محوطه جهانی «استون‌هنج» از نشانه‌های هویت تاریخی کشور انگلستان بوده که در جهان شناخته شده است. استون‌هنج از آثار عصر نوسنگی و عصر برنز است که در جهان باقی‌مانده و قطعه‌سنگ‌های عظیم آن با توجه به طلوع و غروب خورشید در وسط تابستان و وسط زمستان با دقت در محل‌های خاصی قرار داده شده‌اند. محوطه میراث جهانی استون‌هنج بیش از 2000 هکتار از زمین‌های گچی منطقه را دربرمی‌گیرد. در این محدوده، 196 یادمان قر...

برای شکل گیری یک استقرار در یک منطقه دو فاکتور ضروری می باشد، اول یک موقعیت مناسب برای سکونت و دومین فاکتور موقعیت مناسب جغرافیایی برای روابط فرهنگی می باشد. دشت درگز در شمال شرقی ایران و در حاشیه مرزهای ترکمنستان جدید در زمان های گذشته به علت موقعیت خاص جغرافیایی خود مهد تغییرات فرهنگی و اجتماعی بوده است. این دشت مستعد از مناطق مجاور خود یعنی جنوب غرب ترکمنستان و نواحی شرقی فلات ایران بوسیله ک...

زاگرس مرکزی از دیرباز مورد توجه گروهای انسانی بوده است؛ از همین رو پژوهش های هدفمند و گسترده از ده? شصت میلادی به وسیله رابرت بریدوود آغاز گردید. از اینرو برخی از دره ها و مناطق پیشکوه جنوبی از این تحقیقات به دور مانده بود و تنها چند بازدید و گمانه زنی محدود صورت پذیرفت. دره سیمره به دلیل موقیعت سوق¬الجیشی در میان زمین¬های حاصلخیز در تحتانی بخش پیشکوه جنوبی به عنوان مناطق بینابینی مطرح است. بر ...

نقش فیگور انسان از آغاز نوسنگی برروی ظروف ظاهر گشته و تا پایان عصر ساسانی به مهمترین نقش در تزئین ظروف تبدیل شده است . در طی این دوران شاهد تغییرات و تحولات بسیاری در فیگورها هستیم. بررسی علل این تغییرات و تحولات ، دلایل تمایل فیگورها به انتزاع و یا واقعیت در هر دوره و بررسی فیگورها بر اساس اصول و مبانی زیبایی شناسی تصویری ، مسائل اصلی این پروژه است و هدف غایی ارائه سیر و روند مشخصی از تحولات ف...

در این مقاله با بررسی صنایع سنگی دوران نوسنگی در ناحیه جنوب شرق ایران و غرب پاکستان (بلوچستان)، ویژگی‌های کلی این صنایع در این دوران معرفی شده‌اند. صنایع نوسنگی در این ناحیه از محوطه‌های تپه یحیی، گازطویله و کوهبنان در کرمان ایران و مهرگره و کیلی‌گل‌محمد در بلوچستان پاکستان به دست آمده‌اند و کشف جدید محوطه نوسنگی بی‌سفال تل آتشی در کرمان باعث شده است که بتوانیم صنایع نوسنگی این منطقه را دارای و...

انسان در طول هزاران سال حیات خویش بر روی کره خاکی آثار و بقایای فراوانی از خود برجای گذاشته است، که حکایت از شیوه زندگی او دارد. این آثار متنوع در حقیقت نمایانگربازتاب های مادی و معنوی اوست که در مجموع فرهنگ وی را تشکیل می دهند. همانطور که مطالعه فرهنگ های جوامع باستانی را از اهداف عمده باستان شناسی دانسته اند، پس باید از تمامی آثار بشر جهت شناخت فرهنگ او استفاده کرد. در میان یادگارهای بشر برای...

در شماره ی 4 مجله ی پژوهش های باستان شناسی ایران مقاله ای تحت عنوان «نوسنگی و نوسنگی شدن در سرزمین های پست شرق مازندران بر اساس بررسی های باستان شناختی» منتشر شده است که موضوع مورد بحث و برخی مفاهیم به کار رفته در آن مقاله، دستاویز نگارش مقاله ی حاضر شده است. نویسندگان مقاله ی مزبور بر اساس حضور محوطه های میان سنگی هم چون غارهای علی تپه، هوتو، کمربند و کمیشان و شناسایی تعدادی محوطه ی نوسنگی از ...

دامنه های شمالی رشته کوه های البرز به نواحی پَست و جلگه ای منتهی به دریای مازندران محدود می گردند. بر اساس کاوش های باستان شناختی گذشته که در ناحیه شرق مازندران در محوطه هایی نظیر غارهای: هوتو، کمربند، کمیشان و التپه صورت گرفته بود مواد فرهنگی دوران فراپارینه سنگی و نوسنگی به دست آمد. این پژوهش ها و اطلاعات به دست آمده از کاوش ها و بررسی های باستان شناختی یاد شده در شرق مازندران در شمال ایران اط...

خراسان از نظر مطالعات فرهنگ های پیش از تاریخ ناشناخته است. در سال های اخیر پژوهش های مقدماتی در منطقه شرق شمالی ایران شروع شده است . رساله ی پیش روی ادامه ی همین پژوهش هاست. مقیاس مکانی این پژوهش حوزه ی شرق شمالی ایران با تاکید بر حوزه باستان شناسی چشم انداز میانکوهی دشت نیشابور و با تاکید جزیی تر بر روی استقرار بلوچ است. مقیاس زمانی این پژوهش ، نوسنگی است . دوره ای که جوامع انسانی به تدریج به ...

حوضه آبریز رودخانه ابهر، منطقه‌ای مهم در مطالعات باستان‌شناسی حاشیه شمال غربی فلات مرکزی، غرب و شمال غربی ایران به شمار می‌رود. مطالعه و شناخت این منطقه، با توجه به قابلیت‌های زیست محیطی و موقعیت جغرافیایی‌اش، در درک روابط منطقه‌ای و بر هم‌کنش‌های فرامنطقه‌ای میان مناطق جغرافیایی - فرهنگی یاد شده، بسیار مهم و درخور توجه است. با این وجود، تاکنون توجه چندانی به مطالعات باستان‌شناسی منطقه نشده و د...