چکیده در تاریخ شمال افریقا در طی قرن های سوم تا هفتم هجری حکومت های مسلمانی پا به عرصه ی ظهور گذاردند که در ساختار نظامی و دیوانی خویش عمدتا بر عناصر غیر بومی تکیه می کردند. حضور گسترده ی غلامان با نژادهای مختلف در مناصب وزارت، سپهسالاری، حکمرانی ولایات و به شکل فراگیرتری در کل ساختار سپاه، از ویژگی های بارز این حکومت ها است. این پژوهش تلاش نمود تا به روش توصیفی - تحلیلی تصویری کلی از مصداق ها...

تشکیل خلافت فاطمیان به سال 297 قمری در افریقیه عوامل و زمینه‏های متعددی داشته است. در بین این عوامل، زمینه‏های اقتصادی کم تر مورد توجه قرار گرفته است؛ در حالی که اهمّیّت آن کم تر از عوامل دیگر نیست. در این مقاله اوضاع اقتصادی و نقش آن در تشکیل خلافت فاطمیان بررسی می‏شود. برخی از عوامل اقتصادیِ تأثیر گذار بر تشکیل خلافت فاطمی، به اوضاعِ افریقیه و مغرب در نیمه‏ی دوم قرن سوم قمری و بخشی به عملکرد فاطم...

از نظر تاریخی، پیدایش بیمارستان ها به سه دوره تقسیم بندی می شود: دوره ی ایران قبل از اسلام، دوران اسلامی و ایران بعد از اسلام، مغرب زمین و دوره ی ورود بیمارستان های اروپایی و آمریکایی به ایران. این مقاله با هدف مقایسه ی تاریخ پیدایش بیمارستان ها در دوره های مختلف تهیه و تدوین شده است. این پژوهش یک مقاله ی مروری و مقایسه ای است. برای جمع آوری اطلاعات از موتورهای جست وجوگر رایج و انتخاب مقالات مر...

در این گفتار فزون بر شرح مختصری درباره خیام، زندگی، آثار و جایگاه علمی و ادبی او، از مسائلی چون جایگاه خیام در مغرب زمین، نقش اروپائیان؛ بویژه فیتز جرالد در بلند آوازه نمودن خیام و رباعیات او، سخن به میان می آید. همچنین از تأثیر پذیری خیام از شعر و ادب عربی و اثر گذاری رباعیات و اندیشه او بر شعر و ادب معاصر عرب، میزان و گستره شیوع رباعیات خیام در جهان عرب، جایگاه خیام در ادب معاصر عرب، ترجمه ها...

حکومت فاطمیان در فاصلۀ سال‌های (297-567 ﻫ.ق) در دو نقطۀ شمال آفریقا برسرکارآمد؛ ابتدا در مغرب اسلامی به مرکزیت قیروان (297-362 ﻫ.ق) و سپس در مصر به مرکزیت قاهره (358-567 ﻫ.ق). سیاست‌های مذهبی این دو مرکز متفاوت بود. این مقاله بر آن است تا نخست سیاست‌های دوران مغرب را با سیاست‌های دوران استقرار در مصر از زمان فتح تا پایان حکومت الظاهر (358-427 ﻫ.ق)، که سال‌های اقتدار فاطمیان بود، مقایسه و تحلیل ...

تاریخ مغرب اسلامی تا پایان دولت موحدین، با تحولات سیاسی گسترده ای روبرو شد. یکی از مهم ترین عوامل تحولات سیاسی، استفاده از گفتمان مهدویت توسط برخی از رهبران بود. بر اساس تحقیقات به عمل آمده در این رساله با استفاده از منابع تاریخی سه جریان گفتمان مهدویت خوارج، شیعه و اهل سنت در مغرب شناسایی شد. بربرها که از دیرباز با اندیشه منجی گرایانه آشنا شده بودند، با تبلیغات رهبران خوارج صفری مذهب برغواطه،...

نظام آموزش اسلامی در مغرب عمدتا بر پایه حفظ و آموزش رسم الخط قرآن مبتنی بود و به علوم عقلی و استدلالی کمتر توجه می شد. از جمله علومی که در این ساختار آموزشی توانست تکاملی بایسته یابد، علم قرائت بود؛ این علم اگرچه به دلیل فعالیت علمای افریقیه و اندلس، نتوانست در سده های اولیه اسلامی در مغرب مجالی شایسته یابد، اما در سده هشتم به دلیل مهاجرت علمای اندلس به مغرب از یک سو و اهتمام سلاطین مرینی از سو...

چکیده ندارد.

چکیده قیام مرینی ها مصادف با جابه جاشدن فرهنگ اسلامی شرق با غرب بود. جهان اسلام که در آغاز قرن هفتم دارای مراکز علمی درخشانی در شرق و غرب بود با حمله مغول در نیمه دوم قرن هفتم در شرق و ادامه جنگ های صلیبی در مصر و شام دچار اغتشاش در مراکز علمی، دانشمندان، کتابخانه ها و به دنبال آن نابسامانی در شرایط آموزشی شد. همزمان در مغرب اقصی حضور دولت مرینی و ثبات سیاسی حاصل از حکومت این دولت سبب ادامه در...