت گرفت: یکی دوره آشنایی مردم ری با مذهب تشیّع، و دیگری دوره رسمیت یافتن این مذهب در ری. نوشتار حاضر دو عامل مهم سیاسی و اجتماعی را، که در رونق و رسمیت یافتن مذهب تشیّع در ری مؤثر واقع شد، بررسی می کند. حکومت به عنوان یک عامل «سیاسی» مهم به حمایت از این مذهب پرداخت که بازه زمانی آن با امارت ابوالحسن مادرانی و حمایت های وی از شیعیان و ترویج مذهب تشیّع آغاز شد و ب...