در این مقاله کوشش شده به تعامل ساختار و سبک در شکسته نویسی های میرزا شفیع حسینی(شفیعا) ، درویش عبدالمجید طالقانی و سید علی اکبر گلستانه به منظور شناخت ارزش های هنرمندانه شکسته نویسی در آثار این هنرمندان طراز اول پرداخته شود. در روند انجام مقاله منابع بسیاری مورد مطالعه قرار گرفته و ارزیابی پایایی و روایی به دو روش هم خوانی داخلی بین موارد مشترک در منابع مطالعه شده و روش مقایسه معیارهای حاک...

میرعلی ‌‌بن‌ حسن تبریزی ملقب‌ به «قُدوَه‌الکُتاب‌مُعَلی» از بزرگ‌ترین خوشنویسان عصر تیموری برای نخستین‌بار خوشنویسی نستعلیق را تحت قاعده و هیئتی متمایز درآورد. تنها اثر مرقومِ موثق میرعلی، نسخه خسرو و شیرین نظامی به‌تاریخ 808هـ.ق/1406م محفوظ در گالری هنری فریر است که از منظر شیوه کتابت و رسم‌الخط اهمیت شایان توجهی دارد. برهمین اساس، موضوع این مقاله بررسی رسم‌الخط میرعلی تبریزی با تکیه بر این نسخه خطی...

در این پژوهش توجهی خاص به نقطه از منظر عرفانی و محتوایی در خوشنویسی و همچنین از بعد کاربردی آن در خط نستعلیق شده است. در این تحقیق ، تلاش شده است که جایگاه اصلی نقطه در خط نستعلیق به صورت زیبایی شناسی بررسی شود و اهمیت آن در عرصه های مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. این مطالعه با این هدف انجام می شود که نقطه را از جنبه های مختلف و ابعادی فراتر از عنصر تجسمی صِرف، مورد مطالعه قرار داده و ارتباط می...

در این رساله کوشش شده با گردآوری و گزینش منابع مکتوب و همچنین نسخه های مهم و شاخص از دست نویس های "پهلوی"، "اوستایی" و "شکسته نستعلیق" به بررسی فرآیند خوشنویسی در این خطوط پرداخته شود. اهمیت موضوع از این جهت است که بسیاری از آثار مکتوب و مدون خطوط پهلوی و اوستایی در دوران ساسانی و آغاز دوران اسلامی در ایران از میان رفته و دست نویس های باقی مانده از این خطوط بسیار پراکنده است. به همین دلیل پژوهش...

درآغاز قرن سوم هجری، به‌خاطر پیچیدگی اَشکال و قرائت خط‌ کوفی، خطوطی تازه رشدی ناگهانی یافتند. این خط‌ها که از منشأ مشترکی برخاسته بودند به اقلام ِستّه (قلم‌های شش‌گانه) معروف شدند که عبارت‌اند از: «مُحَقَّق، ریحان، ثلث، نَسخ، تُوقیع، رقاع». روایات‌ گوناگونی در تقدُّم و تأخُّر این خطوط وجود دارد امّا به هر جهت این اقلام پایه و اساس خط‌ و خوشنویسی اسلامی را مُهیّا کردند و تا ابداع خطوط «تعلیق»، «نستعلیق» و «شکست...

هنر خوشنویسی در اسلام برای نوشتن و کتابت کلام وحی بوجود آمد، بنابراین از هن­های سنتی و از مقدس­ترین هنرهای جهان اسلام و به عبارتی برترین هنرهای دیداری اسلامی محسوب می­شود. به دلیل اهمیت و گستردگی و تنوع کاربردی که این هنر داشته است ، در دوره­های مختلف تاریخ خطوط مختلفی بوجود آمدند که یکی از مهم­ترین آنها ، خط نستعلیق بوده است. این خط از ابداعات ایرانیان بوده و با ترکیب دو خط نسخ و تعلیق به وجود...

کتیبه به عنوان یکی از عناصر تزیینی، اعتبار بخشی و اطلاع رسانی در معماری اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. دو عنصر مهم در شناخت کتیبه در دو حوزه معماری و خوشنویسی قابل بررسی می باشد، در حوزه معماری از اجزای مهم تشکیل دهنده ابنیه اسلامی که نقش ویژه ای در تزیّین آن دارد کتیبه می باشد، که در بیرون و داخل ساختمان در معرض دید، تعبیه و ساخته می شود و از جهت مصالح به کار برده شده و محل قرار گرفتن آ...

در اوایل دوره قاجار، با بازگشت هنرمندان به سن تهای گذشته خوشنویسی، ب هویژه شیوه و سبک میرعماد، خط نستعلیق احیا شد وکیفیت خط نسبت به دوره صفوی ارتقا یافت. فتحعلی شاه قاجار که خود و فرزندانش خوشنویس بودند، خط نستعلیق را ب هعنوان خطملی ایران اعلام نمود. حمایت و علاق همندی وی به خوشنویسی در احیای آن تأثیر بسزایی داشت، پس از وی محمدشاه و ناصرالدی نشاهنیز به سنت حمایت از خوشنویسی ادامه دادند. م یتوان...

خوشنویسی به عنوان بخشی از هنر اسلامی در بین مسلمانان دارای اهمیت به سزایی می باشد. در میان خطوط اسلامی، خط نستعلیق که از آن به عنوان دومین خط ایرانی یاد می شود، از بدو پیدایش، مورد توجه خوشنویسان قرار گرفت. عصر قاجار را می توان یکی از دوره های مهم و موثر در رونق و شکوفایی خط نستعلیق به شمار آورد. در این عصر خط نستعلیق پس از یک دوره رکود، حیاتی دوباره یافت و به دوره ای از درخشش و شکوفایی خود گام...

نستعلیق و تشعیر دو عنصر هم‌نشین در کتاب‌آرایی محسوب می‌شوند. شروع تقریبی این دو هنر در یک برهۀ تاریخی و کاربرد مکرر آن‌ها در کنار یکدیگر از عواملی است که پرداختن به این موضوع را ضروری می‌نماید. هدف این تحقیق شناسایی دقیق فرم نستعلیق و تشعیر در کتاب‌آرایی ایرانی در فاصلۀ زمانی دورۀ تیموری تا قاجار است. پرسش‌های این مقاله عبارت‌اند از: 1- چه عواملی سبب شکل‌گیری فرم نستعلیق و تشعیر در کتاب‌آرایی ا...