علمای شیعه در عصر مشروطه و انگاره سلطه غرب دکتر ناصر جمالزاده چکیده: مقاله حاضر یک مطالعه بین رشته ای در زمینه فرهنگ و سیاست است که با استفاده از مفهوم انگاره (image ) در رشته فرهنگ و ارتباطات و پیوند آن با سیاست سعی دارد با استناد به مکتوبات سیاسی زمان مشروطیت و تحلیل محتوای آنها، تصویر ذهنی علمای شیعه از نظامهای غربی و حکومت و جامعه ای که در آن زندگی می کردند نشان دهد. بیم از سلطه غرب ...

هر تحول سیاسی ـ اجتماعی، متضمن برآمدن صورت‌بندی‌های تازه‌ای از ایستارها و انگاره‌ها است. در جریان انقلاب مشروطیت ایران، نخبگان مذهبی جامعه، با مفاهیم و اصولی روبه‌رو شدند که شرایطی دیگرسان از فضای گفتمانی پیش از آن را برایشان تصویر می‌نمود. در رویارویی با این وضعیت، این علما در دو دسته، مشروطه و مشروعه‌خواه، در پی تفسیر و خوانش شرایط، و برساختن نظامی از معانی برآمدند. علمای عصر مشروطیت، متکلمین...

چکیده: شیخ فضل الله نوری از علمای طراز اول در نهضت مشروطیت (عدالتخوانه) و مخالف با استبداد بود؛ اما پس از اینکه دست روسنفکران غرب زده وارد نهضت مشروطه شد و نهضت مشروطه‌ای که مد نظر شیخ و علمایی که برای محدود کردن استبداد به پا خواسته بودند در دست روشنفکران قرار گرفت شیخ با علم کردن مشروطه مشروعه به مخالفت با آنان برخواست، اما روشنفکران موفق شدند بر موج ضد استبدادی جامعه سوار شده و شیخ را طرفدار...

چکیده قم یکی از بزرگترین شهرهای مذهبی ایران می باشد که در طول تاریخ تشیع نقش آفرین بوده که نقش قم در انقلاب مشروطیت یکی از آن می باشد. قم در تاریخ ایران دارای اهمیت بسیاری بوده و شاهد تحولات بسیاری بویژه از دوران بعد اسلام بوده و در دوران قاجار در جریان انقلاب مشروطه، جایگاه خاصّی به خود اختصاص داده است. این پژوهش نگرشی است بر «جایگاه مردم قم در انقلاب مشروطیت» و سعی دارد علاوه بر تبیین تاری...

انقلاب مشروطیت فصلی تازه در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران زمین به شمار می آید. در پی این انقلاب، انگاره هایی جدید در پهنة سیاسی کشور به میان آمد. انقلاب مشروطیت برایند خواست جامعة ایرانی است برای انضمامی کردن بسیاری از فراورده های ذهنی و ایده آل هایش. قانون گذاری و وکالت و یا نمایندگی انگاره ای بود که در سایة برپایی مجلس شورای ملی برجسته شد. مقالة پیش رو به دنبال بررسی و کندوکاو در بنیادها و ساخت...

انقلاب مشروطیت فصلی تازه در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران‌‌زمین به‌‌شمار می‌آید. در پی این انقلاب، انگاره‌‌هایی جدید در پهنة سیاسی کشور به‌‌میان آمد. انقلاب مشروطیت برایند خواست جامعة ایرانی است برای انضمامی‌کردن بسیاری از فراورده‌‌های ذهنی و ایده‌‌آل‌‌هایش. قانون‌‌گذاری و وکالت و یا نمایندگی انگاره‌‌ای بود که در سایة برپایی مجلس شورای ملی برجسته شد. مقالة پیش‌‌رو به دنبال بررسی و کندوکاو در بنیا...

نسبت قانون و شریعت در اندیشة سیاسی علامه میرزای نایینی دکتر جلال درخشه چکیده: دورة مشروطیت، یکی از خواندنی ترین فصول تاریخی جامعة ایران از حیث تأثیر و تأثر حوزه های فکری سنتی و مدرن به شمار می رود. انقلاب مشروطیت، در عین حالی که پاسخی به نیازها و شرایط حاکم بر ایران بود، نتیجة فرآیند تحولات فکری رو به رشدی بود که از جهان غرب وارد ایران شد و در قالبی ساختارشکنانه، منطق نوینی را بر منا...

در عصر مشروطیت در سایه یک گذار ابرگفتمانی، رابطه انتساب دال‌ها و مدلول‌ها و مصادیق در سامانه مفصل‌بندی گفتمان علمای مشروطه‌خواه متحول و دستخوش بازاندیشی گردید. علمای مشروطه‌خواه، به ظرفیت‌سازی و تئوریزه کردن مفاهیم نوین در پوشش آموزه‌های برآمده از نصوص دینی و آموزه‌های اسلامی پرداخته و راهی را برای طرح موضوعات عرفی (مبتنی بر عقل و تجربه بشری) در کنار مبادی شرعی (استوار بر نقل و نص) گشودند...

نسبت قانون و شریعت در اندیشه سیاسی علامه میرزای نایینی دکتر جلال درخشه چکیده: دوره مشروطیت، یکی از خواندنی ترین فصول تاریخی جامعه ایران از حیث تأثیر و تأثر حوزه های فکری سنتی و مدرن به شمار می رود. انقلاب مشروطیت، در عین حالی که پاسخی به نیازها و شرایط حاکم بر ایران بود، نتیجه فرآیند تحولات فکری رو به رشدی بود که از جهان غرب وارد ایران شد و در قالبی ساختارشکنانه، منطق نوینی را بر مناسبات سیاسی...

قم به دلیل دربرداشتن آرامگاه حضرت فاطمه معصومه ‘ دختر هفتمین پیشوای شیعیان جهان و نیز وجود حوزه علمیه قوی و پربار‘ همچنین به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه خود ‘ از دیرباز و به خصوص در80 سال اخیر‘ نقش مهمی در معادلات سیاسی ایران به عهده داشته است . در این مقاله کوشش شده با بررسی تحولات سیاسی دوران قاجار و پهلوی اول نقش سیاسی قم شفاف تر شود و میرزای قمی از فقیهان نام آور شیعه (م 1231 ه ق ) در دوران ...