شناخت ویژگی‌های معماری منوط به بررسی مؤلفه‌های کالبدی - که به طورکلی «توده» نام دارد - و درک ویژگی‌هایی با حضور «عدم توده» - که فضا نام دارد -محقق می‌شود. معماری از موجودیت توده و فضا مستقل نبوده و کیفیت‌های مختلف فضای معماری از نسبت‌های مختلف توده و فضا شکل می‌گیرد که نظام توده - فضا نامیده می‌شود. در واقع نظام توده - فضای معماری با ایجاد ساختارهای کالبدی - ادراکی و کالبدی - عملکردی، فضای معما...

سرعت تغییر در بافت قدیم شهرها ما را در رویارویی با نحوه نگرش و چگونگی برخورد با آن‌ها قرار می‌دهد. صرف نظر از برشمردن جنبه‌های مثبت یا منفی تحولات کالبدی که به دیدگاه‌های برنامه‌ریزان و سیاست‌های اتخاذ شده آن وابسته است. لزوم ثبت و ضبط الگوهای معماری پیشین مسجل می‌باشد. چالش اساسی در این رویارویی این است که آیا بناهای قدیم شهر اراک قابلیت دسته‌بندی و گونه‌شناسی را داراست؛ و چند گونه اصلی را برا...

با توجه به انقطاع فرهنگی، اغتشاش و نابسامانی در معماری دوره معاصر این سرزمین، خانه‌های شکل گرفته در این دوران، پاسخگوی بسیاری از روابط و نیازهای فرهنگی و اجتماعی مردم این مرز و بوم نیست. از این رو شناخت مفاهیم و عناصر هویت‌ساز در معماری خطه کاشان نقشی بسیار مهم و کلیدی را در روند ساختن مساکن با هویت و پاسخده به نیازهای فرهنگی و اجتماعی ساکنان جامعه امروزی این منطقه ایفا خواهد کرد. در جهت تبیین ...

سرعت تغییرات در بافت قدیم شهرها، ما را در رویارویی با نحوه نگرش و چگونگی برخورد با آن قرار می دهد. صرف نظر از برشمردن جنبه های مثبت یا منفی تحولات کالبدی که به دیدگاه های برنامه ریزان و سیاست های اتخاذ شده آن وابسته است، لزوم ثبت و ضبط الگوهای معماری پیشین مسجّل می باشد. چالش اساسی در این رویارویی این است که آیا بناهای بافت قدیم شهر رشت قابلیت دسته بندی و گونه شناسی را داراست؛ و نیز چند گونه اصل...

بوم مجموع ویژگی های فرهنگی، اجتماعی، محیط طبیعی و انسان ساخت یک مکان است. هر اثر معماری که با راهبردی از جنس عناصر بومی شکل پذیرد شایسته نامیده شدن به عنوان معماری بومی خواهد بود. معماری مردمی، معماری طبیعت گرا و معماری زمینه گرا همگی می توانند تفسیری درست از معماری بومی باشند ولی به شرط آنکه از چهار چوب ارزش ها و مفاهیم حاکم بر ویژگی های بومی مکان طرح خارج نشوند. شناخت مصداق های معماری بومی ...

یکی از مهم­ترین عناصر شهری درون شهری، بازار است. این مجموعه در طول تاریخ     نقش­های متفاوتی غیر از کارکرد اقتصادی ایفا کرده است. نقش­های مهمی چون نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله این تأثیرات مهم هستند. اهمیت این مقاله به بررسی تأثیر این عنصر ارزشمند شهری و ارتباط آن با دلبستگی به مکان شهروندان پرداخته است. برای شناسایی دارایی­ها و ارزش­های فرهنگی که نمود میراث تاریخی فرهنگی کشورمان هستند، م...

آشفتگی کالبدی در معماری امروز شهر تهران، مسئله‌ای است که حتی بیننده غیرمتخصص نیز از آن آگاه است. برخی از پرسش‌های بنیادین که در این مورد مطرح می‌شوند عبارتند از اینکه: متولی تبیین این امر، کدام‌یک از رشته‌های دانشگاهی است؟ آیا معماری و شهرسازی باید این وظیفه را برعهده بگیرد یا جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی؟ آیا اقتصاد سیاسی شهر تهران باید مبنای تبیین این درهم‌ریختگی باشد یا آسیب‌شناسی نحوه مدیری...

نشانه‌شناسی دانشی با هدف چگونگی معنایابی نشانه‌ای است و خود نمود عینی از مفهوم یا پدیده‌ای غایب جهت برقراری ارتباط با مخاطب می‌باشد. رومن یاکوبسن و امبرتو اکو نشانه‌شناسی را برآمده از زبان می‌دانستند؛ یاکوبسن نشانه‌شناسی را فرایند معنی‌دار شدن بر اساس متن و اکو نشانه‌شناسی معماری را پدیده‌ای فرهنگی و ابزاری برای برقراری ارتباط معرفی کرده‌اند؛ شهرها در جوامع اسلامی نشانه‌هایی دارند و مسجد شاخص‌ت...

مقاله حاضر با هدف ارتقاء توامانِ عملکرد اقلیمی آرایه ای پوسته های خارجی ساختمان، به معرفی یک روش ترکیبی در سازماندهی عناصر تشکیل دهنده نما می پردازد. روش مذکور، معاصرسازی تکنیک های معماری بومی ایران در بهره گیری و کنترل نور روز، از طریقِ رویکرد طراحی الگوریتمیک و در یک فرآیند تکاملی را پیشنهاد می نماید، روشی که به ضرورتِ وحدت هنر و فنآوری در طراحی معماری پایدار اشاره دارد. الگوهای هندسی ایرانی اسل...

درونگرایی و محرمیت دو اصل اساسی و بنیادی در معماری ایرانی -  اسلامی است که تأثیر بسزایی در شکل گیری سازمان فضایی شهرها و عناصر کالبدی بناهای سنتی ایران داشته است. هرچند عامل اقلیم در انتخاب و گزینش اصل درون گرایی در شهرسازی ایران قبل از اسلام مؤثر بوده است، لیکن در دوره ی اسلامی بر پایه ی مبانی و ارزش های اعتقادی و جهان بینی اسلامی علاوه بر الگوی درون گرایی، اصل محرمیت نیز از دو منظر کالبدی و م...